Instytucje w służbie obywatela

W Polsce działa wiele instytucji powołanych m.in. po to, aby pomagać osobom niepełnosprawnym w rozwiązywaniu ich problemów. Mnogość urzędów utrudnia jednak rozeznanie, do którego z nich należy zwrócić się z konkretną sprawą.

Pełnomocnik Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych

Piastuje swoje stanowisko w randze sekretarza stanu. Pełnomocnika wybiera i oficjalnie powołuje minister pracy i polityki społecznej. To dlatego przy zmianach rządowych, kiedy teka ministra pracy powierzana jest nowej osobie, zmienia się również Pełnomocnik Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych. Od sierpnia 2006 r. stanowisko to zajmuje Mirosław Mielniczuk.

Szczegółowy zakres obowiązków Pełnomocnika podany jest w Ustawie z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Najważniejszą jednak jego rolą jest reprezentowanie osób niepełnosprawnych i dbanie o ich interesy. To właśnie Pełnomocnik, po konsultacjach ze specjalistami m.in. z organizacji działających na rzecz osób niepełnosprawnych, a także po zebraniu indywidualnych opinii obywateli, przygotowuje projekty odpowiednich tzw. aktów normatywnych, czyli ustaw, uchwał, które regulują sprawy zatrudnienia, rehabilitacji czy warunków socjalnych osób niepełnosprawnych. To Pełnomocnik - jako przedstawiciel rządu - rozpoczyna wszelkiego rodzaju ogólnokrajowe działania, których celem jest ograniczenie skutków niepełnosprawności i barier utrudniających osobom niepełnosprawnym normalne funkcjonowanie w społeczeństwie. Zadaniem Pełnomocnika jest także wydawanie opinii o przepisach tworzonych przez inne instytucje publiczne, jeśli dokumenty te w jakikolwiek sposób poruszają kwestie związane z osobami niepełnosprawnymi.

Do Pełnomocnika nie można zatem zgłosić się po bezpośrednie wsparcie finansowe, ale np. wskazać te przepisy, które nie są przestrzegane, albo stosowane w codziennej praktyce bywają sprzeczne z innymi uregulowaniami. Swoje zadania Pełnomocnik Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych wykonuje poprzez:

Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych - w skrócie BON

BON jest oddzielną komórką organizacyjną w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej. Zatrudnia specjalistów w kwestiach niepełnosprawności - często pracowników, którzy sami są osobami niepełnosprawnymi.

Działalność BON gwarantuje, że bez względu na zmiany na stanowisku Pełnomocnika Rządu i niezależnie od prezentowanych przez niego poglądów politycznych - działania państwowe na rzecz osób niepełnosprawnych prowadzone będą nieprzerwanie.

Osoby niepełnosprawne, ale też organizacje pozarządowe czy przedsiębiorstwa - wszyscy współpracujący z osobami niepełnosprawnymi - mogą zgłaszać się do BON z prośbami o różnego rodzaju informacje, np. o innych instytucjach publicznych pomagających w rozwiązywaniu problemów wynikających z niepełnosprawności, udzielających pomocy lub wsparcia finansowego.

Najczęściej jednak Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych jest proszone przez petentów o tzw. wykładnię prawną, czyli wyjaśnianie skomplikowanych przepisów.

Pełnomocnik Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych:
Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej
ul. Nowogrodzka 1/3/5, 00-513 Warszawa,
tel. centrala: 022 661 10 00 tel.
Biuro Pełnomocnika: 022 551 02 02
www.mps.gov.pl - z tej strony można wysłać list do Pełnomocnika
Budynek dostosowany

Biuro Pełnomocnika Rządu - BON
ul. Gałczyńskiego 4, 00-362 Warszawa,
tel. sekretariat: 022 826 96 73
DNI OTWARTE:
W każdy drugi poniedziałek miesiąca Pełnomocnik przyjmuje interesantów w siedzibie BON. Zapisy na tzw. dzień otwarty trwają cały miesiąc poprzedzający ten dzień. Zgłoszenia przyjmowane są:
pod tel.: 022 551 02 02,551 01 17
e-mailem: agnieszka.sroda@mps.gov.pl
Budynek dostosowany

Rzecznik Praw Obywatelskich (RPO)

O osobie zajmującej to stanowisko mówi się, że stoi na straży wolności i praw człowieka i obywatela zapisanych w Konstytucji RP i innych aktach prawnych. Rzecznik Praw Obywatelskich powoływany jest przez Sejm i tylko przed nim (!) odpowiada za podejmowane działania. Rzecznikiem może być każdy obywatel naszego kraju, pod warunkiem że wyróżnia się bogatą wiedzą prawniczą i doświadczeniem zawodowym. Musi być też człowiekiem wrażliwym na wszelkie przejawy niesprawiedliwości społecznej i być dla innych autorytetem moralnym.

Do Biura Rzecznika wpływają wnioski zarówno od osób indywidualnych, jak i grup reprezentujących różne środowiska społeczne. Proszą one o rozpatrzenie spraw, w których - ich zdaniem - zostały naruszone lub ograniczone prawa i swobody obywatelskie lub zostały niesprawiedliwie, niezgodnie z obowiązującymi przepisami potraktowane przez instytucje państwowe. Złożone skargi (wniosek jest wolny od opłat) dotyczą np.: wypadków przy pracy, pozbawienia praw do spadku, alimentów, praw rodzicielskich, ochrony praw konsumenta, pacjenta czy osoby niepełnosprawnej. Każdy wniosek jest wnikliwie analizowany przez pracowników Biura Rzecznika. Często zdarza się, że do wyjaśnienia sprawy konieczna jest pomoc innych instytucji - np. prokuratury lub Najwyższej Izby Kontroli. Równie często okazuje się, że wniosek złożony w sprawie indywidualnej ujawnia szerszy problem społeczny. W takich sytuacjach Rzecznik występuje o stworzenie nowych aktów normatywnych (ustaw, uchwał) czy też nowelizację tych zapisów, które obowiązują.

Rzecznik reprezentuje interesy wszystkich obywateli Polski - bez względu na ich wiek, pleć, stan zdrowia, wykształcenie czy wykonywany zawód, a także tzw. osób przebywających pod władzą Rzeczpospolitej Polskiej (np. uchodźców politycznych lub ekonomicznych). Współpracuje ze stowarzyszeniami, ruchami obywatelskimi, fundacjami, a także innymi rzecznikami, np. Rzecznikiem Praw Dziecka. Kompetencje RPO określa szczegółowo Konstytucja (art. 208-212) oraz Ustawa z dnia 15 lipca 1987 r. o Rzeczniku Praw Obywatelskich. Stanowisko Rzecznika Praw Obywatelskich piastuje obecnie dr Janusz Kochanowski.

Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich
al. Solidarności 77, 00-090 Warszawa,
tel.: 022 551 77 00; faks: 022 827 64 53;
e-mail: rzecznik@rpo.gov.pl,
www.rpo.gov.pl
Przyjęcia interesantów:
poniedziałek w godz.: 9.00-17.00, wtorek-piątek w godz.: 9.00-15.00
tel.: 022 551 77 60,551 78 11
Budynek dostosowany

Pełnomocnik Terenowy we Wrocławiu (dla woj. dolnośląskiego, lubuskiego, opolskiego)
ul. Wierzbowa 5, 50-056 Wrocław
tel.: 071 346 91 15; faks: 071 343 43 25
Przyjęcia interesantów: poniedziałek, wtorek, czwartek w godz.: 9.00-15.00, środa w godz.: 10.00-17.00
Budynek dostosowany

Pełnomocnik Terenowy w Gdańsku (dla woj. zachodniopomorskiego, pomorskiego, warmińsko-mazurskiego)
ul. Chmielna 54/57, 80-748 Gdańsk
tel.: 058 764 73 02; faks: 058 764 73 03
Przyjęcia interesantów: poniedziałek w godz.: 10.00-17.00 wtorek, środa, czwartek w godz.: 9.00-15.00
Budynek dostosowany 

Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON)

Instytucja ta została utworzona po to, aby zarządzać państwowymi pieniędzmi przeznaczonymi na rehabilitację zawodową i społeczną oraz zatrudnianie osób niepełnosprawnych. PFRON nie jest jednak funduszem wypłacającym bezpośrednio zapomogi osobom najbiedniejszym czy pozostającym bez pracy Jego zadaniem jest udzielanie wsparcia w zupełnie inny sposób.

PFRON może przyznać dofinansowanie do spłaty oprocentowania kredytu bankowego albo udzielić pożyczki osobie niepełnosprawnej, która rozpoczyna własną działalność gospodarczą. Dofinansuje również działania, których celem jest zniesienie barier architektonicznych w najbliższym otoczeniu osoby niepełnosprawnej, np. budowę podjazdu, pochylni lub adaptację mieszkania, aby mogła się po nim poruszać osoba na wózku. Pokrywa także część kosztów związanych z zakupem środków ortopedycznych (kule, laski, wózki, protezy itd.), zakupem sprzętu wspomagającego osoby niepełnosprawne w komunikacji - np. aparatów słuchowych, czy udziałem w turnusie rehabilitacyjnym. Pamiętajmy jednak, że słowo „dofinansowanie" oznacza, że osoba niepełnosprawna ubiegająca się o uzyskanie pieniędzy na jakiś cel z PFRON powinna część wydatków pokryć sama. W wyżej wymienionych przypadkach po środki na dofinansowanie nie należy zgłaszać się do centrali PFRON ani do jego oddziałów, ale do najbliższego naszemu miejscu zamieszkania Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie. To właśnie ta instytucja zajmuje się rozdzielaniem pieniędzy z PFRON na wspominane cele.

Osoba niepełnosprawna może uzyskać dodatkowe środki z PFRON na różne inne cele, biorąc udział w wielu realizowanych przez Fundusz programach społecznych, np. Komputer dla Homera, obejmującym dofinansowanie na zakup sprzętu elektronicznego oraz oprogramowania umożliwiającego rehabilitację zawodową i społeczną osób niewidomych i niedowidzących, lub programie Pitagoras, skierowanym do osób z uszkodzeniem słuchu - więcej informacji o tych programach na www.pfron.org.pl. Aby z nich skorzystać, należy złożyć odpowiednie dokumenty w oddziałach terenowych PFRON.

Poprzez System Obsługi Dofinansowań (SOD) Fundusz wspiera również pracodawców zatrudniających osoby niepełnosprawne, udzielając im dofinansowania do składek na ubezpieczenie społeczne (także i osobom niepełnosprawnym, które prowadzą działalność gospodarczą), do wynagrodzeń, szkoleń czy też przystosowania stanowiska pracy dla niepełnosprawnego pracownika.

Do innych zadań PFRON, pośrednio wpływających na warunki życia osób niepełnosprawnych, należy m.in. współpraca z organizacjami pozarządowymi, dofinansowanie do działań ogólnokrajowych: programów rządowych lub programów wspieranych ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego czy finansowanie (w całości lub części) badań i analiz dotyczących rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych.

Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych
al. Jana Pawła I113, 00-828 Warszawa
tel. centrala: 022 505 55 00
Budynek dostosowany
Adresy oddziałów PFRON oraz szczegóły dotyczące prowadzonej działalności na stronie: www.pfron.org.pl

Infolinia: 0800 533 335
czynna: poniedziałek-piątek w godz. 12.00-20.00;
połączenia tylko z telefonów stacjonarnych - bezpłatne

Telefoniczna Agencja Informacyjna PFRON:
e-mail: pfron@tai.pl, www.pfron.tai.pl;
forma kontaktu systemem CHAT - po zalogowaniu na stronie Agencji połączenie z konsultantem PFRON (możliwość uzyskania odpowiedzi SMS-em)
 
Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS)

To instytucja, która zajmuje się gromadzeniem składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne obywateli oraz dystrybucją określonych świadczeń, w takich wysokościach i na takich zasadach, jakie ustali parlament i rząd. A zatem do ZUS - a właściwie do jego oddziału najbliższego naszemu miejscu zamieszkania (wykaz oddziałów na stronie: www.zus.pl) - powinniśmy się udać po: rentę z tytułu niezdolności do pracy (a także po orzeczenie o stopniu niepełnosprawności), rentę rodzinną, socjalną; świadczenia z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych; zasiłki: chorobowy, macierzyński, opiekuńczy, wyrównawczy, pogrzebowy; świadczenia rehabilitacyjne i przedemerytalne, a wreszcie - po zasłużone emerytury. Pamiętajmy jednak, że ZUS nie tylko ustala, czy dana osoba ma prawo do świadczenia, o które się ubiega, ale może też dochodzić zwrotu pieniędzy, gdyby się okazało, że ktoś pobrał świadczenie, które mu nie przysługiwało. ZUS ma obecnie ok. 20 min klientów - wyłączając rolników i ich rodziny. Nie bez powodu instytucja ta nazywana jest „najbogatszą w kraju". Środki Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, z których pokrywane są nasze renty, emerytury i zasiłki, to prawie połowa (!) wszystkich zasobów pieniężnych państwa polskiego.

W kontaktach z urzędnikami warto jednak pamiętać, że to nie od nich zależy wysokość naszej renty. ZUS nie może samodzielnie określać wysokości stawek świadczeń ani tym bardziej zasad ich rozdzielania wśród obywateli. Szczegółowe zadania, które wypełnia ZUS, określone są w Ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS)
centrala: ul. Czerniakowska 16, 00-701 Warszawa
tel.: 022 623 30 00; faks: 022 840 26 10
Budynek dostosowany

Adresy oddziałów i innych placówek terenowych ZUS, szczegóły dotyczące działalności instytucji, aktualne wysokości świadczeń, formularze, poradniki dostępne są na stronie www.zus.pl
Elektroniczny Serwis Obsługi Klientów ZUS: - płatników składek i ubezpieczonych - www.e-inspektorat.pl

Infolinie:
czynne: poniedziałek-piątek w godz.: 8.00-15.00 dostępne z telefonów TP S.A. - minuta: 0,49 zł brutto oraz z telefonów w sieci ORANGE - koszt uzależniony od indywidualnego planu taryfowego.
0801 410 410 - zasady przekazywania dokumentów ubezpieczeniowych do ZUS w formie elektronicznej; instalacja, konfiguracja programu „Płatnik", tworzenie zestawu dokumentów, wysyłanie dokumentów elektronicznych, odbiór potwierdzeń przesłania dokumentów do ZUS.
0801 400 400 - cel wysyłania i sposób weryfikacji danych w „Informacji o składkach na ubezpieczenie emerytalne zewidencjonowanych na indywidualnym koncie ubezpieczonego w ZUS"; wyjaśnianie przyczyn nieprawidłowości w ww. dokumencie - np. braku lub nieprawidłowej wysokości składek na ubezpieczenie emerytalne); sprawy związane z zadaniami realizowanymi przez ZUS w zakresie koordynacji systemów ubezpieczenia społecznego w krajach Unii Europejskiej; informacje o jednostkach terytorialnych ZUS.

Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS):

wypełnia zadania związane z ubezpieczeniem społecznym rolników, ich rodzin, osób mieszkających we wspólnym gospodarstwie domowym. Do zadań tych należy m.in.: ustalanie praw do świadczeń społecznych i ich wypłacanie oraz prowadzenie nieodpłatnej rehabilitacji dla osób uprawnionych do świadczeń z KRUS. Szczegółowe informacje w poradniku Integracji z serii „Biblioteczka dla Osób Niepełnosprawnych" - Co trzeba wiedzieć o KRUS?

Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS)
centrala:
al. Niepodległości 190, 00-608 Warszawa,
tel.: 022 592 65 90; faks: 022 592 66 50
e-mail: info@krus.gov.pl
www.krus.gov.pl

Rzecznik Ubezpieczonych

Zadaniem Rzecznika Ubezpieczonych jest reprezentowanie interesów osób ubezpieczonych, ale - uwaga! - nie chodzi tu o ubezpieczenia społeczne! Nie możemy złożyć skargi do Rzecznika Ubezpieczonych, jeśli uznamy, że ZUS niesłusznie odebrał nam rentę lub nie chce przyznać zasiłku. Do Biura Rzecznika możemy się zgłosić, jeśli w jakikolwiek sposób zostaliśmy pokrzywdzeni podczas zawierania lub realizacji umów ubezpieczeniowych: na życie, majątkowych, mieszkań i domów, turystycznych, następstw nieszczęśliwych wypadków, komunikacyjnych - AC i OC. Skargi (na piśmie) wpływające do Rzecznika Ubezpieczonych są analizowane przez ekspertów, którzy (również na piśmie!) informują wnioskodawców o krokach podjętych w ich sprawie. Stanowisko Rzecznika Ubezpieczonych zajmuje dr Stanisław Rogowski.

Najczęściej do Rzecznika Ubezpieczonych kierowane są sprawy, w których osobie ubezpieczonej odmówiono uznania roszczeń o odszkodowanie, np. po wypadku, w którym nastąpiło uszkodzenie ciała lub jego efektem jest rozstrój zdrowia. Inne sytuacje to takie, w których poszkodowany uznaje, że przysługuje mu inny rodzaj zadośćuczynienia za szkodę, której doznał. Do spraw związanych z formalnościami, a nie roszczeniami należy np. odmowa przesłania kopii umowy przystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego - tzw. II filaru ubezpieczeń czy nieterminowe przekazywanie składek przez ZUS lub KRUS do otwartego funduszu emerytalnego.

Biuro Rzecznika Ubezpieczonych
Al. Jerozolimskie 44 - (dawny bud. Uniwersalu), 00-024 Warszawa
tel.: 022 333 73 26, 333 73 27, 333 73 28; faks: 022 333 73 29
Budynek dostosowany

Szczegółowe informacje o tym, jak powinien wyglądać dokument, w którym poszkodowany składa skargę, dostępne są na stronie: www.rzu.gov.pl

Bezpłatne porady w zakresie ubezpieczeń gospodarczych:
czynne: poniedziałek-piątek w godz.: 10.00-15.00 i 17.00-19.00;
tel.: 022 333 73 28
Bezpłatne porady dla członków otwartych funduszy emerytalnych oraz uczestników pracowniczych programów emerytalnych: czynne: poniedziałek-czwartek w godz.: 8.30-10.30; tel.: 022 333 73 26, 333 73 27

Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ)

NFZ działa według zasad określonych w Ustawie z dnia 21 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Głównym zadaniem NFZ jest zapewnienie ubezpieczonym obywatelom - bez względu na miejsce, gdzie przebywają i wysokość ich dochodów - dostępu do określonych świadczeń zdrowotnych. Lista świadczeń, które pokrywane są ze środków NFZ dostępna jest na www.nfz.gov.pl. Zamieszczone są tam m.in. informacje o: badaniach i poradach lekarskich, badaniach diagnostycznych, leczeniu szpitalnym i ambulatoryjnym, świadczeniach wysokospecjalistycznych, opiece nad osobami niepełnosprawnymi, leczeniu uzdrowiskowym, rehabilitacji, przedmiotach ortopedycznych i środkach pomocniczych, transporcie sanitarnym, ratownictwie drogowym oraz opiece paliatywno-hospicyjnej.

Od momentu powstania NFZ, a właściwie jeszcze za czasów działalności Kasy Chorych trwa publiczna debata o formułę polskiego systemu opieki zdrowotnej. Przedstawiane co jakiś czas nowe idee mają jeden cel: zwiększenie środków na pokrycie działalności placówek publicznej opieki medycznej. Dysponentem tychże środków jest NFZ, a jego możliwości finansowe wynikają z sumy składek wpłaconych przez ubezpieczonych w powszechnym systemie ubezpieczeń (patrz: ZUS, KRUS) na ubezpieczenie zdrowotne. Zamykanie kolejnych szpitali, likwidowanie oddziałów i ograniczanie list porad i zabiegów pokrywanych przez NFZ, świadczy o tym, że środki te są niewystarczające, a krajowi specjaliści nie znaleźli sposobu, aby powiększyć budżet NFZ. Do najważniejszych zadań NFZ, takich, które mają bezpośredni wpływ na poziom obsługi pacjentów w placówkach służby zdrowia, należy przeprowadzanie konkursów ofert i wybieranie najkorzystniejszych dla pacjentów, zawieranie umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, sprawdzanie, czy są realizowane zgodnie z przepisami oraz ich rozliczanie. Osobom indywidualnym (także niepełnosprawnym) NFZ poprzez swoje oddziały regionalne może np. dofinansować zakup leków, sprzętu rehabilitacyjnego i tzw. środków pomocniczych (np. cewników lub pieluchomajtek), zakwalifikowaniu na wyjazd do sanatorium lub pokryciu kosztów (częściowych lub całościowych) specjalistycznych zabiegów w Polsce lub za granicą. NFZ wydaje także Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego, która uprawnia do otrzymania niezbędnych świadczeń zdrowotnych podczas pobytu w państwach UE. NFZ rozpatruje także wnioski o umieszczenie osoby chorej, niepełnosprawnej lub wymagającej stałej opieki specjalistycznej w zakładach opiekuńczo-leczniczych i udziela informacji w sprawach dotyczących poradnictwa lekarskiego, leczenia ambulatoryjnego i szpitalnego, rehabilitacji, leków i zabiegów refundowanych - bądź nie - przez Narodowy Fundusz Zdrowia.

Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ)
centrala:
ul. Grójecka 186, 02-390 Warszawa,
tel. 022 572 60 00, faks: 022 572 63 33
Budynek dostosowany

Szczegółowe informacje o bieżącej działalności NFZ, adresy oddziałów wojewódzkich, pliki z dokumentami itd. - dostępne są na stronie: ww.nfz.gov.pl

Rzecznik Praw Pacjenta

To do niego trafiają skargi i wnioski pacjentów ubezpieczonych - bądź nie – w NFZ. Głównym zadaniem Rzecznika jest kontrolowanie, czy prawa pacjenta są w naszym kraju przestrzegane przez NFZ, jego oddziały, a także przez placówki ochrony zdrowia świadczące usługi medyczne na podstawie umowy z NFZ, i podejmowanie działań, gdy są one naruszane.
Rzecznik Praw Pacjenta NFZ (obecnie stanowisko to piastuje Aleksandra Piątek) współpracuje m.in. z następującymi instytucjami: Rzecznikiem Praw Obywatelskich, Biurem Praw Pacjenta Ministerstwa Zdrowia, rzecznikami odpowiedzialności zawodowej w Izbic Lekarskiej i Izbie Pielęgniarek i Położnych, organizacjami działającymi na rzecz poszanowania praw pacjenta oraz skupiającymi osoby ubezpieczone.                                

Rzecznik Praw Pacjenta NFZ:
ul. Grójecka 186, 02-390 Warszawa,
tel.: 022 572 61 55
e-mail: rzecznikprawpacjenta@nfz.gov.pl
Budynek dostosowany
Uwaga! Każdy wojewódzki oddział NFZ ma dodatkowo własnego Rzecznika Praw Pacjenta - lista adresowa dostępna jest na stronie: www.nfz.gov.pl

Biuro Praw Pacjenta przy Ministrze Zdrowia:
ul. Długa 38/40, 00-238 Warszawa
tel./faks: 022 635 75 78
e-mail: sekretariat@bpp.waw.pl
- Biuro czynne: poniedziałek-piątek wgodz.: 8.15-16.15
- Przyjmowanie pacjentów: poniedziałek-piątek w godz.: 9.00-16.00
- Konsultacje prawnicze: poniedziałek-piątek w godz.: 9.00-15.00
- Konsultanci medyczni Biura Praw Pacjenta: poniedziałek-czwartek wgodz.: 15.30-19.30

Bezpłatna infolinia: 0800 190 590 czynna: poniedziałek-piątek w godz.: 9.00-21.00

Zdjęcia: Piotr Stanisławski

Przewodnik samorządowy