MEN rekomenduje metody zdalnej edukacji dla dzieci ze szczególnymi potrzebami

Ministerstwo Edukacji Narodowej przedstawiło rodzicom i nauczycielom rekomendacje metod oraz technik kształcenia uczniów ze specjalnymi potrzebami, do samodzielnej pracy w domu. Wśród rekomendacji znajdują się, m.in. poradnik „Kształcenie na odległość” czy platforma epodreczniki.pl.

W celu wsparcia rodziców, którzy realizują edukację szkolną w domach z dziećmi z tzw. specjalnymi potrzebami, w tym tych objętych kształceniem specjalnym i pomocą psychologiczno-pedagogiczną – MEN wystosowało kilka rekomendowanych miejsc, dzięki którym uczeń usystematyzuje wiedzę.

Poradnik

W przygotowanym przez MEN poradniku „Kształcenie na odległość” znajdują się propozycje metod pracy z uczniami z niepełnosprawnością i ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Odbiorcami poradnika są rodzice, nauczyciele i dyrektorzy szkół.

Przykładowe metody pracy z dzieckiem:

• symulacje (naśladowanie rzeczywistości) – dzieci rozwijają swoją inwencję twórczą, umiejętności społeczne i poznawcze;
• metoda „mapy mentalnej/pamięciowej” – stosowana m.in. w celu usystematyzowania świeżo zdobytej wiedzy lub wizualizacji posiadanych wiadomości.
• muzykoterapia, choreoterapia, metoda małych form scenicznych.

Poradnik jest dostępny w PDF-ie na stronie Ministerstwa Edukacji Narodowej.

Platforma epodreczniki.pl

Na udostępnionej szkołom Zintegrowanej Platformie Edukacyjnej - epodreczniki.pl zostały zamieszczone różne materiały edukacyjne, przeznaczone dla uczniów na wszystkich etapów kształcenia do wykorzystania przez nich samych i nauczycieli do nauki zdalnej. 

W bloku „Kształcenie na odległość” zebrano materiały, dotyczące kształcenia uczniów ze zróżnicowanymi potrzebami edukacyjnymi. Materiały zostały dostosowane do potrzeb uczniów z różnymi rodzajami niepełnosprawności. Platforma spełnia warunki WCAG 2.0 na poziomie AA. 

Serwisy internetowe Ośrodka Rozwoju Edukacji

Materiały do lekcji są również udostępnione po zalogowaniu na stronie internetowej Ośrodka Rozwoju Edukacji – www.adaptacje.ore.pl.

Można tam znaleźć m.in. zaadaptowane wersje serii podręczników Szkolni Przyjaciele dla klas I-III, dostosowane odpowiednio do potrzeb uczniów z niepełnosprawnościami, mających trudności w uczeniu się i/lub komunikowaniu się w tym dla osób niesłyszących, słabosłyszących, z niepełnosprawnością intelektualną, autyzmem i afazją w postaci:

• dostosowanego podręcznika dopuszczonego do kształcenia specjalnego ww. grupy uczniów,
• zeszytów piktogramów zawierających symbole PCS,
• aplikacji multimedialnej rozszerzonej o symbole PCS oraz  nagrania w polskim języku migowym (PJM),
• książki pomocniczej stanowiącej nieodzowną pomoc dla nauczyciela uczącego uczniów z wymienioną powyżej niepełnosprawnością,
• słabowidzących w postaci adaptacji podręcznika w druku powiększonym.

Dodatkowo ze strony ORE można pobrać materiały edukacyjne w postaci adaptacji podręczników w druku powiększonym – dla uczniów słabowidzących uczęszczających do klas IV-VIII szkoły podstawowej. Są tu materiały do takich przedmiotów jak m.in.: język polski, matematyka, historia, geografia, przyroda, biologia, chemia, fizyka czy wiedza o społeczeństwie.

Materiały w strefie Systemu Informacji Oświatowej

W strefie dla zalogowanych użytkowników Systemu Informacji Oświatowej udostępniono materiały edukacyjne do kształcenia na odległość dla uczniów klas IV-VIII, mających trudności w uczeniu się i/lub komunikowaniu się, w tym uczniów niesłyszących, słabosłyszących, z niepełnosprawnością intelektualną, autyzmem i afazją. Przygotowano je na podstawie aktualnie dopuszczonych do użytku szkolnego podręczników do takich przedmiotów jak: język polski, matematyka, historia, geografia, przyroda, biologia, fizyka, chemia, wiedza o społeczeństwie.

Materiały są dostępne w strefie dla zalogowanych Systemu Informacji Oświatowej pod adresem: https://strefasio.men.gov.pl/login. Po zalogowaniu do SIO należy wybrać zakładkę „Adaptacje” i zaakceptować regulamin. Materiały można filtrować według klasy, rodzaju, słów kluczowych czy przedmiotu.

Wszystkie publikacje mogą być przeglądane zarówno on-line, ale można je również pobrać, a następnie wydrukować. Zawierają one odpowiednie dostosowania tekstowe i graficzne (zaadaptowane ilustracje, wykresy, schematy itp.), a także symbole PCS, czyli znaki graficzne obrazujące pojęcia (wspierające osoby z trudnościami w komunikowaniu się w rozumieniu treści i uczestnictwie w procesie dydaktycznym) oraz nagrania video w polskim języku migowym (PJM).

Inne materiały do wykorzystania

1. Zeszyt kart pracy cz. 1 – do podstawy programowej kształcenia ogólnego dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym w szkołach podstawowych
2. Zeszyt kart pracy cz. 2 – do podstawy programowej kształcenia ogólnego dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym w szkołach podstawowych
3. Zajęcia korekcyjno-kompensacyjne
4. Zajęcia rewalidacyjne
5. Porady dla nauczycieli specjalistów:
   • Czy można motywować zdalnie?
   • Dziecko ze spektrum autyzmu - nauka w domu - co podpowiedzieć rodzicom?
   • #NIEferie - środowisko szkolne – seria artykułów i materiałów
   • Radzenie sobie z kryzysem

Monitorowanie organizacji kształcenia

Poprzez kuratorów oświaty, sprawujących nadzór pedagogiczny nad szkołami i placówkami, MEN monitoruje organizacje kształcenia i wsparcia uczniów z niepełnosprawnością w systemie oświaty. Szkoły, w tym specjalne, których działalność została zawieszona, mają obowiązek organizowania kształcenia zdalnego.

Z informacji zebranych w ramach nadzoru pedagogicznego wynika, że 100 proc. szkół specjalnych prowadzi nauczanie zdalne. Sposób organizacji tego kształcenia dostosowany jest do potrzeb i możliwości uczniów z niepełnosprawnością. Nauczyciele i specjaliści utrzymują stały kontakt telefoniczny z rodzicami uczniów. Szkoły realizują te zadania m.in. przez:

• zamieszczanie na szkolnej stronie internetowej kart pracy, zadań edukacyjnych i ciekawych linków do stron,
• wysyłanie kart pracy i materiałów jeden raz w tygodniu tradycyjną pocztą,
• codzienny kontakt telefoniczny nauczycieli z rodzicami uczniów w celu przekazania im informacji o zadaniach domowych z użyciem tradycyjnego podręcznika i ćwiczeń,
• telefoniczne wsparcie uczniów i rodziców w problemach pojawiających się w czasie zdalnego nauczania,
• tworzenie grup na portalach w mediach społecznościowych.

Aby wzmocnić sposób realizacji działań adresowanych do dzieci i młodzieży potrzebujących szczególnego wsparcia, ministerstwo edukacji skierowało list do kuratorów oświaty, w którym podkreślono potrzebę zwrócenia uwagi na kształcenie na odległość uczniów z niepełnosprawnościami oraz poproszono kuratorów o zaapelowanie do dyrektorów przedszkoli, szkół i placówek, które prowadzą zajęcia z zakresu wczesnego wspomagania rozwoju dziecka, zajęcia rewalidacyjno-wychowawcze oraz zajęcia z zakresu tzw. specjalistycznej rewalidacji, aby objęli je szczególnym nadzorem pedagogicznym.