''Sztuka bez barier'' – niezwykła wystawa roku 2003

23.11.2004

Autor: Anna Jastrzębska

Na gmachu Muzeum Narodowego w Warszawie zawisł ogromny plakat promujący niezwykłą wystawę malarstwa osób niepełnosprawnych zorganizowaną przez Stowarzyszenie Przyjaciół Integracji - "Sztuka bez barier". Prezentują na niej swoje prace niepełnosprawni artyści malujący ustami i nogami.

Na międzynarodowej wystawie zatytułowanej "Sztuka bez barier" można zobaczyć 150 prac niepełnosprawnych twórców z całego świata. Wystawa jest największym wydarzeniem kulturalnym zorganizowanym przez Stowarzyszenie Przyjaciół Integracji w ramach obchodów ERON 2003 w Polsce.

Wystawę można oglądać od 6 grudnia 2003 r. do 22 lutego 2004.

W holu Muzeum Narodowego 5 grudnia 2003 r. odbył się wernisaż wystawy, a jej uroczystego otwarcia dokonała Jolanta Kwaśniewska wraz z Piotrem Pawłowskim oraz dyrektorem Muzeum Narodowego Ferdynandem B. Ruszczycem.
Na wernisażu obecni byli także dyrektor Galerii Tomihiro Hoshino - Koichi Kaneko z Japonii, Dorota Bakaj, dyrektor Wydawnictwa AMUN z Raciborza oraz wielu artystów ze Światowego Związku Artystów Malujących Ustami i Nogami.

Uroczystość otwarcia wystawy uświetnili swoją obecnością specjalni goście Jolanty Kwaśniewskiej - Gordon Haskell (angielski wokalista m.in. legendarnej grupy rockowej King Crimson) oraz Anna Maria Jopek. Artyści wystąpili tego dnia wieczorem na wspólnym koncercie w Pałacu Prezydenckim na rzecz Fundacji Jolanty Kwaśniewskiej "Porozumienie bez Barier". W trakcie koncertu transmitowanego na żywo przez TVP 2 przedstawiono reportaż z wystawy "Sztuka bez barier" w Muzeum Narodowym oraz rozmowy z niepełnosprawnymi twórcami.

Jolanta Kwaśniewska w trakcie przemówienia otwierającego wystawę wyraziła radość, że Muzeum Narodowe, które otrzymało już od Fundacji "Porozumienie Bez Barier" w roku 1998 nagrodę Motyla (przyznawaną dla osób i instytucji działających na rzecz osób niepełnosprawnych), po raz kolejny otworzyło swoje podwoje dla prawdziwej sztuki i prawdziwych artystów.

Pani Prezydentowa pogratulowała twórcom biorącym udział w wystawie ich techniki i sukcesu, który osiągnęli. Dodała także: "Gratuluję wam waszej wyobraźni i, przede wszystkim, gratuluję pasji artystów. Niejednokrotnie spotykałam się z wami i co roku mam kalendarz malowany przez was. Dziękuję za wasz artyzm i dziękuję, że codziennie rano, kiedy parzę kawę, mogę spoglądać na wasze fantastyczne dzieła sztuki. Cieszę się, że na dzisiejszą wystawę udało się zaprosić artystów i z Japonii, i Stanów Zjednoczonych. Jestem pod ogromnym wrażeniem Państwa twórczości, dziękuje za to zaproszenie i wszystkim gratuluję, życzę wspaniałych doznań artystycznych. Cieszę się, że tak wspaniała wystawa mogła zakończyć Europejski Rok Osób Niepełnosprawnych."

Wystawa "Sztuka bez barier" prezentuje dzieła zarówno polskich artystów skupionych wokół Wydawnictwa AMUN z Raciborza, jak i zagranicznych twórców zrzeszonych w Światowym Związku Artystów Malujących Ustami i Nogami z siedzibą w Lichtensteinie. Można więc podziwiać prace, które przyjechały z Włoch, Niemiec, Hiszpanii, USA, Anglii, Francji, Danii, Słowenii, a nawet z Konga, Chin i Korei Południowej. Są to martwe natury, portrety i pejzaże, a także wymykające się klasyfikacji abstrakcje malowane przeróżnymi technikami w różnorodnym stylu.
Obecnie w Międzynarodowym Stowarzyszeniu Osób Malujących Ustami i Nogami zrzeszonych jest przeszło 600. artystów, w Polsce z Wydawnictwem AMUN współpracuje 22 artystów.
W trakcie wernisażu można było podziwiać artystów przy pracy - niepełnosprawna artystka Jolanta Borek-Unikowska, malowała swój obraz w obecności publiczności, trzymając pędzel w ustach.

Istotną część ekspozycji stanowią również dzieła najsłynniejszego japońskiego niepełnosprawnego malarza i poety - Tomihiro Hoshino. Prace, których motywem przewodnim są kompozycje kwiatowe, prezentowane są w Europie po raz pierwszy. Oryginalną formę wyrazu stanowią strofy wierszy wplecione w każdy obraz. Wraz z esejami tworzą one dopełnienie przekazu (tłumaczenia wierszy umieszczono obok obrazów). Zarówno fragmenty poezji, jak i eseje osnute są na autentycznych przeżyciach Tomihiro Hoshino tworzą historię życia i refleksje artysty na temat życia i akceptacji niepełnosprawności.

"Chcielibyśmy, aby osoby odwiedzające tę wystawę dostrzegły podobieństwa w pojmowaniu świata i jego problemów, które są wspólne każdemu człowiekowi, bez względu na sprawność fizyczną i tło kulturowe. Chcemy również zaprosić do dyskusji na temat tendencji do odbioru sztuki artystów niepełnosprawnych wyłącznie przez pryzmat ich niepełnosprawności" - powiedział Piotr Pawłowski.

Wystawa zorganizowana została dzięki wsparciu: PFRON, Muzeum Narodowego, Miasta Stołecznego Warszawy, The Japan Foundation, Miejskich Zakładów Autobusowych Miasta Stołecznego Warszawy.
Sponsorzy Główni Wystawy: PKO BP, PKN ORLEN, Fundacja ORLEN "Dar Serca", IMPEL, Nikon, Toyota Motor Poland.
Sponsorzy Wystawy: LOT
Patronat medialny: TVP SA, Gazeta Wyborcza, portal gazeta.pl, magazyn dla niepełnosprawnych "Integracja", a² advertising & marketing SA oraz portal www.niepelnosprawni.pl