Prawo do świadczenia pielęgnacyjnego na mamę

Na komisji lekarskiej, która odbyła się w tym miesiącu lekarz orzecznik orzekł, że nie da się ustalić od kiedy powstała niepełnosprawność w stopniu znacznym i napisał „nie da się ustalić”. Wysyłam zapytanie, gdyż złożyłam wniosek o ustalenie mi prawa do świadczenia pielęgnacyjnego na mamę. Nie mogę podjąć pracy, bo obydwoje rodzice są niepełnosprawni w stopniu znacznym. Czy ośrodek miał prawo wydać mi decyzję odmowną uzasadniając tym, że niepełnosprawność nie powstała przed 18. rokiem życia? Czy naprawdę tak należało uznać.

Szanowna Pani,

kwestia momentu powstania niepełnosprawności, to kwestia medyczna, która podlega kontroli w wyniku odwołania.

Warto jednak zwrócić uwagę, iż zgodnie z orzecznictwem sądów administracyjnych i Trybunału Konstytucyjnego, moment powstania niepełnosprawności nie może mieć wpływu na prawo do świadczenia pielęgnacyjnego. Przepis art. 17 ust 1b ustawy o świadczeniach rodzinnych na skutek wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 21 października 2014 r., sygn. akt K38/13, został uznany za niekonstytucyjny w zakresie, w jakim różnicuje prawo do świadczenia pielęgnacyjnego osób sprawujących opiekę nad osobą niepełnosprawną ze względu na datę powstania niepełnosprawności osoby wymagającej opieki, a przez to narusza art. 190 ust. 1 Konstytucji RP.

Jak stwierdził w uzasadnieniu do wyroku z dnia 04.04.2019 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach (sygn. akt IV SA/Gl 1016/18) - „W przywołanym wyroku Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 17 ust. 1b u.ś.r. w zakresie, w jakim różnicuje prawo do świadczenia pielęgnacyjnego osób sprawujących opiekę nad osobą niepełnosprawną po ukończeniu przez nią wieku określonego w tym przepisie ze względu na moment powstania niepełnosprawności, jest niezgodny z art. 32 ust. 1 Konstytucji. Skutkiem tego wyroku jest zmiana zakresu zastosowania art. 17 ust. 1b u.ś.r. odnośnie treści w nim ujętej, ponieważ zakwestionowana norma została ostatecznie wyeliminowana z systemu prawnego, co oznacza, że dalsze stosowanie tego przepisu wraz z normą prawną uznaną za niekonstytucyjną prowadzi do niedopuszczalnego - z punktu widzenia zasady równości - ukształtowania sytuacji prawnej opiekunów dorosłych osób niepełnoprawnych. Norma prawna uznana za niekonstytucyjną stanowi wadliwą podstawę prawną, a wydana na takiej podstawie prawnej decyzja administracyjna również musi być uznana za wadliwą.”

Podobnie stwierdził np. w uzasadnieniu do wyroku z dnia 13.06.2018 r. Wojewódzki Sąd Administracyjnego we Wrocławiu sygn. akt IV SA/Wr 208/18 i wiele innych sądów administracyjnych w Polsce.

Z poważaniem,

Grzegorz Jaroszczyk, prawnik