Wyrok: można pobierać jednocześnie emeryturę i świadczenie pielęgnacyjne

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim jako pierwszy w Polsce wydał 20 lutego 2019 r. orzeczenie, zgodnie z którym osoba otrzymująca najniższą emeryturę, a opiekująca się swoją od urodzenia niepełnosprawną córką, otrzyma świadczenie pielęgnacyjne w kwocie różnicy pomiędzy faktycznie otrzymywaną „na rękę” emeryturą i wysokością świadczenia.

Kobieta pracowała do 1983 r., a po urodzeniu trzeciego dziecka z niepełnosprawnością zrezygnowała z pracy, aby nim się opiekować. Od 1986 r. samotnie wychowywała troje dzieci. Jej rodzina utrzymywała się z renty. W 2017 r. kobieta otrzymała najniższą emeryturę w kwocie 854 zł netto, w tym roku wynosi ona 878 zł. Jej córka otrzymuje rentę socjalną o podobnej wysokości, co zdaniem sądu stawia je u progu ubóstwa.

Konstytucyjna zasada równości

Obecnie obowiązujące przepisy wykluczają pobieranie świadczenia pielęgnacyjnego, które na dziś wynosi 1583 zł netto, w przypadku, gdy opiekun pobiera któreś z następujących świadczeń: emerytura, renta, renta rodzinna z tytułu śmierci małżonka przyznana w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej i innego świadczenia emerytalno-rentowego, renta socjalna, zasiłek stały, nauczycielskie świadczenie kompensacyjne, zasiłek przedemerytalny lub świadczenie przedemerytalne.

Gorzowski sąd zauważył, że kiedy ustawodawca wyłączał powyższe świadczenia w 2003 r. z możliwości pobierania wraz z nimi świadczenia pielęgnacyjnego, wynosiło ono 420 zł. Wtedy była to kwota niższa niż wysokość najniższej emerytury. Sytuacja zmieniła się 1 maja 2014 r., kiedy to kwota świadczenia pielęgnacyjnego wzrosła do 800 zł i przewyższyła, wtedy jeszcze nieznacznie, wartość najniższej emerytury.

„Niewątpliwie zatem intencją ustawodawcy wprowadzającego to wyłączenie było, aby uprawniony opiekun nie pobierał świadczenia pielęgnacyjnego w sytuacji, gdy otrzymuje świadczenie wyższe” – zaznaczył sąd.

Jednak w obecnym stanie prawnym, kiedy świadczenie pielęgnacyjne jest prawie dwukrotnie wyższe od najniższej emerytury, zdaniem sądu zaburza to konstytucyjną zasadę równości. W tym zakresie gorzowski sąd nie podzielił dotychczasowego orzecznictwa sądów administracyjnych.

Opieka taka sama

Według WSA w Gorzowie, nie można w zgodzie z zasadą równości podzielić grup osób sprawujących opiekę nad członkiem rodziny z niepełnosprawnością, gdyż ich wspólną cechą jest rezygnacja z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, aby móc to robić. Gorzowski sąd nie dostrzegł żadnych argumentów, które by przemawiały za takim podziałem.

„(...) należy stwierdzić, że opiekunowie osób niepełnosprawnych, którzy nabyli prawo do emerytury mają takie same obowiązki oraz koszty związane ze sprawowaniem opieki jak pozostali opiekunowie i nie ma żadnych przekonujących argumentów dla różnicowania wysokości pobieranych przez nich świadczeń” – czytamy w uzasadnieniu.

Gorzowski WSA uznał zatem, że kobieta powinna otrzymać kwotę różnicy pomiędzy otrzymywaną emeryturą a świadczeniem pielęgnacyjnym, co w praktyce wyniesie 705 zł netto.

Orzeczenie nie jest jeszcze prawomocne. Można się z nim w całości zapoznać w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych.