W drodze do kultury

„W drodze do kultury” to nazwa zwycięskiego projektu przygotowanego przez jedną z grup uczestniczących w warsztatach „Future City Game – Kultura bez barier”, zorganizowanych 31 maja i 1 czerwca przez British Council, Centrum Łowicka i Stowarzyszenie Przyjaciół Integracji.

W Warszawie mieszka ponad 180 tys. osób z różnego rodzaju niepełnosprawnościami, ale tylko nieliczni spośród nich w pełni uczestniczą w życiu kulturalnym stolicy. Warszawiacy z niepełnosprawnością skarżą się na utrudnienia w postaci niedostępnych dworców kolejowych, obiektów użyteczności publicznej, w tym: muzeów, kin, teatrów, klubów, przystanków i ulic.

W przypadku teatrów, opery i filharmonii ograniczenia w dostępie dla osób z niepełnosprawnością wynikają z faktu, że wiele z nich mieści się w budynkach zabytkowych, w których możliwe są tylko niewielkie zmiany architektoniczne. Zdarza się też, że ich zarządcy wprowadzają takie „udogodnienia”, które całkowicie przeczą idei integracji, np. wejście dla osób z niepełnosprawnością z tyłu budynku. Z kolei obiekty prywatne są często niedostosowane dlatego, że ich właściciele nie mają wiedzy na temat ograniczeń i potrzeb osób z niepełnosprawnością.

Organizatorzy warsztatów „Future City Game” zwracają uwagę na to, jak ważne jest zasięganie opinii osób z niepełnosprawnością przy projektowaniu obiektów i przestrzeni kulturalnych. Celem dwudniowego spotkania było wypracowanie pomysłów na „kulturalne otwarcie się” stolicy na wszystkich jej mieszkańców.

Na zdjęciu: Teatr Wielki Opera Narodowa w Warszawie. Fot. www.sxc.hu

„Future City Game” jest integralną częścią projektu „Creative Cities” (Twórcze Miasta), który British Council realizuje w kilkunastu państwach europejskich. Celem projektu jest zwiększanie świadomości tego, jak twórcze podejście, przedsiębiorczość i innowacja mogą ulepszać życie w miastach.

– Temat otwarcia instytucji kulturalnych na potrzeby osób z różnego rodzaju niepełnosprawnościami podjęliśmy po raz pierwszy. Do współpracy przy realizacji warsztatów zaprosiliśmy Centrum Łowicka oraz Stowarzyszenie Przyjaciół Integracji – powiedziała Agnieszka Wrycza z British Council.

Wśród 18 czynnych uczestników warsztatów znalazły się osoby z różnymi niepełnosprawnościami, które wiedzą, jakie bariery muszą pokonać, aby dotrzeć do miejsc kultury, a także przedstawiciele władz dzielnic, przedsiębiorstw transportowych (w tym Metra Warszawskiego), organizacji pozarządowych oraz środowisk twórczych.

Przygotowali oni trzy projekty, których wdrożenie zwiększyłoby udział osób z niepełnosprawnością w życiu kulturalnym i artystycznym Warszawy. Zwyciężył projekt pod nazwą „W drodze do kultury”. Chodziło w nim o znalezienie porozumienia (poprzez cykl warsztatów) między osobami z niepełnosprawnością a kierowcami środków transportu miejskiego. Autorzy projektu przedstawili krótką scenkę pomiędzy pasażerem niepełnosprawnym, a kierowcą autobusu. Podczas rozmowy obie strony zarzucają sobie wzajemną ignorancję i brak zrozumienia dla ich potrzeb. Zdaniem autorów, osoby z niepełnosprawnością nie odwiedzają zbyt często instytucji kulturalnych, bo utrudniają im to bariery transportowe.
Drugi projekt przygotowany podczas warsztatów nosił nazwę „Droga do kultury”. Dotyczył stworzenia mapy – w wersji drukowanej i elektronicznej – warszawskich instytucji kulturalnych. Mapa skierowana byłaby do osób sprawnych i z niepełnosprawnością, a zawierałaby szczegółowe informacje dotyczące dostępności tych miejsc dla tej drugiej grupy – np. odległość budynku kina od przystanku autobusowego lub tramwajowego, linie komunikacyjne z uwzględnieniem pojazdów dostosowanych itp.

Problemem przełamania barier psychologicznych i mentalnych w kontaktach między osobami sprawnymi, a tymi z niepełnosprawnością zajęła się trzecia grupa uczestników warsztatów „Future City Game”. W swoim projekcie „Kulturalna integracja – integracja przez kulturę” zaproponowali oni organizowanie warsztatów artystycznych - literackich, muzycznych, teatralnych itp., które poprowadziły znane osobistości środowiska artystycznego i które zgromadziłyby uczestników sprawnych i niepełnosprawnych. Oprócz wartości integrującej, budowania więzi społecznych, celem pośrednim projektu było zwrócenie uwagi instytucjom kultury, aby rozszerzyły swoje działania na osoby z niepełnosprawnością.

Warsztaty „Future City Game” polegają na znalezieniu tzw. miękkich rozwiązań danego problemu. Służą poszerzeniu spojrzenia społecznego na dany temat. Wszystkie trzy projekty, które powstały na warsztatach „Kultura bez barier”, organizatorzy będę rekomendowali do realizacji. Szczegółowy raport z warsztatów zostanie opublikowany na stronach http://creativecities.britishcouncil.org, www.lowicka.pl oraz www.niepelnosprawni.pl.