Prawnik radzi: jak to jest z zasiłkiem opiekuńczym?

Jak to jest z zasiłkiem opiekuńczym i specjalnym zasiłkiem opiekuńczym dla opiekuna osoby starszej. Czy osoba, która taki zasiłek by otrzymywała na osobę o znacznym stopniem, musi mieszkać z tą osobą bądź być zameldowana?

Krzysztof G.

Odpowiada prawniczka Integracji, Anita Siemaszko:

Czytając odpowiedź, proszę zwrócić uwagę na poszczególne nazwy świadczeń, bo mimo że są bardzo podobne, zasadniczo się różnią, a w niektórych przypadkach są nawet uregulowane innymi aktami prawnymi.

W przypadku zasiłku opiekuńczego („na L-4”), – przysługuje on ubezpieczonemu podlegającemu zwolnieniu od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad:

1. dzieckiem do ukończenia 8 lat w przypadku:
   • nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, przedszkola lub szkoły, do których dziecko uczęszcza,
   • porodu lub choroby małżonka ubezpieczonego, stale opiekującego się dzieckiem, jeżeli poród lub choroba uniemożliwia temu małżonkowi sprawowanie opieki,
   • pobytu małżonka ubezpieczonego, stale opiekującego się dzieckiem, w stacjonarnym zakładzie opieki zdrowotnej,
2. chorym dzieckiem do ukończenia 14 lat,
3. innym chorym członkiem rodziny.

Warunkiem otrzymania tego zasiłku, czyli zasiłku opiekuńczego, jest m.in. pozostawanie we wspólnym gospodarstwie domowym z chorym członkiem rodziny. W tym przypadku to warunek konieczny.

Sądzę jednak, że chodzi Panu o zasiłki przyznawane opiekunom osób dorosłych, na podstawie ustawy o świadczeniach rodzinnych.

W przypadku zasiłku dla opiekuna i specjalnego zasiłku opiekuńczego – takiego warunku nie ma. (Ustawa z dn. 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych Dz.U. 2003 Nr 228 poz. 2255 z późn. zm.).

Aby te świadczenia uzyskać, nie jest konieczne wspólne zamieszkiwanie.

Celem specjalnego zasiłku opiekuńczego jest udzielenie rekompensaty osobom, które rezygnują z zatrudnienia dla sprawowania opieki nad członkiem rodziny, niezdolnym do samodzielnego funkcjonowania z uwagi na niepełnosprawność. Przyznanie tej rekompensaty jest wynagradzaniem przez państwo osób opiekujących się członkami najbliższej rodziny, gdyż w innym wypadku to państwo musiałoby wywiązać się z obowiązku opieki nad swymi niepełnosprawnymi obywatelami.

Najważniejsze jest, aby osoba, która tego wymaga, miała właściwą opiekę. Można domniemywać, że bliskość zamieszkania, w tej samej miejscowości lub niedaleko położonej, odpowiednią opiekę ułatwia. Trudno jednak o sprawowanie opieki raz na tydzień, raz na miesiąc, gdy opiekun mieszka w znacznej odległości od osoby tej opieki wymagającej. Z pewnością racjonalna ocena sprawowania opieki we właściwy sposób będzie miała wpływ na uzyskanie lub kontynuację pobierania ww. zasiłków.