Renta rodzinna a zatrudnienie

Znajoma jest osobą niepełnosprawną ze znacznym stopniem niepełnosprawności. Na orzeczeniu we wskazaniach jest napisane: korzystanie z systemu środowiskowego wsparcia w samodzielnej egzystencji: KONIECZNE. Pobiera też rentę rodzinną. Chciałaby podjąć pracę, jednak obawia się, że ją straci. W związku z powyższym mam kilka pytań: czy może podjąć pracę i czy wysokość pobieranej renty rodzinnej wpływa na wysokość zarobku? Jaka forma zatrudnienia wchodzi w grę w jej przypadku, umowa o pracę, zlecenie czy umowa o dzieło? Czy zatrudnienie na umowę o dzieło i zarobek powyżej 70% przeciętnego wynagrodzenia spowoduje obniżenie renty rodzinnej i jak to wygląda w przypadku umowy zlecenia? Pozdrawiam

Szanowny Panie,

osoba pobierająca rentę rodzinną może podjąć każdą pracę (umowa o pracę, zlecenie, umowa o dzieło), o ile nie ma przeciwwskazań medycznych, niemniej jednak otrzymywanie wynagrodzenia powyżej „limitu” może wpłynąć na ewentualne zmniejszenie lub zawieszenie tego świadczenia.

Kwestia dorabiania do renty rodzinnej została uregulowana w art. 104 Ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych:

• 1. Prawo do emerytury lub renty ulega zawieszeniu lub świadczenia te ulegają zmniejszeniu, na zasadach określonych w ust. 3-8 oraz w art. 105, w razie osiągania przychodu z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego, o której mowa w ust. 2 oraz z tytułu służby wymienionej w art. 6 ust. 1 pkt 4 i 6.
• 1a. Dla emerytów i rencistów prowadzących pozarolniczą działalność za przychód, o którym mowa w ust. 1, przyjmuje się przychód stanowiący podstawę wymiaru składki na ubezpieczenia społeczne w rozumieniu przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych.
• 2. Za działalność podlegającą obowiązkowi ubezpieczenia społecznego, o której mowa w ust. 1, uważa się zatrudnienie, służbę lub inną pracę zarobkową albo prowadzenie pozarolniczej działalności, z uwzględnieniem ust. 3.
• 3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się również do emerytów i rencistów osiągających przychód z tytułu działalności wykonywanej za granicą.
• 4. Przepisy ust. 1, 1a i 2 stosuje się również do osób wyłączonych z obowiązku ubezpieczenia społecznego z tytułu ustalenia prawa do emerytury i renty lub wykonujących działalność niepodlegającą obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu z uwagi na podleganie temu obowiązkowi z innego tytułu.
• 5. Przepisów ust. 1-4 nie stosuje się do honorariów z tytułu działalności twórczej i artystycznej.
• 6. Za przychód, o którym mowa w ust. 1, uważa się również kwoty pobranych zasiłków: chorobowego, macierzyńskiego i opiekuńczego oraz wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, wypłacanego na podstawie przepisów Kodeksu pracy, i kwoty świadczenia rehabilitacyjnego i wyrównawczego, zasiłku wyrównawczego i dodatku wyrównawczego.
• 7. Prawo do emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy oraz renty rodzinnej, do której uprawniona jest jedna osoba, ulega zawieszeniu w razie osiągania przychodu w kwocie wyższej niż 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, ostatnio ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego.
• 8. W razie osiągania przychodu w kwocie przekraczającej 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, ostatnio ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, nie wyżej jednak niż 130% tej kwoty, świadczenie ulega zmniejszeniu o kwotę przekroczenia, nie większą jednak niż kwota maksymalnego zmniejszenia obowiązująca w dniu 31 grudnia 1998 r. w wysokości:
  • 1) 24% kwoty bazowej obowiązującej przy ostatniej waloryzacji w 1998 r. – dla emerytury lub renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy;
  • 2) 18% kwoty bazowej, o której mowa w pkt 1 – dla renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy;
  • 3) 20,4% kwoty bazowej, o której mowa w pkt 1 – dla renty rodzinnej, do której uprawniona jest jedna osoba.

Biorąc powyższe, przede wszystkim należy brać pod uwagę przychód, który podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu. Co do aktualnych kwot „limitów” zarobków, warto skorzystać ze strony ZUS, na której podawane są aktualne limity, które zmieniają się co trzy miesiące.

Z poważaniem,

Grzegorz Jaroszczyk, prawnik