Praca nauczyciela w warunkach chronionych

Jakiej pomocy/dostosowania warunków może oczekiwać od pracodawcy osoba zatrudniona w szkole podstawowej na stanowisku nauczyciela, która uzyskała orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, przyczyna 07-S ze wskazaniami: zdolna do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej?

Szanona Pani,

zaliczenie do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności nie wyklucza możliwości zatrudnienia tej osoby u pracodawcy niezapewniającego warunków pracy chronionej, w przypadkach:

1. przystosowania przez pracodawcę stanowiska pracy do potrzeb osoby niepełnosprawnej;
2. zatrudnienia w formie telepracy.

Pracodawca zatrudniający pracowników z niepełnosprawnością powinien zapewnić dostosowanie urządzeń higieniczno-sanitarnych, stanowisk pracy oraz dojść do nich do potrzeb i możliwości tych pracowników, wynikających ze zmniejszonej sprawności. Przystosowanie przez pracodawcę stanowiska pracy do potrzeb osoby z niepełnosprawnością wymaga nie tylko odpowiedniego dostosowania samego stanowiska pracy (przestrzeni roboczej), ale również pomieszczeń higieniczno-sanitarnych i ciągów komunikacyjnych.

Należy pamiętać, że w określonych przypadkach pracodawca, który przez okres co najmniej 36 miesięcy zatrudni osoby niepełnosprawne, może na swój wniosek otrzymać ze środków PFRON zwrot kosztów m.in.:

1. adaptacji pomieszczeń zakładu pracy do potrzeb osób niepełnosprawnych, w szczególności poniesionych w związku z przystosowaniem tworzonych lub istniejących stanowisk pracy dla tych osób, stosownie do potrzeb wynikających z ich niepełnosprawności;
2. adaptacji lub nabycia urządzeń ułatwiających osobie niepełnosprawnej wykonywanie pracy lub funkcjonowanie w zakładzie pracy;
3. zakupu i autoryzacji oprogramowania na użytek pracowników niepełnosprawnych oraz urządzeń technologii wspomagających lub przystosowanych do potrzeb wynikających z ich niepełnosprawności.

Uprawnienia pracowników wynikające z umiarkowanego stopnia niepełnosprawności są następujące:

1. skrócone normy czasu pracy (7-godzinna norma dobowa i 35-godzinna norma tygodniowa czasu pracy);
2. prawo do dodatkowego urlopu (10 dni w roku kalendarzowym), które przysługuje dopiero po przepracowaniu całego roku pracy;
3. prawo do dodatkowej przerwy w pracy na gimnastykę usprawniającą lub wypoczynek (15 minut dla pracujących w ciągu doby co najmniej 6 godzin);
4. prawo do korzystania ze zwolnień z pracy w celu odbycia badań specjalistycznych, zabiegów leczniczych lub usprawniających, a także w celu uzyskania zaopatrzenia ortopedycznego (albo jego naprawy) lub wzięcia udziału w turnusie rehabilitacyjnym (21 dni kalendarzowych);
5. zakaz zatrudniania w porze nocnej i w godzinach nadliczbowych, za wyjątkiem osób zatrudnionych przy pilnowaniu oraz osób zatrudnionych, na których wniosek lekarz przeprowadzający badania profilaktyczne pracowników lub lekarz sprawujący opiekę nad tą osobą wyraził na to zgodę.

Zatrudnienie nauczycieli w placówce publicznej jest specyficzną formą stosunku pracowniczego, albowiem w zakresie zatrudnienia podlega przede wszystkim Karcie Nauczyciela. Dopiero w przypadku kwestii nieuregulowanych w ww. akcie prawnym zastosowanie znajdą przepisy prawa pracy i Ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.

Nauczycieli zatrudnionych w pełnym wymiarze pracy obejmuje tygodniowy czas pracy do 40 godzin, z czego 25 godzin to tzw. pensum dydaktyczne.

W sytuacji, gdy nauczyciel jest osobą z niepełnosprawnością ze znacznym lub umiarkowanym stopniem, jego ogólny czas pracy nie może przekroczyć 35 godzin w tygodniu i 7 godzin dziennie. Mowa tu jednak o innych zadaniach realizowanych przez nauczyciela. Nie dotyczy to pensum dydaktycznego.

Oprócz tego, nauczycielowi z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności, w odróżnieniu od pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, nie przysługuje prawo do dodatkowego 10-dniowego urlopu wypoczynkowego.

Z poważaniem,

Piotr Wojtewicz, aplikant adwokacki