Amnesty International wzywa władze Federacji Rosyjskiej do przestrzegania praw dzieci niepełnosprawnych umysłowo

Federacja Rosyjska:
W rocznicę przyjęcia Konwencji o prawach dziecka ONZ Amnesty International wzywa władze Federacji Rosyjskiej do przestrzegania praw dzieci niepełnosprawnych umysłowo.

Pomimo tego, że w Federacji Rosyjskiej coraz więcej rodzin wychowuje w domach dzieci niepełnosprawne umysłowo, to jednak znaczna większość z nich pozostaje w placówkach państwowych.

Dzieci z niepełnosprawnością umysłową są umieszczane w państwowych miejscach odosobnienia jedynie na podstawie swojej niepełnosprawności, a nie z powodu stanowienia zagrożenia dla bezpieczeństwa społeczeństwa lub swojego. Wykorzystywane przy tym procedury nie posiadają zabezpieczeń chroniących przed bezprawnym umieszczeniem w zakładach zamkniętych tego rodzaju.

"Dzieci z upośledzeniem umysłowym pozbawia się prawa do wolności, prawa do edukacji oraz prawa do życia w rodzinie. Pozbawia się je jakiejkolwiek nadziei poprzez zmuszanie do egzystencji w ramach instytucji, które nie szanują ich przyrodzonej godności. Apelujemy do władz Federacji Rosyjskiej o uchwalenie prawa, którego głównym celem byłaby ochrona interesów dzieci z upośledzeniem umysłowym" oświadczyła Amnesty International.

W Rosji jest 155 internatów (państwowych sierocińców), w których mieszka około 29 tysięcy dzieci. Dalsze 19400 dzieci w wieku do lat czterech mieszka w domach dziecka. Znaczna część tych dzieci jest niepełnosprawna umysłowo.

Dzieci cierpiące z powodu niepełnosprawności umysłowej, przebywające w internatach, często są trzymane są szczególnie upokarzających warunkach. Wiele z nich jest na stałe przywiązanych do łóżek, a większość ma niewielką możliwość zabawy. Nie czyni się żadnych starań w celu pobudzenia ich rozwoju, gdyż są one uznane za "nie nadające się do edukacji". Lekarze pracujący w internatach określają je jako cierpiące na "imbecylizm" i "idiotyzm", które to terminy nie figurują w Klasyfikacji Chorób Światowej Organizacji Zdrowia.

W ostatnich latach władze zaczęły zauważać, w jak zły sposób traktowane są w Federacji Rosyjskiej dzieci z upośledzeniem umysłowym. Jednakże do tej pory nie zostały podjęte żadne kroki niezbędne do usunięcia tego problemu.

Zdaniem Amnesty International, sytuacja dzieci z niepełnosprawnością umysłową w Federacji Rosyjskiej stawia pod znakiem zapytania ich fundamentalne prawa - między innymi prawo do wolności, edukacji, dostępu do wymiaru sprawiedliwości, oraz ochrony od tortur i okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania.

Jako podstawowe minimum, AI uważa, że Federacja Rosyjska powinna niezwłocznie przyjąć ustawę, której głównym zadaniem będzie ochrona interesów dzieci z upośledzeniem umysłowym. Powinna ona ustanowić procedury i kryteria dotyczące umieszczania dziecka w placówce i odłączania go od rodziny. Interesy dziecka powinny być reprezentowane przez odpowiedniego, niezależnego eksperta. Przepisy powinny gwarantować, że umieszczenie w placówce podlega automatycznemu ponownemu rozpatrzeniu oraz, w wypadku gdy dalszy pobyt w placówce jest w najlepszym interesie dziecka, powinny zostać jasno ustalone warunki leczenia i traktowania dziecka.

Federacja Rosyjska jest stroną Konwencji o Prawach Dziecka ONZ, lecz nie jest w stanie zapewnić niepełnosprawnym umysłowo dzieciom najbardziej podstawowych praw gwarantowanych przez tę Konwencję.

Artykuły Konwencji o Prawach Dziecka, odnoszące się do dzieci z upośledzeniem umysłowym:

"Państwa-Strony uznają, że dziecko psychicznie lub fizycznie niepełnosprawne powinno mieć zapewnioną pełnię normalnego życia w warunkach gwarantujących mu godność, umożliwiających osiągnięcie niezależności oraz ułatwiających aktywne uczestnictwo dziecka w życiu społeczeństwa." (Artykuł 23(1))

"Państwa-Strony uznają prawo dziecka, umieszczonego przez kompetentne władze w zakładzie w celach opieki, ochrony bądź leczenia w zakresie zdrowia fizycznego lub psychicznego, do okresowego przeglądu leczenia dziecka i wszelkich innych okoliczności odnoszących się do jego umieszczenia w zakładzie." (Artykuł 25)

W dniu praw dziecka grupy AI z Warszawy, Krakowa, Katowic i Wrocławia będą prowadzić akcje na rzecz praw dzieci niepełnosprawnych psychicznie w Federacji Rosyjskiej.

Więcej informacji:
Rzeczniczka prasowa Amnesty International - Mirella Panek, tel. 691-35-79-35, email: rzecznik@amnesty.org.pl
Działania AI na rzecz praw dziecka: http://web.amnesty.org/pages/childrensday-index-eng
Strona Kampanii Rosyjskiej http://www.amnesty.org.pl/kampania

Źródło: Komunikat Prasowy Amnesty International z dn. 20 listopada 2003
Opracowanie: Joanna Pertkiewicz