Prawnik radzi: Pies asystujący

W imieniu firmy zwracam się z prośbą o udzielenie informacji, jak rozpoznać psa asystującego, który towarzyszy osobie niepełnosprawnej? Czy są oznaczone w jakiś szczególny sposób? W naszych firmowych sklepach i restauracjach osoba poruszająca się z takim psem ma oczywiście pełne prawo korzystać z lokali, tak jak każdy klient. Chcielibyśmy jednak umieć odróżnić psa asystującego od „zwykłego”, aby ustrzec się przed nieuczciwością ludzi nadużywających przepisów, a mających "zwykłe" psy.

Maciej D. z woj. kujawsko-pomorskiego

Prawnik Anita Siemaszko: Od 19 czerwca 2009 r. dzięki nowym przepisom osoby, którym pomaga pies asystujący, mogą wchodzić z nim do budynków użyteczności publicznej, wśród nich: administracji publicznej, wymiaru sprawiedliwości, kultury, szkolnictwa wyższego, oświaty, nauki, opieki zdrowotnej, społecznej i socjalnej, obsługi bankowej, handlu, gastronomii, usług, turystyki, sportu; na dworce, lotniska, pocztę i do innych budynków przeznaczonych do sprawowania podobnych funkcji. Mogą też korzystać ze wszystkich środków transportu. Tak wynika ze zmienionej Ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, Ustawy o podatkach i opłatach lokalnych i Ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. nr 223, poz. 1463).

Pies asystujący powinien być wyposażony w uprząż. Nie musi być na smyczy i nosić kagańca. Osoba niewidoma, niedowidząca lub z niepełnosprawnością narządu ruchu musi mieć przy sobie certyfikat potwierdzający status psa asystującego i zaświadczenie o szczepieniach weterynaryjnych. Z podobnych uprawnień mogą korzystać również osoby szkolące psy asystujące.

 Za szkody, które pies wyrządzi w obiekcie użyteczności publicznej, odpowiedzialność ponosi niepełnosprawny właściciel. Do 30 czerwca 2010 r. osoba posiadająca psa (asystującego) przewodnika  może korzystać z dotychczasowych dokumentów potwierdzających jego rolę. Po tej dacie przepisy przewidują, że certyfikaty zgodne z nowymi wymaganiami będą wydawały podmioty zarejestrowane u Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych.

W związku ze zmianą przepisów, właściciele sklepów spożywczych i obiektów gastronomicznych będą musieli uwzględnić prawo wstępu osób z niepełnosprawnością z psem-asystentem, w procedurach dobrej praktyki higienicznej i HACCP. Właściciele tych zwierząt zwolnieni zostali też z podatku od ich posiadania.

Prawodawca poprzez uchwalenie tych przepisów chciał zapewnić równy dostęp osobom z niepełnosprawnością do obiektów użyteczności publicznej. W związku z tym apeluję o tzw. zdrowy rozsądek. Czasem wystarczy odrobina dobrej woli i wprawne oko zamiast tworzenia zapór i barier, sprawdzania dokumentów – jak na granicy.

Kilka lat temu w supermarkecie Real w Olsztynie uczestniczyłam jako osoba poruszająca się na wózku w żenującej przepychance spowodowanej tym, że nie chciano mi wydać kluczyka do toalety dla osoby z niepełnosprawnością, ponieważ nie miałam dowodu osobistego w zastaw. Oferowanie 100 zł kaucji nie złamało uporu pracownika marketu, bo nie przewidywał tego regulamin. I gdyby nie interwencja przełożonego,  WC dla niepełnosprawnych zostałby obroniony przed niepełnosprawnym. Ot, paradoks.