Złap życiową szansę

Dzięki Centrom Integracja od 2003 r. różnorodną pomoc uzyskało kilkadziesiąt tysięcy osób z niepełnosprawnością. - Pół roku szukałem pracy. Dopiero jak zarejestrowałem się w Centrum Integracja i przeszedłem warsztaty, udało się – mówi Sebastian Guzior.

Skorzystał z pomocy Centrum Integracja w Katowicach, najmłodszej z sieci pięciu placówek. Sebastian ma niespełna 26 lat. Niedostrzegalny niedowład i nieco zaburzona wymowa to pozostałości po udarze niedokrwiennym mózgu. Choć schorzenia są nieznaczne, przeszkadzały pracodawcom, do których się zgłaszał. Po wizytach w Centrum Integracja w Katowicach wie, że trzeba się do tego właściwie zabrać. Podczas rozmowy z doradcą zawodowym określono rodzaj pracy, jaką Sebastian chce wykonywać i do jakiej ma kwalifikacje.

Najważniejsze okazały się 5-dniowe grupowe warsztaty aktywnego poszukiwania pracy. Dzięki zajęciom z doradcą zawodowym, psychologiem oraz prawnikiem mógł się m.in. dowiedzieć, jak i gdzie szukać pracy, jak tworzyć dobre CV i listy motywacyjne, jakie są ulgi i uprawnienia pracownika z niepełnosprawnością, jak pracodawca powinien dostosować stanowisko i jak mówić mu o zyskach związanych z zatrudnieniem takiej osoby.
 
Warsztaty to także okazja do wymiany doświadczeń. Ważne jest też przećwiczenie rozmowy kwalifikacyjnej. Doradca zawodowy przygotowuje do najczęściej zadawanych pytań, a psycholog podpowiada, jak się ubrać, jak mówić o niepełnosprawności i radzić sobie z emocjami.

Na zdjęciu: Centrum Integracja w Katowicach. Fot.: Piotr Stanisławski

– Warsztaty dają większą pewność siebie – przyznaje Sebastian. – Dzięki psychologowi idzie się na rozmowy spokojnie, z większym zmotywowaniem, z wyższą samooceną.

Sebastian przyznaje też, że warsztaty pomagają nie zrażać się, gdy kolejni pracodawcy odmawiają. On został wartownikiem w Centrum Ochrony Security w Sosnowcu. Bardzo się cieszy, choć wie, że to początek drogi. – Ja jestem świeżak. Od czegoś trzeba zacząć – mówi.

Takie podejście cieszy Łukasza Strączka, dyrektora Centrum Integracja w Katowicach. – Najważniejsze to zacząć pracować, nabyć umiejętności funkcjonowania w pracy. Można wtedy iść dalej – uważa. – Często zgłaszają się do nas młodzi ludzie. Na warsztatach połowa to osoby do 35. roku życia.

Dyrektor Strączek podkreśla, że Centrum Integracja pomaga i osobom bardziej doświadczonym, którzy mieli kilkuletnią przerwę w zatrudnieniu lub w ogóle pracy nie podjęli. Traktowani są na równi z młodymi. – Centrum Integracja daje szansę, umożliwia start – zachęca.

Staż z jasnego nieba
Na taki start liczy Elżbieta Kukulska z podkrakowskiej Bochni. Nigdy nie pracowała zawodowo. Przez ostatnie sześć lat nie pozwolił jej na to stan zdrowia. Ma tylko jedną nerkę, problemy z kręgosłupem i orzeczony znaczny stopień niepełnosprawności. Nosi buty ortopedyczne.

– Niemal zaraz po maturze z miejsca trafiłam na stół operacyjny – wspomina. – Od urodzenia byłam chora, ale wtedy to mi najbardziej dokuczyło. Nie było miesiąca, żebym nie złapała infekcji czy nie szła do jakiegoś lekarza. Teraz jest lepiej, dlatego podjęłam decyzję, żeby kształcić się lub znaleźć pracę, choćby dorywczą. Muszę zacząć obracać się wśród ludzi.

O krakowskim Centrum Integracja powiedziano jej w Wojewódzkim Urzędzie Pracy. Zgłosiła się na przełomie lutego i marca br., a w kwietniu trafiła na 6-tygodniowe szkolenie "kasjer-fakturzysta z obsługą kasy fiskalnej i komputera".

– Nie spodziewałam się, że to tak szybko pójdzie – przyznaje. – Można powiedzieć, że w samą porę podjęłam decyzję o działaniu. Panie w Centrum Integracja były bardzo życzliwe, ogromnie dopingowały mnie, mówiły, że sobie poradzę. Miałam opory, bo przez chorobę miałam długą przerwę, ale udało się.

Po ukończeniu szkolenia Elżbieta otrzymała zaświadczenie o podniesieniu kwalifikacji i zdała egzamin z obsługi komputera. Dlaczego akurat komputer był tak ważny? Otóż pracownicy Centrum Integracja uznali, że Elżbieta z powodzeniem od 1 lipca może odbyć trzymiesięczny płatny staż w krakowskim oddziale ZUS. Ten pomysł był jak grom z jasnego nieba.

Na zdjęciu: Cenrtum Integeracja w Gdyni. Fot.: Piotr Stanisławski

– Gdy wyszłam z Centrum Integracja, a była ze mną kuzynka, to nie wiedziałam, od czego zacząć, co jej mówić – wspomina. – Byłam w szoku i euforii. Dzięki Integracji dostałam życiową szansę.

Miała szczęście, bo zakwalifikowała się do szczególnego w tym roku projektu „Wsparcie osób niepełnosprawnych ruchowo na rynku pracy”.

– Zapraszamy do Centrów Integracja wszystkie osoby z niepełnosprawnością, które poszukują pracy – mówi Pavlina Suchankova, dyrektor Centrów Integracja. – Jesteśmy w stanie dać im wsparcie doradcy zawodowego, psychologa i prawnika. Pomagamy w poszukiwaniu ofert pracy już dostosowanych dla osób, które zakwalifikujemy. Dzięki realizowanemu w tym roku szczególnemu projektowi, osoby ze znacznym stopniem niepełnosprawności ruchowej mogą otrzymać od nas sprzęt, który jest im niezbędny do nauki czy pracy. Może to być komputer, specjalistyczne oprogramowanie, a też np. wózek. To specjalna pomoc dla grupy, która najbardziej jej potrzebuje i bez niej po prostu nie może być aktywna w życiu.

Elżbieta sprzętu nie potrzebowała. Miała natomiast sporo obaw, czy poradzi sobie w pracy biurowej, czy da radę dojeżdżać codziennie 50 km, ok. 1,5 godziny w jedną stronę,  by zdążyć na ósmą. Decyzję podjęła, zwłaszcza że po stażu może mieć pracę na stałe.

– Trzeba sobie radzić, bo nie można tylko siedzieć w czterech ścianach i być zależnym od rodzeństwa czy rodziców – uważa.

Inne podejście
Niezależna stara się być także pani Julia Wanatko. Nie może podjąć ciężkiej pracy fizycznej z powodu schorzeń: reumatologicznych, neurologicznych i sercowych. Jej marzeniem była praca w biurze, ale o taką w Zielonej Górze niezwykle trudno – szczególnie dla nie najmłodszych już osób. O istnieniu w mieście Centrum Integracja dowiedziała się z internetu.

Doradca uznał, że pani Julia ma wystarczające kwalifikacje do pracy biurowej. Konieczne było jednak odpowiednie ukierunkowanie wysiłków i pilotowanie kolejnych prób. W końcu się udało. Pani Julia nie chce zdradzić, gdzie podjęła pracę, bo zobowiązała się zachować tajemnicę. W każdym razie taką, jaką chciała – biurową.

– Panie w Integracji potrafią człowieka wyciszyć i dobrze doradzić – chwali pani Julia. – Od nich czuje się takie ciepło. Nie zerwę z nimi kontaktów. Będę odwiedzać Centrum.

Praca krojona na miarę
Pochwał pod adresem Centrum Integracja, tym razem gdyńskiego, nie szczędzi Krzysztof Bronowicki. Prowadzi 6-osobową firmę BBD-Brant, zajmującą się sprzedażą, montażem
i serwisem bram garażowych, drzwi wejściowych, ogrodzeń, balustrad.

Centra Integracja ściśle współpracują z pracodawcami, którzy chcą zatrudniać osoby z niepełnosprawnością. Doradcy ds. zatrudnienia dopasowują do ofert pracy zarejestrowane w Centrach osoby. Praca jest krojona na miarę. Pracodawca ma mieć dokładnie takiego pracownika, jakiego chce, a pracownik takie stanowisko, na jakim mu zależy.

Umiejętne dopasowanie obu stron sprawiło, że pani Wioletta już półtora roku z powodzeniem prowadzi sekretariat firmy BBD-Brant. Prowadzi dokumentację, zajmuje się przelewami, rachunkami. Jest też handlowcem – przygotowuje oferty, kontaktuje się
z klientami.

– Jestem z pani Wioletty bardzo zadowolony – przyznaje Krzysztof Bronowicki. – Myślę, że jak będę potrzebował osoby do biura, to będę szukał podobnej i w ten sam sposób.

Dlaczego pan Krzysztof szukał osoby z niepełnosprawnością? Jego córka ma chorobę genetyczną. Z telewizji dowiedział się, że takie osoby jak ona mają ogromne problemy ze znalezieniem pracy. Chciał pomóc.

– Po prostu zależało mi na dobrym pracowniku – tłumaczy – a czy to osoba pełnosprawna czy niepełnosprawna, nie ma większego znaczenia.

Na zdjęciu: Michał Urban - dyrektor Centrum Integracja w Gdyni. Fot.: Piotr Stanisławski

Nie miało to też znaczenia dla większego pracodawcy: Grupy Pracuj, prowadzącej portal rekrutacyjny pracuj.pl.

– Zatrudniamy osoby wyróżniające się na rynku pracy, a podczas procesu rekrutacyjnego kierujemy się wyłącznie kompetencjami aplikującego – liczą się umiejętności, doświadczenie zawodowe i zapał do pracy – podkreśla Elżbieta Flasińska z Grupy Pracuj.

Dzięki pomocy warszawskiego Centrum Integracja do zespołu dołączyła asystentka ds. finansowo-administracyjnych. Nie było to szczególne wyzwanie logistyczne. Warszawska siedziba firmy jest przystosowana do potrzeb osób z niepełnosprawnością.

– Jesteśmy z Centrum Integracja w kontakcie, niewykluczone więc, że grono naszych pracowników powiększy się o kolejne osoby niepełnosprawne – dodaje Elżbieta Flasińska.

Wymierne korzyści
Centra Integracja zajmują się nie tylko aktywizacją zawodową. Pracownicy udzielają porad prawno-socjalnych, informują o ulgach i uprawnieniach, systemie orzecznictwa, sprawach podatkowych, rentach, pomocy społecznej, jak wyjechać na turnus, gdzie, co i jak załatwić w miejscu zamieszkania.

– W Centrum Integracja każda osoba, która zwraca się z problemem, otrzyma realną pomoc – zapewnia dyrektor Suchankova. – Może ona być w formie porady, wskazania miejsca, gdzie można problem rozwiązać, podpowiedzi, jak należy coś załatwić, jak postępować, żeby sprawę zakończyć.

Pracownicy Centrum w Krakowie wspominają wzruszające podziękowania od pani Krystyny Padłowskiej z Mielca. Otrzymała wyczerpującą odpowiedź na list z prośbą o pomoc w rozwiązaniu problemów dotyczących niepełnosprawności jej syna. Barbara Archacka, dyrektor Centrum Integracja w Krakowie, przyznaje, że pochwały od klientów są bardzo miłe, ale najważniejsze jest coś innego.

– Największą satysfakcję mamy, gdy klient Centrum chłonie przekazywaną mu wiedzę, korzysta z niej w swoim codziennym działaniu i widać tego efekty – mówi. Przyznaje również, że czasem jest zdziwiona reakcją klientów. – Któregoś razu kończyły się w Centrum warsztaty, a ja usłyszałam oklaski. To był aplauz dla prowadzących zajęcia.

Niektóre sprawy wymagają wizyty u prawnika, a konsultacje czasem przekładają się na wymierne korzyści. Przekonała się o tym Emilia Malinowska, osoba z niepełnosprawnością ruchową. W Centrum Integracja w Warszawie dowiedziała się o odliczeniu podatkowym na dzieci. – Ta porada była bardzo przydatna – mówi. – Kilku znajomych uzyskało pieniądze dzięki informacji, którą prawniczka przekazała mnie, a ja im.

Wiele informacji jest w internecie i gazetach, nie wszyscy jednak potrafią je znaleźć. Niestety, często są one niekompletne i nieaktualne.

– Osobisty kontakt i możliwość zadania pytania czy wyjaśnienia są bardzo ważne, szczególnie dla osób niepełnosprawnych, a niepełnosprawności są różne – dodaje Emilia Malinowska. – Nie każdy potrafi przeczytać coś ze zrozumieniem. Problemy pojawiają głównie w kwestiach prawnych.

Na zdjęciu: Wizyta w Centrum Integracja w Warszawie. Fot.: Piotr Stanisławski

Infolinia to konkrety
Dla mieszkańców całej Polski stworzono Infolinię Integracja. Telefon 0 801 801 015 działał początkowo z myślą o pracodawcach, którzy chcieliby zatrudniać osoby z niepełnosprawnością.

Sebastian Szeląg z łódzkiej firmy Powszechny Sp. z o.o., zajmującej się głównie pośrednictwem finansowym, zadzwonił z pytaniem o procedury związane z zatrudnianiem osób z niepełnosprawnością ruchową. Miał dla nich pracę w biurze przy rozliczeniach finansowych. Jego pytanie było obszerne i skomplikowane, więc odpowiedź otrzymał e-mailem.

– Temat znam teraz dużo lepiej, wiem od czego zacząć i jak się poruszać – przyznaje. – Kontaktowałem się już z łódzkimi organizacjami pośredniczącymi w wyszukiwaniu pracowników. Zacząłem dostosowywać miejsce pracy, ponieważ tam, gdzie mamy biura, są utrudnienia architektoniczne. Jestem w przededniu zgłoszenia się do Państwowej Inspekcji Pracy, żeby oceniła, czy warunki są właściwe.

Infolinia pomaga także wszystkim szukającym porad prawno-socjalnych związanych z niepełnosprawnością.

– Do korzystania z Infolinii Integracja zapraszamy wszystkie osoby z niepełnosprawnością, osoby z ich otoczenia, rodziny, instytucje, które statutowo czy dobrowolnie zajmują się kwestiami niepełnosprawności – mówi Pavlina Suchankova. – Zapraszamy też pracodawców, którzy zatrudniają lub zastanawiają się, czy zatrudnić osobę z niepełnosprawnością. Odpowiadamy na wszystkie pytania, które dotyczą niepełnosprawności.

Można wysłać też e-mail z pytaniem na adres:  infolinia@integracja.org. Tak zrobił pewien pan ze znacznym stopniem niepełnosprawności ruchowej. Nie chce podawać imienia i nazwiska, ponieważ obawia się pretensji urzędniczek w swej niewielkiej miejscowości.

– Do infolinii zwróciłem się z pytaniem dotyczącym programów PFRON,  a konkretnie tego, czy mogę się starać o dofinansowanie na wideofon i kuchnię gazową – opowiada. – Niestety, w moim miasteczku panie z PCPR niewiele wiedzą o pomocy z PFRON, więc idąc do nich, trzeba wiedzieć coś konkretnego.

Informacje z Infolinii przydały się, więc zwrócił się ponownie z pytaniem dofinansowanie na zakup komputera i likwidację barier architektonicznych. Bardzo sobie chwali konkretne wskazówki, jakie otrzymywał.

– W internecie jest dużo informacji, ale jak się potrzebuje czegoś konkretnego, to w tym chaosie człowiek się gubi – mówi. – Wasza Infolinia potrafi ukierunkować. Czasem komuś jest trudno pójść do urzędu czy skorzystać z telefonu, a u was informacja e-mailem jest bezpłatna. Bardzo się przydajecie nam, niepełnosprawnym.

Na zdjęciu: Beneficjenci w Centrum Integracja w Katowicach. Fot.: Piotr Stanisławski

Zapraszamy do Centrów Integracja
Infolinia Integracja:
tel.: 0 801 801 015 (całkowity koszt połączenia: 0,40 zł brutto; dostępny
z tel. stacjonarnych); e-mail: warszawa@integracja.org; czynna: pon.-pt. 8-17 
Centrum Integracja w Warszawie, ul. Dzielna 1, 00-162 Warszawa; tel.: 022 831 85 82; e-mail: warszawa@integracja.org; czynne: pon. 9-18, wt.-pt. 8-17
Centrum Integracja w Gdyni, ul. Traugutta 2, 81-388 Gdynia;
tel.: 058 660 28 38; e-mail: gdynia@integracja.org; czynne: pon.-pt. 8-16
Centrum Integracja w Krakowie, ul. Piłsudskiego 6 (w oficynie), 31-109 Kraków; tel.: 012 424 04 30; e-mail: krakow@integracja.org; czynne: pon.-pt. 8-16
Centrum Integracja w Zielonej Górze, Al. Niepodległości 11, 65-048 Zielona Góra; tel.: 068 328
64 70; e-mail: zielonagora@integracja.org; czynne: pon.-pt. 8-16
Centrum Integracja w Katowicach ul. Dąbrowskiego 22,
40-032 Katowice; tel.: 032 605 38 50;
e-mail: katowice@integracja.org; czynne: pon.-pt. 8-16