Jego Okrągłość Jajo!

Pochodzenie – kura nioska wiejska lub fermowa.
Ciężar – niewielki - ok. 60 gram.
Wygląd – niepozorny – żółtko, białko i skorupka.
Wartość – ogromna

Wyobrazić sobie Wielkanoc bez jajka? Nie sposób! Jajo to przecież symbol - nowego życia, siły, miłości, płodności i odrodzenia. Jajka nie może zabraknąć ani w tradycyjnej święconce zniesionej w Wielką Sobotę do kościoła, ani w świątecznych potrawach. Ba! Ale czy my wiemy, co my jemy? Wokół jajka jako elementu naszej diety narosło wiele mitów, które niewiele lub nic nie mają wspólnego z prawdą. A cała prawda o jajku jest taka, że…
 
Jajko to magazyn wszystkich witamin i składników mineralnych
Prawie wszystkich – brakuje w nim jedynie witaminy C. Wartość odżywcza jajka jest zatem bezkonkurencyjna! Co mieści się na półkach tego „magazynu”? W żółtku – przede wszystkim bogate zapasy witamin. Najwięcej miejsca zajmuje witamina A, która uczestniczy w tworzeniu kości i zębów oraz produkcji hormonów. Nieco tylko mniej obszaru zajęły witaminy: D, która sprzyja krzepnięciu krwi i ułatwia pracę mięśni i nerwów, E – bierze udział w zaopatrywaniu organizmu w tlen, przyśpiesza gojenie ran, K - zapobiega krwawieniom zewnętrznym i wewnętrznym oraz grupa witamin B – w tym cennego kwasu foliowego zwiększającego apatyt i witalność.

Żółtko jest też źródłem przyswajalnego żelaza, wapnia, cynku, potasu, jodu, fosforu, magnezu i sodu. Tam też mieszczą się spore ilości nienasyconych kwasów tłuszczowych i podobnie jak „żółtkowa” lecytyna, są konieczne do rozwoju i prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego. Z kolei białko jajka ma najwięcej witaminy B12, która jest niezbędna w procesie powstawania czerwonych krwinek. W białku też znajduje się więcej witaminy PP, która reguluje poziom cukru i ciśnienia krwi. Posiada też silny czynnik antybakteryjny – lizozym, który jest naturalnym antybiotykiem zwiększającym odporność.

Idealne białko jajka
To najlepsze białko świata! Ma najwyższą wartość biologiczną i jest wzorcem, do którego porównywane są inne białka – np. z czerwonego mięsa, ryb, drobiu, roślin strączkowych. Białko jajka jest jedynym produktem, który zawiera, ułożone w odpowiednich proporcjach, wszystkie aminokwasy tzw. egzogenne. To znaczy takie, których sami nie potrafimy wytworzyć, ale są one konieczne do budowy i prawidłowego rozwoju naszych organizmów, dlatego musimy je koniecznie przyjmować z pokarmem.

Białko z jajka może wywołać uczulenie.
To najczystsze białko świata jest niestety silnym alergenem. Na liście produktów uczulających zajmuje aż drugą pozycję - zaraz po białku z mleka. Tak wysokie miejsce w tej niechlubnej klasyfikacji zawdzięcza trzem substancjom białkowym: owomukoidowi, owoalbuminie i owotransferynie, których nie jest w stanie unieszkodliwić ani wysoka temperatura, ani inne metody przetwarzania jajek. Na szczęście w zdecydowanej większości przypadków alergia na białko z jajka mija wraz z wiekiem. Żółtko z jajka można podać, gdy dziecko ma siedem miesięcy, a białko – gdy skończy roczek.

Jajka chronią oczy
A to dzięki zawartej w żółtku luteinie – żółtemu barwnikowi. Kiedy trafi do organizmu, gromadzi się w dwóch obszarach oka: plamce żółtej, która jest centralną i najdelikatniejszą częścią siatkówki, oraz w soczewce. Luteina działa jak naturalna bariera chroniąca wrażliwe na silne bodźce oczy przed szkodliwym działaniem promieni UVA i UVB. Zapobiega uszkodzeniom naczyń włosowatych siatkówki oka i jego fotoreceptorów, czyli komórek odbierających światło.

 
Cholesterol nie szkodzi, ale pomaga!
Cholesterol to związek tłuszczowy zawarty we krwi, który jest nam wręcz niezbędny do życia. Bierze udział w tworzeniu np. kwasów żółciowych w wątrobie, pod wpływem promieni słonecznych zamieniany jest w witaminę D, jest składnikiem błon komórkowych, a także chroni włókna nerwowe, jest więc konieczny do prawidłowego rozwoju układu nerwowego. Jego zła sława bierze się z faktu, że gdy w organizmie jest go za dużo, zaczyna osadzać się na ścianach tętnic, zwiększając ryzyko miażdżycy i choroby wieńcowej. Co ma do tego jajko? Kiedyś było ono uważane za produkt, który dostarcza nam sporą dawkę cholesterolu. Jedno żółtko ma bowiem 270 mg tego związku. Prawda jest jednak taka, że to niewielka ilość, w porównaniu z tą, którą produkuje… nasz organizm. Aż 2/3 całego cholesterolu w nas wytwarzamy my sami. Żadne badania naukowe nie potwierdziły bezpośredniej zależności między jedzeniem jajek a poziomem cholesterolu. Jajko jeść więc trzeba – choć tak jak wszystko – z umiarem. Zasada jest prosta – im więcej włączysz do diety warzyw, owoców, a mniej potraw obfitujących w tłuszcze zwierzęce, tym częściej będziesz mógł pozwolić sobie na jajko.

Najlepsze jest jajo gotowane na miękko
Bo żółtko surowe lub lekko ścięte organizm przyswoi tak samo jak ugotowane. Z kolei surowego białka nie powinniśmy jeść bez względu na wiek. Zawiera ono bowiem substancję zwaną awidyną, która blokuje przyswajanie witaminy B7, koniecznej choćby do procesu przemiany materii. Strawność białka wzrasta dopiero po ubiciu go na pianę. Najzdrowsze jest więc jajko (kurze) gotowane przez 2-3 minuty - od zawrzenia wody. Jajo na twardo potrzebuje ok. 6-10 minut. Pamiętaj jednak, aby nie gotować go zbyt długo, ponieważ zacznie tracić witaminy, jego wartość odżywcza obniży się nawet o 40 proc., a wokół żółtka powstanie brzydka, nieapetyczna, zielona obwódka jako efekt połączenia zwartych w jajku: siarki i żelaza.

Kolor skorupki i żółtka nie wpływają na walory odżywcze jajka!
To nieprawda, że jajka z ciemnożółtym żółtkiem są zdrowsze i na pewno są od kur hodowanych naturalnie na wsi. Barwa żółtka zależy od rodzaju karmy, którą dostają nioski. Jeśli jedzą pszenicę – żółtko jest jaśniejsze, a jeśli kukurydzę – to ciemniejsze. A zabarwienie skorupki (białe, beżowe, brązowe, nakrapiane) zależy z kolei od rasy kury i również nie ma nic wspólnego z wartością jajka.