Jak i gdzie zacząć uprawiać sport?

Oglądasz paraolimpijczyków w Rio i... też tak chcesz? Jeździć po świecie, poznawać nowych ludzi, rywalizować z nimi, a być może i żyć z uprawiania sportu? Wiadomo, że najtrudniejszy pierwszy krok. Zapytaliśmy więc zawodników i trenerów, jak zacząć.

- Przygoda ze sportem tak naprawdę zaczyna się od rehabilitacji, dopiero potem przychodzi wyczynowe uprawianie sportu, dobranego do naszych predyspozycji i dysfunkcji – powiedział Ninomysław Jakubczyk, trener Karoliny Hamer z katowickiego START-u z oddziałem w Tychach, która jest 16-krotną medalistką Mistrzostw Świata i Europy w pływaniu.

Jakubczyk prostuje mylne pojęcie, że ci, którzy uprawiają sport, od razu mają stają się „Robocopami”. Nie od razu też trzeba wiedzieć, od czego zacząć i jaka dyscyplina sportowa będzie dla nas najlepsza i w jakiej my będziemy najlepsi.

- Ważne jest, żeby na początku określić swoje predyspozycje, cele i priorytety, choć na samym początku dla osób z niepełnosprawnością, np. po wypadku, to wcale nie musi być łatwe – stwierdził Mariusz Oliwa, trener-koordynator podnoszenia ciężarów ze START-u Wrocław. – Można nawet uczestniczyć we wszystkich formach zajęć ruchowych, a dopiero potem odpowiedzieć sobie na pytanie, czym chcemy się zająć.

Jego zdaniem, czasami ktoś zaczyna od jednej dyscypliny, a potem okazuje się, że jest dobry w zupełnie czymś innym.

Specjalizacja w jednym sporcie

Sport jako formę rehabilitacji potraktował na początku swojej drogi Filip Rodzik z Klubu Skorpion Polkowice, reprezentant Polski w strzelectwie podczas Igrzysk Paraolimpijskich w Rio de Janeiro, wielokrotny Mistrz Polski i Mistrz Europy w 2013 r.

- Po wypadku zgłosiłem się do klubu w moim mieście, we Wrocławiu, i tam dowiedziałem się, że jest możliwość uprawiania różnych sportów – mówił Filip Rodzik. – Zacząłem od pływania, bo to dobra forma rehabilitacji, a jadę na Igrzyska jako zawodnik strzelectwa. Nie byłem dobry w pływaniu, ale kiedyś strzelałem i okazało się, że to w tym jestem niezły. To, że trenuję strzelectwo, nie oznacza, że nie pływam czy nie chodzę na siłownię. Ogólnorozwojowe ćwiczenia są dobre, ale trzeba wyspecjalizować się w jednym sporcie.

Co sportowiec radzi początkującym lub tym, którzy chcieliby zacząć?

- Trzeba raz powiedzieć sobie „tak” i nie poddawać się, nie rezygnować po pierwszych treningach – poradził Filip Rodzik. – Sam trenuję strzelectwo od 1996 roku.

Alicja Fiodorow

„Czemu nie?”

Alicja Fiodorow, sześciokrotna medalistka Igrzysk Paraolimpijskich w biegach sprinterskich, zaczynała od tenisa stołowego.

- Skończyło się na lekkoatletyce, bo w tym jednak czułam się najlepiej – przyznała sprinterka. – Jeśli ktoś chce zacząć uprawiać sport, to myślę, że najprościej jest zgłosić się do klubu w swoim mieście albo do Polskiego Komitetu Paraolimpijskiego i tam dowiedzieć się więcej. Ja zaczynałam inaczej, mój nauczyciel w szkole podstawowej znał trenera, który przygarnął mnie pod swoje skrzydła i tak się zaczęło.

Podobnie było u Małgorzaty Hałas-Koralewskiej, mistrzyni Polski, Europy i rekordzistki Polski w podnoszeniu ciężarów, a także czwartej zawodniczki Igrzysk Paraolimpijskich w Rio.

- Podczas nauki w szkole, we Wrocławiu, dostrzegł mnie mój pierwszy trener, pan Ryszard Tomaszewski – wspomina sztangistka. – „Zgarnął” mnie na siłownię, pokazał mi sztangę, ciężary i powiedział: „spróbuj, masz warunki”. Powiedziałam sobie: „czemu nie?”. Potem miałam dwa lata przerwy, ale poznałam męża, który jest sportowcem, i zaczęłam już na poważnie. Startowałam z osobami pełnosprawnymi i przeważnie wygrywałam.

Rio de Janeiro to jej pierwsze Igrzyska Paraolimpijskie i wielkie spełnienie marzeń.

- Jestem dumna, że moje cztery lata ciężkiej pracy nie poszły na marne – dodała zawodniczka.

Jedna na dziesięć

- Mamy wielu takich zawodników, którzy zaczynali pływać, a potem pchać kulą, uprawiać lekkoatletykę czy jeździć wyczynowo na nartach – powiedział Ninomysław Jakubczyk.

Z jego doświadczenia wynika, że często osoby z niepełnosprawnością, zainteresowane uprawianiem sportu nie wiedzą, gdzie się zgłosić. Metody docierania do nich przejął po swoim ojcu, Mirosławie Jakubczyku, byłym trenerze polskiej kadry osób z niepełnosprawnością w pływaniu.

- Staramy się docierać do ludzi na różne sposoby, zostawiamy plakaty w MOPS, dajemy ogłoszenia w prasie lokalnej, robimy akcje promocyjne – wyliczał. – Trudno jest znaleźć takie osoby. Jeśli widzę kogoś na basenie czy nawet na ulicy, od razu podchodzę, rozmawiam, informuję, że są takie formy uprawiania sportu. Jednak nie zawsze efekt jest zadowalający, z tych zaczepionych osób przychodzi może jedna na dziesięć.

Z jego rozmów z dyrekcjami szkół w zeszłym roku także niewiele wynikło. Współpracuje ze swoimi kolegami fizjoterapeutami, rehabilitantami, żeby swoich pacjentów przysyłali do niego.

- Na pewno bardzo brakuje tego, żeby sami rodzice „pchnęli” swoje dziecko w stronę sportu – zauważył.

Skierować energię w dobrą stronę

„Poczta pantoflowa” – to była droga do sportu paraolimpijskiego Renaty Śliwińskiej, złotej medalistki mistrzostw Europy w pchnięciu kulą i rzucie dyskiem.

- Zaczęło się od rehabilitanta, który dał mi wizytówkę do trenera, ja się zgłosiłam i tak się zaczęło, choć wcześniej sama nie myślałam o uprawianiu sportu – powiedziała członkini polskiej kadry na Rio.

Z kolei Karolinie Kucharczyk, mistrzyni paraolimpijskiej w skoku w dal w Londynie w 2012 r., sport pomógł skierować złą energię w dobrą stronę.

- Byłam niegrzeczna w szkole, wariowałam, biłam się z chłopakami i nauczyciel WF-u powiedział, że trzeba wykorzystać tę energię. Tak trafiłam do trenera Bogusława Jusiaka w Rawiczu i się zaczęło  – wspominała zawodniczka. – Mam za sobą 13 lat zawodowego sportu, który dał mi bardzo wiele i jeszcze wiele może mi dać. Myślę, że bardzo ważne jest, by nie bać się wyjść do ludzi, bo najgorsze jest siedzenie w domu – podsumowała.

Znaleźć swój klub

Do klubów sportowych wielu chętnych zgłasza się przez internet, warto więc, by kluby dbały o swoje strony, aktualizowały dane kontaktowe.

Odnalezienie klubu sportowego w swoim mieście doradził Rafał Helbik, trener kadry narodowej tenisa na wózkach.

- Jeśli chodzi o tenis na wózkach, mamy w tej chwili 16 klubów w całej Polsce, rozmieszczone są mniej więcej w różnych regionach – mówił. – Na pewno warto pokazywać ten sport, robiliśmy takie pokazy przy okazji różnych imprez i ludzie się często dziwią, że taka dyscyplina istnieje. A w Polsce jest ona już 20 lat.

Trener podkreślił, że warto robić takie dni otwarte, pokazy w szkołach. Tak właśnie działa m.in. prężny klub tenisowy w Płocku.

- Nie ma dysfunkcji, która by nie pozwała uprawiać tenisa na wózkach – mówił trener Helbik. – Nawet osoby z niedowładem ręki mogą to robić, gdyż wtedy mają rakiety przytwierdzane do ręki specjalnymi opaskami, uchwytami. Najlepiej samemu to zobaczyć. Każdy, kto chce uprawiać tenis na wózkach, musi przejść przez komisję lekarską, która zakwalifikuje go do określonej grupy, jest to wymóg konieczny.

Każdy znajdzie swój sport

Mariusz Oliwa, trener ciężarowców z niepełnosprawnością, zaznaczył, że nie ma takiej dysfunkcji, która by dyskwalifikowała z uprawiania sportu.

- Ważne jest, by możliwości funkcjonalne danego zawodnika dostosować do danej dyscypliny, bo każda rządzi się swoimi prawami, inne są zasady kwalifikacji sportowo-medycznej, tak skonstruowane, by to było bezpieczne dla danego zawodnika – mówił. – Osoba mająca metr trzydzieści wzrostu nie będzie grała w koszykówkę, za to może być świetna np. w podnoszeniu ciężarów. Jest wiele osób, które przypadkiem zaczynają uprawiać sport, na zasadzie: „może i ja spróbuję”, a potem różnie może się to ułożyć.

Gdzie zacząć trenować?

Kolejne letnie Igrzyska Paraolimpijskie już za cztery lata w Tokio. Może warto zacząć już dziś uprawiać sport i spróbować się na nie zakwalifikować? Poniżej publikujemy zebrane przez nas dane kontaktowe do klubów sportowych dla osób z niepełnosprawnością z różnych miast – z podziałem na dyscypliny.

Nic, tylko się zgłosić.

Lekkoatletyka

Podlaskie Stowarzyszenie Sportu Osób Niepełnosprawnych „START”
ul. Włókiennicza 4, 15-465 Białystok
tel./fax: 85 652 37 39
e-mail: startbialystok@gmail.com
www.start.bialystok.pl

Stowarzyszenie Sportu i Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych „START” Bydgoszcz
ul. Gdańska 163, 85-915 Bydgoszcz
tel./fax: 52 588 08 34, 696 949 500
e-mail: start.bydgoszcz@vp.pl

Integracyjny Klub Sportowy „Atak”
ul. Robotnicza 68, 82-300 Elbląg
tel.: 508 175 566, 508 175 577
fax: 55 642-42-55
e-mail: iksatak@interia.pl
www.atak.pl

Stowarzyszenie Rehabilitacyjno-Sportowe „Szansa-Start” Gdańsk
ul. Puszkina 8/1A, 80-233 Gdańsk
tel.: 58 300 00 08
fax: 58 718 89 26
e-mail: biuro@szansa-gdansk.pl
www.szansa-gdansk.pl

Gorzowski Związek Sportu Niepełnosprawnych „START”
ul. Drzymały 10, 66-400 Gorzów Wlkp.
tel.: 95 720 06 79
fax: 95 720 06 77
e-mail: start.gorzowwlkp@gmail.com
www.start.gorzow.pl

Centrum Rehabilitacji im. ks. Biskupa Jana Chrapka
ul. Piłsudskiego 14, 86-300 Grudziądz
tel./fax: 56 461 16 69
e-mail: grabowska@onet.pl

Wojewódzkie Stowarzyszenie Sportu i Rehabilitacji Niepełnosprawnych „START”
ul. Gliwicka 150, 40-800 Katowice
tel.: 32 241 01 40, 605 244 039
e-mail: startkatowice@poczta.onet.pl
www.startkatowice.pl

Zrzeszenie Sportu i Rehabilitacji „START”
ul. Kołłątaja 4, 25-715 Kielce
tel./fax: 41 344 23 60
e-mail: startkielce@gmail.com
www.start-kielce.com

Stowarzyszenie Sportu Niepełnosprawnych „START” Koszalin
ul. Jedności 4, 75-401 Koszalin
tel.: 94 343 61 27
e-mail: ssnstartkoszalin@o2.pl

Zrzeszenie Sportu Osób Niepełnosprawnych „START” Nowy Sącz
ul. Grybowska 4, 33-300 Nowy Sącz
tel.: 691 838 324
e-mail: slezak_s@op.pl

Stowarzyszenie Sportowo-Rehabilitacyjne „START”
ul. Zacisze 2, 60-831 Poznań
tel.: 61 848 31 89
e-mail: start@start.org.pl
www.start.org.pl

Radomskie Stowarzyszenie Sportu i Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych „START”
ul. Maratońska 1, 26-600 Radom
tel.: 794 494 222
e-mail: rssiron@onet.pl
www.startradom.pl

Stowarzyszenie Sportowe Osób Niepełnosprawnych „START”
ul. Kolejowa 16, 08-110 Siedlce
tel./fax: 25 632-67-29
e-mail: siedlce.start@gmail.com

Klub Sportowy Inwalidów „START”
ul. Litewska 20, 71-344 Szczecin
tel.: 91 383 74 30
tel./fax: 91 431 58 35
e-mail: start-szczecin@post.pl
www.start-szczecin.pl

Tarnowskie Zrzeszenie Sportowe Niepełnosprawnych „START”
ul. Bitwy pod Studziankami 8, 33-100 Tarnów
tel.: 14 679 51 41, 608 447 869
e-mail: b.szczepanski@wp.pl
www.start-tarnow.pl

Wojewódzkie Zrzeszenie Sportowe Niepełnosprawnych „START”
ul. Notecka 12, 54-128 Wrocław
tel.: 71 343 02 31
fax: 71 343 72 81
e-mail: biuro@start.wroclaw.pl, wzsstart@post.pl
www.start.wroclaw.pl

Zrzeszenie Sportowo-Rehabilitacyjne „START”
ul. Urszuli 14, 65-147 Zielona Góra
tel.: 68 475 35 66
tel./fax: 68 327 08 02
e-mail: zsr@start.zgora.pl
www.start.zgora.pl

Ludowy Klub Sportowy „Gol-START”
ul. Sobieskiego 9, 42-200 Częstochowa
tel./fax: 34 322 91 49, 509 137 090
e-mail: gol-start@czestochowa.powiat.pl
www.gol-start.blogspot.com

Klub Sportowy Niepełnosprawnych „START”
ul. Remiszewska 14, 03-550 Warszawa
tel./fax: 22 826 54 10
e-mail: ksnstartwaw@wp.pl
www.ksn.waw.pl

Związek Stowarzyszeń Sportowych „ Sprawni-Razem”
ul. Bolecha 34 01-419 Warszawa
tel./fax: 22  837 79 87
e-mail: sprawnirazem@o2.pl
www.sprawnirazem.org

Pływanie

Podlaskie Stowarzyszenie Sportu Osób Niepełnosprawnych „START”
ul. Włókiennicza 4, 15-465 Białystok
tel./fax: 85 652 37 39
e-mail: startbialystok@gmail.com
www.start.bialystok.pl

Beskidzkie Zrzeszenie Sportowo-Rehabilitacyjne „START”
ul. Aleja Armii Krajowej 316, 43-309 Bielsko-Biała
tel.: 505 657 774
e-mail: startbielsko@gmail.com
www.facebook.com/startbielsko

Stowarzyszenie Sportu i Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych „START” Bydgoszcz
ul. Gdańska 163, 85-915 Bydgoszcz
tel./fax: 52 588 08 34, 696 949 500
e-mail: start.bydgoszcz@vp.pl

Ludowy Klub Sportowy „Gol-START”
ul. Sobieskiego 9, 42-200 Częstochowa
tel./fax: 34 322 91 49, 509 137 090
e-mail: gol-start@czestochowa.powiat.pl
www.gol-start.blogspot.com

Integracyjny Klub Sportowy „Atak”
ul. Robotnicza 68, 82-300 Elbląg
tel.: 508 175 566, 508 175 577
fax: 55 642 42 55
e-mail: iksatak@interia.pl
www.atak.pl

Stowarzyszenie Rehabilitacyjno-Sportowe „Szansa-Start” Gdańsk
ul. Puszkina 8/1A, 80-233 Gdańsk
tel.: 58 300 00 08
fax: 58 718 89 26
e-mail: biuro@szansa-gdansk.pl
www.szansa-gdansk.pl

Gorzowski Związek Sportu Niepełnosprawnych „START”
ul. Drzymały 10, 66-400 Gorzów Wlkp.
tel.: 95 720 06 79
fax: 95 720 06 77
e-mail: start.gorzowwlkp@gmail.com
www.start.gorzow.pl

Uczniowski Klub Sportowy „Laski” przy Ośrodku Szkolno-Wychowawczym dla Dzieci Niewidomych w Laskach
Laski, ul. Brzozowa 75, 05-080 Izabelin
tel./fax: 22 752-31-01
e-mail: agromulski@wp.pl

Wojewódzkie Stowarzyszenie Sportu i Rehabilitacji Niepełnosprawnych „START”
ul. Gliwicka 150, 40-800 Katowice
tel.: 32 241 01 40, 605 244 039
e-mail: startkatowice@poczta.onet.pl
www.startkatowice.pl

Integracyjne Centrum Sportu i Rehabilitacji „START”
al. Piłsudskiego 22, 20-011 Lublin
tel./fax: 81 743 72 83
e-mail: icsirstart@interia.pl
www.facebook.com/icsirstart/

Stowarzyszenie Sportowo-Rehabilitacyjne „START”
ul. Zacisze 2, 60-831 Poznań
tel.: 61 848 31 89
e-mail: start@start.org.pl
www.start.org.pl

Klub Sportowy Inwalidów „START”
ul. Litewska 20, 71-344 Szczecin
tel.: 91 383 74 30
tel./fax: 91 431 58 35
e-mail: start-szczecin@post.pl
www.start-szczecin.pl

Tarnowskie Zrzeszenie Sportowe Niepełnosprawnych „START”
ul. Bitwy pod Studziankami 8, 33-100 Tarnów
tel.: 14 679 51 41, 608 447 869
e-mail: b.szczepanski@wp.pl
www.start-tarnow.pl

Klub Sportowy Niepełnosprawnych „START”
ul. Remiszewska 14, 03-550 Warszawa
tel./fax: 22 826 54 10
e-mail: ksnstartwaw@wp.pl
www.ksn.waw.pl

Integracyjny Klub Sportowy AWF
ul. Marymoncka 34, skr. poczt. 34, 01-813 Warszawa
tel./fax: 22 663 18 36, 501 074 175, 600 266 923
www.integracyjny.pl

Wojewódzkie Zrzeszenie Sportowe Niepełnosprawnych „START”
ul. Notecka 12, 54-128 Wrocław
tel.: 71 343 02 31
fax: 71 343 72 81
e-mail: biuro@start.wroclaw.pl, wzsstart@post.pl
www.start.wroclaw.pl

Zrzeszenie Sportowo-Rehabilitacyjne „START”
ul. Urszuli 14, 65-147 Zielona Góra
tel.: 68 475 35 66
tel./fax: 68 327 08 02
e-mail: zsr@start.zgora.pl
www.start.zgora.pl

Związek Stowarzyszeń Sportowych „Sprawni-Razem”
ul. Bolecha 34 01-419 Warszawa
tel./fax: 22  837 79 87
e-mail: sprawnirazem@o2.pl
www.sprawnirazem.org

Klub Sportowy Niepełnosprawnych „Start Warszawa”
ul. Remiszewska 14, 03-550 Warszawa
tel.: 22 826 54 10
e-mail: ksnstartwaw@wp.pl
www.ksn.waw.pl

Klub Sportowy Niepełnosprawnych „Start Kalisz”
ul. Łódzka 19a, Kalisz, WP 62-800
tel: 602 718 395, 602 450 960
fax: 62 508 78 71
e-mail: ksnstart.kalisz@op.pl
www.start.kalisz.pl

Siatkówka na siedząco

Integracyjny Klub Sportowy „Atak”
ul. Robotnicza 68, 82-300 Elbląg
tel.: 508 175 566, 508 175 577
fax: 55 642 42 55
e-mail: iksatak@interia.pl
www.atak.pl

Integracyjne Centrum Sportu i Rehabilitacji „START”
al. Piłsudskiego 22, 20-011 Lublin
tel./fax: 81 743 72 83
e-mail: icsirstart@interia.pl
www.facebook.com/icsirstart/

Sportowe Stowarzyszenie Niepełnosprawnych „START” Łódź
ul. Św. Teresy 56/58, 91-348 Łódź
tel.: 602 630 901
e-mail: roman.olszacki@op.pl

Klub Sportowy Inwalidów „START”
ul. Litewska 20, 71-344 Szczecin
tel.: 91 383 74 30
tel./fax: 91 431 58 35
e-mail: start-szczecin@post.pl
www.start-szczecin.pl

Jeleniogórski Klub Sportowo-Rehabilitacyjny
ul. J. Kiepury 17/31, 58-506 Jelenia Góra
tel./fax: 75 647 20 60
e-mail: klub.simet@gmail.com

Wojewódzkie Zrzeszenie Sportowe Niepełnosprawnych „START”
ul. Notecka 12, 54-128 Wrocław
tel.: 71 343 02 31
fax: 71 343 72 81
e-mail: biuro@start.wroclaw.pl, wzsstart@post.pl
www.start.wroclaw.pl

Klub Sportowy Niepełnosprawnych „Start Warszawa”
ul. Remiszewska 14, 03-550 Warszawa
tel.: 22 826 54 10
e-mail: ksnstartwaw@wp.pl
www.ksn.waw.pl

Podlaskie Stowarzyszenie Sportowe Osób Niepełnosprawnych „START”
ul. Włókiennicza 4, 15-465 Białystok
tel./fax: 85 652 37 39
e-mail: startbialystok@gmail.com
www.start.bialystok.pl

Strzelectwo

Podlaskie Stowarzyszenie Sportu Osób Niepełnosprawnych „START”
ul. Włókiennicza 4, 15-465 Białystok
tel./fax: 85 652 37 39
e-mail: startbialystok@gmail.com
www.start.bialystok.pl

Stowarzyszenie Sportu i Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych „START” Bydgoszcz
ul. Gdańska 163, 85-915 Bydgoszcz
tel./fax: 52 588 08 34, 696 949 500
e-mail: start.bydgoszcz@vp.pl

Gorzowski Związek Sportu Niepełnosprawnych „START”
ul. Drzymały 10, 66-400 Gorzów Wlkp.
tel.: 95 720 06 79
fax: 95 720 06 77
e-mail: start.gorzowwlkp@gmail.com
www.start.gorzow.pl

Zrzeszenie Sportowe Niepełnosprawnych „Start”
ul. Kopernika 46 a, 10-959 Olsztyn
tel.: 606 659 073
e-mail: m_skalska@o2.pl

„Skorpion” Polkowice
ul. Borówkowa 5a, 59-101 Polkowice
tel.: 509 745 056
e-mail: biuro@skorpion-polkowice.pl
www.skorpion-polkowice.pl

Klub Sportowy Inwalidów „START”
ul. Litewska 20, 71-344 Szczecin
tel.: 91 383 74 30
tel./fax.: 91 431 58 35
e-mail: start-szczecin@post.pl
www.start-szczecin.pl

Zrzeszenie Sportowo-Rehabilitacyjne „START”
ul. Urszuli 14, 65-147 Zielona Góra
tel.: 68 475 35 66
tel./fax: 68 327 08 02
e-mail: zsr@start.zgora.pl
www.start.zgora.pl

Tenis na wózkach

Klub Sportowy Inwalidów „START”
ul. Litewska 20, 71-344 Szczecin
tel.: 91 383 74 30
tel./fax: 91 431 58 35
e-mail: start-szczecin@post.pl
www.start-szczecin.pl

Wojewódzkie Zrzeszenie Sportowe Niepełnosprawnych „START”
ul. Notecka 12, 54-128 Wrocław
tel.: 71 343 02 31
fax: 71 343 72 81
e-mail: biuro@start.wroclaw.pl, wzsstart@post.pl
www.start.wroclaw.pl

Zrzeszenie Sportowo-Rehabilitacyjne „START”
ul. Urszuli 14, 65-147 Zielona Góra
tel.: 68 475 35 66
tel./fax: 68 327 08 02
e-mail: zsr@start.zgora.pl
www.start.zgora.pl

Wioślarstwo

Klub Sportowy Inwalidów „START”
ul. Litewska 20, 71-344 Szczecin
tel.: 91 383 74 30
tel./fax.: 91 431 58 35
e-mail: start-szczecin@post.pl
www.start-szczecin.pl

Łucznictwo

Gorzowski Związek Sportu Niepełnosprawnych „START”
ul. Drzymały 10, 66-400 Gorzów Wlkp.
tel.: 95 720 06 79
fax: 95 720 06 77
e-mail: start.gorzowwlkp@gmail.com
www.start.gorzow.pl

Integracyjne Centrum Sportu i Rehabilitacji „START”
al. Piłsudskiego 22, 20-011 Lublin
tel./fax: 81 743 72 83
e-mail: icsirstart@interia.pl
www.facebook.com/icsirstart/

Boccia

Stowarzyszenie Sportu i Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych „START” Bydgoszcz
ul. Gdańska 163, 85-915 Bydgoszcz
tel./fax: 52 588 08 34, 696 949 500
e-mail: start.bydgoszcz@vp.pl

Ludowy Klub Sportowy „Gol-START”
ul. Sobieskiego 9, 42-200 Częstochowa
tel./fax: 34 322 91 49, 509 137 090
e-mail: gol-start@czestochowa.powiat.pl
www.gol-start.blogspot.com

Stowarzyszenie Rehabilitacyjno-Sportowe „Szansa-Start” Gdańsk
ul. Puszkina 8/1A, 80-233 Gdańsk
tel.: 58 300 00 08
fax: 58 718 89 26
e-mail: biuro@szansa-gdansk.pl
www.szansa-gdansk.pl

Centrum Rehabilitacji im. ks. Biskupa Jana Chrapka
ul. Piłsudskiego 14, 86-300 Grudziądz
tel./fax: 56 461 16 69
e-mail: grabowska@onet.pl

Wojewódzkie Stowarzyszenie Sportu i Rehabilitacji Niepełnosprawnych „START”
ul. Gliwicka 150, 40-800 Katowice
tel.: 32 241 01 40, 605 244 039
e-mail: startkatowice@poczta.onet.pl
www.startkatowice.pl

Zrzeszenie Sportu i Rehabilitacji „START”
ul. Kołłątaja 4, 25-715 Kielce
tel./fax: 41 344 23 60
e-mail: startkielce@gmail.com
www.start-kielce.com

Stowarzyszenie Sportowo-Rehabilitacyjne „START”
ul. Zacisze 2, 60-831 Poznań
tel.: 61 848 31 89
e-mail: start@start.org.pl
www.start.org.pl

Radomskie Stowarzyszenie Sportu i Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych „START”
ul. Maratońska 1, 26-600 Radom
tel. 794 494 222
e-mail: rssiron@onet.pl
www.startradom.pl

Klub Sportowy Inwalidów „START”
ul. Litewska 20, 71-344 Szczecin
tel.: 91 383 74 30
tel./fax: 91 431 58 35
e-mail: start-szczecin@post.pl
www.start-szczecin.pl

Zrzeszenie Sportowo-Rehabilitacyjne „START”
ul. Urszuli 14, 65-147 Zielona Góra
tel.: 68 475 35 66
tel./fax: 68 327-08-02
e-mail: zsr@start.zgora.pl
www.start.zgora.pl

Beskidzkie Zrzeszenie Sportowo-Rehabilitacyjne „START”
ul. Aleja Armii Krajowej 316, 43-309 Bielsko-Biała
tel. 505 657 774
e-mail: startbielsko@gmail.com
www.facebook.com/startbielsko

Podlaskie Stowarzyszenie Sportowe Osób Niepełnosprawnych „START”
ul. Włókiennicza 4, 15-465 Białystok
tel./fax: 85 652 37 39
e-mail: startbialystok@gmail.com
www.start.bialystok.pl

IKS Jeźdźcy
ul. Gliwicka 63, 43-190 Mikołów
e-mail: kwapulinski@jezdzcy.pl
www.jezdzcy.pl
www.facebook.com/jezdzcy.iks/

Goalball

Uczniowski Klub Sportowy „Laski” przy Ośrodku Szkolno-Wychowawczym dla Dzieci Niewidomych w Laskach
Laski, ul. Brzozowa 75, 05-080 Izabelin
tel./fax: 22 752 31 01
e-mail: agromulski@wp.pl

Wojewódzkie Stowarzyszenie Sportu i Rehabilitacji Niepełnosprawnych „START”
ul. Gliwicka 150, 40-800 Katowice
tel.: 32 241 01 40, 605 244 039
e-mail: startkatowice@poczta.onet.pl
www.startkatowice.pl

Integracyjne Centrum Sportu i Rehabilitacji „START”
al. Piłsudskiego 22, 20-011 Lublin
tel./fax: 81 743 72 83
e-mail: icsirstart@interia.pl
www.facebook.com/icsirstart/

Wojewódzkie Zrzeszenie Sportowe Niepełnosprawnych „START”
ul. Notecka 12, 54-128 Wrocław
tel.: 71 343 02 31
fax: 71 343 72 81
e-mail: biuro@start.wroclaw.pl, wzsstart@post.pl
www.start.wroclaw.pl

Podnoszenie ciężarów

Stowarzyszenie Sportu i Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych „START” Bydgoszcz
ul. Gdańska 163, 85-915 Bydgoszcz
tel./fax: 52 588 08 34, 696 949 500
e-mail: start.bydgoszcz@vp.pl

Klub Sportowy Osób Niepełnosprawnych „Herkules”
ul. Z. Nałkowskiej 4, 06-400 Ciechanów
tel.: 668 758 689
e-mail: w.rabczewska@gmail.com

Integracyjny Klub Sportowy „Atak”
ul. Robotnicza 68, 82-300 Elbląg
tel.: 508 175 566, 508 175 577
fax: 55 642 42 55
e-mail: iksatak@interia.pl
www.atak.pl

Stowarzyszenie Rehabilitacyjno-Sportowe „Szansa-Start” Gdańsk
ul. Puszkina 8/1A, 80-233 Gdańsk
tel.: 58 300 00 08
fax: 58 718 89 26
e-mail: biuro@szansa-gdansk.pl
www.szansa-gdansk.pl

Klub Sportowy Niepełnosprawnych „Start-Gdynia”
ul. Zielona 53, 81-197 Gdynia
tel.: 502 243 638
e-mail: ksnstartgdynia@onet.eu

Gorzowski Związek Sportu Niepełnosprawnych „START”
ul. Drzymały 10, 66-400 Gorzów Wlkp.
tel.: 95 720 06 79
fax: 95 720 06 77
e-mail: start.gorzowwlkp@gmail.com
www.start.gorzow.pl

Centrum Rehabilitacji im. ks. Biskupa Jana Chrapka
ul. Piłsudskiego 14, 86-300 Grudziądz
tel./fax: 56 461 16 69
e-mail: grabowska@onet.pl

Wojewódzkie Stowarzyszenie Sportu i Rehabilitacji Niepełnosprawnych „START”
ul. Gliwicka 150, 40-800 Katowice
tel.: 32 241 01 40, 605 244 039
e-mail: startkatowice@poczta.onet.pl
www.startkatowice.pl

Stowarzyszenie Sportu Niepełnosprawnych „START”
ul. Jedności 4, 75-401 Koszalin
tel.: 94 343 61 27
e-mail: ssnstartkoszalin@o2.pl

Radomskie Stowarzyszenie Sportu i Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych „START”
ul. Maratońska 1, 26-600 Radom
tel.: 794 494 222
e-mail: rssiron@onet.pl
www.startradom.pl

Tarnowskie Zrzeszenie Sportowe Niepełnosprawnych „START”
ul. Bitwy pod Studziankami 8, 33-100 Tarnów
tel.: 14 679 51 41, 608 447 869
e-mail: b.szczepanski@wp.pl
www.start-tarnow.pl

Integracyjny Klub Sportowy AWF
ul. Marymoncka 34, skr. poczt. 34, 01-813 Warszawa
tel./fax: 22 663 18 36, 501 074 175, 600 266 923
www.integracyjny.pl

Wojewódzkie Zrzeszenie Sportowe Niepełnosprawnych „START”
ul. Notecka 12, 54-128 Wrocław
tel.: 71 343 02 31
fax: 71 343 72 81
e-mail: biuro@start.wroclaw.pl, wzsstart@post.pl
www.start.wroclaw.pl

Parajeździectwo

Stowarzyszenie Jeździeckie Osób Niepełnosprawnych i Fundacja Hippoland
ul. Kickiego 2 lok. U2, 04-369 Warszawa
tel.: 22 671 51 77, 510 287 654
e-mail: hippoland@hippoland.pl, a.pluta@hippoland.pl, a.gwiazdowicz@hippoland.pl
www.hippoland.pl

Ośrodek Hipoterapii i Jeździectwa Hippoland
ul. Czynu Społecznego 5, 05-070 Sulejówek
tel.: 510 287 653, 782 234 589
www.hippoland.pl

Ośrodek Wsparcia w Rozwoju i Rehabilitacji „APERIO”
ul. Krakowska 35, 34-120 Andrychów
tel.: 728 784 397
e-mail: aperioa@gmail.com
www.aperio-agrado.org.pl

Ośrodek Rekreacji i Hipoterapii „MAAG”
ul. Ściegiennego 207, 25-116 Kielce
tel.: 41 348 91 83, 601 47 13 23, 693 41 83 63, 601 52 03 23, 600 24 21 18
e-mail: maag@maagkielce.pl
www.maagkielce.pl

Jeździecki Klub Sportowy Jagodne
Jagodne 45, 08-130 Kotuń (woj. mazowieckie)
tel.: 25 631 24 40, 604 789 199, 501 277 627
e-mail: natalia.kozlowska@wp.pl, irek.jagodne@wp.pl
www.jagodnehorses.pl

K.J. AROMER
ul. Stołeczna 250, Józefin, 05-074 Halinów
tel.: 505 555 235, 502 555 582
e-mail: kontakt@aromer.pl, akopka@aromer.pl, lsikorski@aromer.pl
www.aromer.pl
www.facebook.com/kj.aromer

SKJ Golden Dream
Feliksów 5, 95-015 Głowno
tel.: 600 035 144, 600 036 144
e-mail: jszulc@poczta.onet.eu
www.skjgoldendream.pl

Ośrodek Hipoterapeutyczny „PADOK”
Strumienna 8, 40-412 Katowice
tel.: 531 918 923, 603 163 463, 697 237 699, 515 844 433
www.padok.net

Klub Jeździecki PICADOR
ul. Główna 63, 55-230 Dziuplina
e-mail: klub@kjpicador.pl
www.kjpicador.pl

Judo

Klub Sportowy Akademia Judo Poznań
ul. Głogowska 101, 61-265 Poznań
tel.: 881 575 676
e-mail: biuro@akademiajudo.pl

Kolarstwo

Klub Sportowy Inwalidów „START”
ul. Litewska 20, 71-344 Szczecin
tel.: 91 383 74 30
e-mail: start-szczecin@post.pl
www.start-szczecin.pl

Integracyjny Klub Sportowy FizjoTech
ul Oksywska 21, 01-694 Warszawa
tel.: 506 776 751
e-mail: klub@fizjotech.pl
www.fizjotech.pl

Związek Stowarzyszeń Sportowych „ Sprawni-Razem”
ul. Bolecha 34 01-419 Warszawa
tel./fax: 22  837 79 87
e-mail - sprawnirazem@o2.pl
www.sprawnirazem.org

Koszykówka na wózkach

Związek Stowarzyszeń Sportowych „Sprawni-Razem”
ul. Bolecha 34, 01-419 Warszawa
tel./fax: 22  837 79 87
e-mail: sprawnirazem@o2.pl
www.sprawnirazem.org

Klub Sportowy Niepełnosprawnych „START Warszawa”
ul. Remiszewska 14, 03-550 Warszawa
tel.: 22 826 54 10
e-mail: ksnstartwaw@wp.pl
www.ksn.waw.pl

Wojewódzkie Zrzeszenie Sportowe Niepełnosprawnych „START”
ul. Notecka 12, 54-128 Wrocław
tel: 71 3430231
fax: 713437281
e-mali: biuro@start.wroclaw.pl
www.start.wroclaw.pl

Klub Koszykówki na Wózkach „KS PACTUM Scyzory Kielce”
ul. Batalionów Chłopskich 77, 25-671 Kielce
tel. 605255351
e-mail: pawel.wronski@pactum-scyzory.pl
www.pactum-scyzory.pl

Integracyjny Klub Sportowy Konstancin
ul. Gąsiorowskiego 12/14, 05-510 Konstancin
tel.: 698 232 926
e-mail: coach@iks-konstancin.pl
www.iks-konstancin.pl/

Łódzkie Towarzystwo Rehabilitacyjno-Sportowe Niepełnosprawnych
tel.: 501 524 168
tel./fax.: 42 659 14 53,
e-mail: olwoz@poczta.onet.pl
www.ltrsn.pl/
www.facebook.com/ltrsn/

Podlaskie Stowarzyszenie Sportowe Osób Niepełnosprawnych „START”
ul. Włókiennicza 4, 15-465 Białystok
tel./fax: 85 652 37 39
e-mail: startbialystok@gmail.com
www.start.bialystok.pl

Rugby

Warszawskie Stowarzyszenie Rugby na Wózkach „Four Kings”
ul. Joliot Curie 11a /47, 02-646 Warszawa
tel. 797 594 316
e-mail: zarzad@fourkings.pl
www.fourkings.pl

Balian Wielkopolska Chrzypsko Pniewy I
Balian Sport. Fundacja
ul. Sierakowska 13, 64-412 Chrzypsko Wielkie
tel.: 61 295 10 44
faks: 61 295 10 44
e-mail: sebastian@balian.pl
www.baliansport.pl

Brave Snails
Stowarzyszenie Grupa Aktywnej Rehabilitacji Rekryteringsgruppen - Region Lubelski
tel.: 603 838 442
e-mail: artur-jurek@wp.pl
www.bravesnails.lublin.pl

Dragons Küschall
Katowice
Konktakt przez stronę internetową www.kuschall.eu/contact lub www.facebook.com/dragonskatowice/

Flying Wings I
Rzeszów
tel: 502 704 449
e-mail: artisocha@wp.pl
www.facebook.com/FLYING-WINGS

GROM Ostrów Mazowiecka
tel: 607 601 303
e-mail: soniskierka@interia.pl
www.facebook.com/grom.ostrow/

IKS Jeźdźcy
ul. Gliwicka 63, 43-190 Mikołów
e-mail: januszkozak@vp.pl
www.jezdzcy.pl
www.facebook.com/jezdzcy.iks/

Jokers – Bydgoska Drużyna Rugby na Wózkach
tel.: 502-375-567
e-mail: kranzu@jokers.org.pl
www.jokers.org.pl/
www.facebook.com/Jokers

Saint Sinners Częstochowa
tel: 505175975, 604082090
e-mail: saint_sinners@o2.pl, farmeer@o2.pl, twilius@poczta.onet.pl, kamil.kurzynoga@gmail.com
www.saintsinners.za.pl
www.facebook.com/czestochowarugby

Sitting Bulls Katowice
e-mail: biuro@sson.pl
www.facebook.com/SittingBullsKatowice

Strangers Rugby Lubuskie
Zielona Góra
tel: 508 189 697
e-mail: wojciech.doborzynski@far.org.pl
www.facebook.com/strangersrugby

TetraGryf Szczecin
Gorzowski Związek Sportu Niepełnosprawnych „Start”
ul. Drzymały 10, 66-400 Gorzów Wielkopolski
tel: 95 720 06 79
faks: 95 720 06 77
e-mail: start.gorzowwlkp@gmail.com
www: start.gorzow.pl

Avalon Extreme
Fundacja Avalon
Al. Witosa 31 lok. 103, I p., 00-710 Warszawa
tel.: 69 69 69 589
e-mail: extreme@fundacjaavalon.pl
www.fundacjaavalon.pl/

Szermierka

Integracyjny Klub Sportowy AWF Warszawa
ul. Marymoncka 34, AWF, Skrzynka przydrożna nr 34, Warszawa 01-813
tel. 602607072
www.integracyjny.pl
www.facebook.com/integracyjnyklubsportowy.iksawf/

Bytomskie Towarzystwo Szermiercze

ul. Zamenhofa 9/11, 41-902 Bytom
tel: 600316820
e-mail: btsszerm@wp.pl
www.szermierka.bytom.pl

Tenis stołowy

Klub Sportowy Niepełnosprawnych „Start Warszawa”
ul. Remiszewska 14, 03-550 Warszawa
tel.: 22 826 54 10
e-mail: ksnstartwaw@wp.pl
www.ksn.waw.pl

Podlaskie Stowarzyszenie Sportowe Osób Niepełnosprawnych „START”
ul. Włókiennicza 4, 15-465 Białystok
tel./fax: 85 652 37 39
e-mail: startbialystok@gmail.com
www.start.bialystok.pl

Stowarzyszenie Rehabilitacyjno-Sportowe „Szansa-Start” Gdańsk
ul. Puszkina 8/1A, 80-233 Gdańsk
tel.: 58 300 00 08
fax: 58 718 89 26
e-mail: biuro@szansa-gdansk.pl
www.szansa-gdansk.pl

Gorzowski Związek Sportu Niepełnosprawnych „START”
ul. Drzymały 10, 66-400 Gorzów Wlkp.
tel.: 95 720 06 79
fax: 95 720 06 77
e-mail: start.gorzowwlkp@gmail.com
www.start.gorzow.pl

Klub Sportowy Niepełnosprawnych „Start Warszawa”
ul. Remiszewska 14, 03-550 Warszawa
tel.: 22 826 54 10
e-mail: ksnstartwaw@wp.pl
www.ksn.waw.pl

Klub Sportowy Niepełnosprawnych „Start Kalisz”
ul. Łódzka 19a, Kalisz, WP 62-800
tel: 602 718 395, 602 450 960
fax: 62 508 78 71
e-mail: ksnstart.kalisz@op.pl
www.start.kalisz.pl

Wojewódzkie Stowarzyszenie Sportu i Rehabilitacji Niepełnosprawnych „START Katowice”
ul. Gliwicka 150, 40-800 Katowice
tel.: 32 241 01 40, 605 244 039
e-mail: startkatowice@poczta.onet.pl 
www.startkatowice.pl

Zrzeszenie Sportu i Rehabilitacji „START”
ul. Kołłątaja 4, 25-715 Kielce
tel./fax: 41 344 23 60
e-mail: startkielce@gmail.com
www.start-kielce.com

Integracyjne Centrum Sportu i Rehabilitacji „START”
al. Piłsudskiego 22, 20-011 Lublin
tel./fax: 81 743 72 83
e-mail: icsirstart@interia.pl
www.facebook.com/icsirstart/

Radomskie Stowarzyszenie Sportu i Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych „START”
ul. Maratońska 1, 26-600 Radom
tel.: 794 494 222
e-mail: rssiron@onet.pl
www.startradom.pl

Klub Sportowy Inwalidów „START”
ul. Korzeniowskiego 2, 70-211 Szczecin
tel.: 91 383 74 30
tel./fax: 91 431 58 35
e-mail: start-szczecin@post.pl
www.start-szczecin.pl

Integracyjny Klub Sportowy AWF Warszawa
ul. Marymoncka 34, AWF, Skrzynka przydrożna nr 34, Warszawa 01-813
tel. 602607072
www.integracyjny.pl
www.facebook.com/integracyjnyklubsportowy.iksawf/

Integracyjne Stowarzyszenie Sportowe „START”
ul. Gdańska 30, 84-200 Wejherowo
tel: 607 32 82 62
e-mail: startwejh@wp.pl
www.startwejherowo.pl

Zrzeszenie Sportowo-Rehabilitacyjne „START”
ul. Urszuli 14, 65-147 Zielona Góra
tel.: 68 475 35 66
tel./fax: 68 327 08 02
e-mail: zsr@start.zgora.pl
www.start.zgora.pl

Integracyjny Klub Sportowy Jezioro Tarnobrzeg
ul. Św. Barbary 1, 39-400 Tarnobrzeg
tel.: 515 098 064, 515 098 949
www.ikstarnobrzeg.pl

ŻEGLARSTWO

Klub Sportowy Niepełnosprawnych „Start Warszawa”
ul. Remiszewska 14, 03-550 Warszawa
tel.: 22 826 54 10
e-mail: ksnstartwaw@wp.pl
www.ksn.waw.pl

Polski Związek Żeglarzy Niepełnosprawnych
ul. Moniuszki 24, 11-500 Giżycko
tel: 505 038 523
e-mail: pzzn.gizycko@gmail.com
www.pzzn.pl

Mazurska Szkoła Żeglarstwa Stowarzyszenie
ul. Moniuszki 24, 11-500 Giżycko 
tel./fax. 87 428 58 98
e-mail: msz@msz.org.pl
www.msz.org.pl

Pomorskie Stowarzyszenie Żeglarzy Niepełnosprawnych
ul. Gimnazjalna 8/1, 82-500 Kwidzyn
e-mail: wieslawn@op.pl
www.rolfok.pl
www.facebook.com/Rolfok

Regionalna Sekcja Mazowiecka Polskiego Związku Żeglarzy Niepełnosprawnych w Otwocku 
Stanica WOPR, Nadbrzeż, 05-480 Karczew
e-mail: rsmpzzn@wp.p
www.zeglarze.info