Kim jest doradca finansowy i jak może pomóc?

Oto Nasz Klient. Osoba z niepełnosprawnością X, w stopniu Y. Rodzaj i stopień niepełnosprawności dla tej historii nie są ważne. Nasz Klient skończył 18 lat i posiada stałe źródło dochodu w postaci renty. Czy to renta z tytułu niezdolności do pracy, czy socjalna – również nie ma znaczenia. Istotne jest to, że kwota świadczenia jest niska. Nasz Klient jest szczęściarzem, bo znalazł posadę i „dorabia” do renty. Niedużo, w sam raz tyle, aby świadczenie nie zostało obniżone lub zawieszone.

Pewnego dnia Nasz Klient postanawia skorzystać z bogatej oferty tzw. instrumentów rynku finansowego. Może na przykład zapragnął kupić mieszkanie i chce zaciągnąć kredyt hipoteczny? A może wziąć pożyczkę na zakup wyposażenia kuchni lub wykupić polisę ubezpieczeniową na życie? Albo ulokować swoje oszczędności, uciułane metodą zaciskania pasa, na wysoko oprocentowanej lokacie w rzetelnym banku? Albo prościej – założyć rachunek bankowy? Kluczowe jest to, że Nasz Klient nie wie, jak poruszać się w gąszczu instrumentów finansowych – kuszących i skomplikowanych. Czy profesjonalista, z łatwością lawirujący w tej dżungli, czyli doradca finansowy, pomoże Naszemu Klientowi?

Doradca a doradca

Szukając informacji o rynku finansowym Nasz Klient spotka się z trzema określeniami doradców: inwestycyjny, finansowy i kredytowy. Czym się od siebie różnią?

Doradca inwestycyjny to specjalista, który ma bardzo rozległą wiedzę z dziedziny finansów i inwestycji, potwierdzoną egzaminem państwowym. Zawód ten jest licencjonowany i regulowany odpowiednimi przepisami. Takich super ekspertów jest w Polsce zaledwie ponad 500. Szanse na to, że Nasz Klient kiedykolwiek skorzysta bezpośrednio z porad doradcy inwestycyjnego są niemal takie, jak wygrana „szóstki” w totka.

Zdecydowanie łatwiejszy dostęp będzie miał Nasz Klient do doradcy finansowego. Jest nim specjalista ds. finansów, nie związany z konkretną instytucją finansową, np. bankiem, towarzystwem ubezpieczeniowym itp. Zadaniem doradcy finansowego jest przekazanie klientowi merytorycznej wiedzy na temat finansów oraz ochrona majątku i bezpieczeństwa finansowego klienta poprzez analizę potrzeb jego finansowych, a następnie dobór produktów finansowych do realizacji celów finansowych. Doradca finansowy to osoba, która może jednorazowo, sporadycznie lub systematycznie przez wiele lat współuczestniczyć w podejmowaniu przez Naszego Klienta i jego bliskich trudnych decyzji rodzących skutki finansowe.

- Można powiedzieć, że doradca finansowy to specjalista, który zajmuje się „porządkowaniem” całości finansów osobistych klienta – tłumaczy Katarzyna Mikucka, doradca finansowy z firmy Open Finance SA.

Doradcy finansowi są znawcami w określonych obszarach, w tzw. instrumentach rynku finansowego, w jednym lub w kilku.

- Są eksperci od ubezpieczeń na życie, ubezpieczeń majątkowych, produktów inwestycyjnych czy np. lokat bankowych. Są też doradcy kredytowi, zajmujący się kredytami hipotecznymi, gotówkowymi, firmowymi i innymi – mówi Katarzyna Mikucka.

Klient nietypowy

Nasz Klient to dla rynku finansowego tzw. klient nietypowy. Z jednej strony Nasz Klient jest dla nich bardzo cenny, bo ma stabilny, regularny dochód, którego wysokość można dokładnie sprawdzić. Z drugiej strony – dochód Naszego klienta jest dość niski. Po odliczeniu stałej kwoty na utrzymanie, na spłatę np. rat pożyczki gotówkowej może pozostać niewiele lub nic. Nietypowość Naszego Klienta oznacza, że różne instytucje finansowe mogą potraktować go w bardzo różny sposób.

- Pomoc doradcy finansowego klientom z niepełnosprawnością jest bardzo przydatna – mówi Jarosław Sadowski, główny analityk z Expander Advisors Sp. z o.o. – Szukając samodzielnie np. kredytu hipotecznego, klient może dotrzeć do kilku ofert, a doradca finansowy zna wszystkie. Doradca podpowie klientowi: w banku A nie dostanie Pan kredytu, w bankach B, C, D również, ale w Banku G jest ciekawe rozwiązanie, z którego może Pan skorzystać. Doradca powie też, jakie dokumenty będą potrzebne, jak przebiegnie proces przyznania kredytu, kiedy klient otrzyma decyzję o przyznaniu kredytu, a kiedy przelew środków na konto itd. Doradca załatwi też za klienta formalności.

W czym jeszcze doradca finansowy na pewno pomoże Naszemu Klientowi? W wyliczeniu kwoty dodatkowego dochodu – czyli Nasz Klient dowie się, ile będzie mógł „dorobić” do renty. Doradca finansowy oceni także indywidualną sytuację finansową Naszego Klienta, udzieli wyczerpujących informacji na temat produktów finansowych, pomoże wybrać ten najdogodniejszy. Ale...

Produktów finansowych dla osób z niepełnosprawnościami, czyli osób o niższych dochodach, jest niewiele. Mała pożyczka gotówkowa dla potrzebujących, a dla oszczędzających – lokata bankowa, bo minimalna kwota wkładu wynosi już w niektórych bankach od 50-100 zł. Lepiej wygląda oferta ubezpieczeń komunikacyjnych i majątkowych (np. domu, mieszkania, działki), gorzej – ubezpieczeń na życie. Najtrudniej będzie Naszemu Klientowi uzyskać długoterminowy, wysoki w kwocie kredyt na zakup lub budowę mieszkania/domu.

- Klientów z niepełnosprawnościami, którzy indywidualnie występują z takimi wnioskami, mamy niewielu. Zwykle robią to wspólnie ze współmałżonkiem. Problemem nie jest jednak niepełnosprawność, lecz niski dochód. Po połączeniu dochodów małżonków szansa na kredyt jest znaczenie większa – mówi Jarosław Sadowski.

Koszt: 0 zł

Na polskim rynku doradztwa finansowego prym wiodą dwie firmy: Expander i Open Finance (kolejność alfabetyczna). Procedura współpracy w obu przypadkach jest prosta. Gdy Nasz Klient zgłosi się do firmy – np. poprzez infolinię, lub stronę www – i przedstawi swoją sprawę, zostanie umówiony na spotkanie z doradcą specjalizującym się w konkretnym instrumencie finansowym. Spotkanie poprzedza długa rozmowa wstępna. Jeśli klient nie może przyjechać na spotkanie, doradca może się z nim spotkać w jego domu.

Może się zdarzyć, że Nasz Klient, załatwiając swoją sprawę, będzie musiał spotkać się z doradcą kilka razy. Albo też – współpraca z doradcą będzie tak udana, że Nasz Klient będzie chciał mu powierzyć wszystkie swoje sprawy finansowe. Ile za to zapłaci? To może nie mieścić się w głowie, ale... Nasz Klient za pomoc doradcy nie zapłaci nic.

- Doradztwo finansowe w naszej firmie jest bezpłatne, bo jesteśmy wynagradzani przez instytucje finansowe. Nie ma żadnego zagrożenia, że na którymś etapie współpracy klient będzie musiał doradcy za coś płacić . Zależy nam, aby klient miał poczucie bezpieczeństwa przez cały czas konsultacji z nami – wyjaśnia Katarzyna Mikucka z Open Finance.

W innych firmach doradztwo finansowe jest również bezpłatne. To po prostu jeden z kanałów promocji i sprzedaży produktów finansowych.

- Dla banków czy towarzystw ubezpieczeniowych doradca finansowy jest sposobem na dotarcie do klientów, którzy nie mieli jeszcze do czynienia z daną instytucją finansową – mówi Jarosław Sadowski z Expandera. – Dla przykładu, jeśli klient ma konto w banku X, to przede wszystkim tam będzie szukał oferty kredytu. Może więc nigdy nie dowiedzieć się, że bank Y jest gotów przyznać mu dużo tańsze finansowanie. W takiej sytuacji bank Y może wydać duże pieniądze na reklamę, ale bardziej skuteczna i tańsza będzie współpraca z doradcą finansowym, który dopasowuje oferty do potrzeb klientów.

Dobry doradca – zły doradca

Oprócz dużych firm sieciowych, wyspecjalizowanych w doradztwie finansowym, Nasz Klient spotkać może także doradców bankowych i niezależnych, a także takich, którzy działają przez internet. Czym ma się kierować Nasz Klient w wyborze doradcy, aby mieć pewność, że ten ktoś nie „wciśnie” mu jakiegoś niedopasowanego produktu i... zniknie?

Wskazówek jest kilka. Nasz Klient powinien sprawdzić: czy osoba przedstawiająca się jako doradca rzeczywiście pracuje dla danej firmy/instytucji, czy ta firma posiada kodeks dobrych praktyk, który zobowiązuje jej pracowników do określonych zachowań wobec klienta. Warto też, aby Nasz Klient zapytał znajomych, czy mają doradcę finansowego godnego polecenia.

Ważne jest też także sprawdzenie, czy dana osoba rzeczywiście ma wiedzę (wykształcenie, kursy, szkolenia, certyfikaty etc.) i doświadczenia, które uprawniają do doradzania innym w kwestiach finansowych. Brutalna prawa jest bowiem taka, że zawód doradcy finansowego nie jest do końca uregulowany. Doradcą finansowym może okrzyknąć się każdy – bez wiedzy i uprawnień – i nic mu za to nie grozi.

Doradca finansowy może Naszemu Klientowi pomóc. To pewne. Istotne jest jednak, aby Nasz Klient korzystając z tej pomocy pamiętał, że zawsze najlepszym „strażnikiem finansów osobistych” jest on sam.