Przejdź do treści głównej
Lewy panel

Wersja do druku

Nasz codzienny savoir-vivre

10.02.2016
Autor: Integracja, rys. Katarzyna Pac-Raszewska
Dziecko patrzy na osobę na wózku i pyta ojca: Tato, dlaczego ten pan porusza się na wózku? Skrępowany ojciec przykłada palec do ust.

„Jak pomóc osobie na wózku?”, „Jak przywitać się z osobą bez ręki?”, „Jak rozmawiać z osobą z dysfunkcją słuchu?” – te i inne porady znaleźć można w książeczce „Savoir-vivre wobec osób z niepełnosprawnością”. Czas mija, a wskazówki wciąż są aktualne.

Mimo upływu lat publikacja, która powstała na Euro 2012, nie straciła ani odrobiny atrakcyjności. Przyczyna tego sukcesu jest prosta – dużą dawkę wiedzy na temat tego, jak zachowywać się wobec osób z niepełnosprawnością, zamknięto w atrakcyjnej i przystępnej formie.

Współistnieć i współdziałać

„Oddaję w Wasze ręce publikację, która niesie przesłanie zinte­growania dwóch światów – pisze we wstępie Piotr Pawłowski, prezes Stowarzyszenia Przyjaciół Integracji, które wydało książeczkę. – Do jej stworzenia zaprosiłem kilku przyjaciół z różnymi niepełnosprawnościami, którzy na co dzień mają do czynienia z różnego rodzaju komunikacyjnymi wpadkami czy faux pas. Świat ludzi sprawnych często nie rozumie, ale też nie wie, na jakie pułapki może trafić w świecie ludzi niepełnosprawnych. Podpowiadamy zatem, jak możecie prosto i łatwo nawiązać aktywny kontakt, a nawet zrobić więcej. Współistnieć lub współdziałać w różnego rodzaju życiowych sytuacjach.

Sam jeżdżąc od 30 lat na wózku, wiem doskonale, jak jest. Zawsze dawało się zauważyć, że wózek „przysparza” wiele kłopotów przy nawiązaniu kontaktu. Jakby wózek był barierą nie do przejścia. Bardzo podobnie dzieje się z osobami nie­widzącymi, niesłyszącymi czy mającymi inne ograniczenia. Często patrząc na niepełnosprawność, nie widzimy człowieka. Od razu przypomina mi się sytuacja z mojego życia, kiedy to okulistka po przebadaniu moich oczu na supersprzęcie kom­puterowym, zwróciła się do mojej żony słowami: „Niech pani mu powie, żeby tyle czasu nie pracował przed komputerem”.

Świat się jednak zmienia. Kiedy byłem niedawno w centrum handlowym, podjechał do mnie na rowerku chłopczyk. Przez chwilę oglądał mój wózek i... po chwili spytał: „Dasz pojeź­dzić?”. Zadał to pytanie bez jakichkolwiek zahamowań i uprze­dzeń. I takiego postępowania i zachowania życzę wszystkim, którzy się z nami kontaktują. Wolno pytać. Rozmawiać. Komunikować się. Żartować...”

Nie dotykaj psa przewodnika

Niewidoma kobieta z psem przewodnikiem wychodzi ze stacji metra. Mężczyzna powstrzymuje biegnące do psa dziecko słowami: Nie zaczepiaj tego psa.

Nie głaszcz i nie rozpraszaj psa przewodnika – pies pracuje!

Wózek to sfera osobista

Kolejka do Centralnego Muzeum Morskiego. Mężczyzna opiera się o wózek zniesmaczonej tym zachowaniem kobiety.

Pamiętaj, że wózek, kule czy laska należą do sfery osobistej osoby z niepełnosprawnością. Nie należy dotykać ich bez pozwolenia właściciela.

Zadbaj o dostępność strony internetowej

Niewidomy mężczyzna w domu przy komputerze. Myśli: ...i znów nie zrobię zakupów przez internet.

Zadbaj o dostępność Twojej strony internetowej dla osób z różnymi rodzajami niepełnosprawności. Więcej na naszej stronie poświęconej dostępności w internecie: www.dostepnestrony.pl

Zimą odśnieżaj także podjazdy

Zima. Przed restauracją odśnieżony tylko schodek. Przed podjazdami stoją człowiek z dzieckiem w wózku i kobieta na wózku, która mówi: Znowu zapomnieli o klientach na wózku.

Szczególnie zimą pamiętaj o odśnieżaniu podjazdów i przejazdów.

Pomyśl, zanim coś powiesz

Kobieta idzie i jej syn z zespołem Downa idą przez park. Mężczyzna za jej plecami mówi do starszej pani z pieskiem: Pani patrzy, jaki...! To pewnie kara za grzechy rodziców...

Dziecko z wadami wrodzonymi (np. z zespołem Downa) może przyjść na świat w każdej rodzinie.

Zadbaj o komfort rozmówcy

Galeria handlowa. Jeden mężczyzna mówi coś, stojąc blisko przed drugim mężczyzną, który siedzi na wózku. Drugi mężczyzna myśli: Czy on nie widzi, że jest mi bardzo niewygodnie?

Nie stój nad głową osobie siedzącej na wózku – cofnij się dwa kroki lub usiądź.

Zachowuj się swobodnie

Kibice przed stadionem. Jeden z nich nie ma prawej ręki, wita się więc z drugim kibicem lewą. Trzeci kibic myśli: Hmm... ale jak się z nim przywitać?

Witając się z osobą, która ma np. amputowaną rękę, śmiało uściśnij jej drugą.

Zanim pomożesz – zapytaj

Dwóch mężczyzn niesie krzyczącą bezradnie osobę na wózku na schodkach tramwaju.

Jeśli chcesz pomóc osobie na wózku wsiąść lub wysiąść np. z tramwaju, najpierw zapytaj ją, jak to zrobić.

Mów bezpośrednio do osoby zainteresowanej

Gabinet lekarski. Przy biurku lekarz i niewidoma kobieta, obok której stoi meżczyzna. Lekarz mówi: Niech pan przekaże tej pani, że musi leżeć w łóżku.

Zwracaj się bezpośrednio do osoby z niepełnosprawnością, a nie do osoby towarzyszącej.

Niepełnosprawność nie dotyczy uczuć

W parku pełnosprawny mężczyzna daje różę kobiecie na wózku. Stojąca obok młodzież komentuje: Ale ten pan się poświęca dla tej pani.

Niepełnosprawność nie jest żadną barierą w miłości.

Nie zgaduj, nie udawaj, że rozumiesz

Kasjerka w kinie mówi do starającego się coś wytłumaczyć mężczyzny: Nie rozumiem, co pan mówi. Proszę to zapisać.

Niektóre osoby z niepełnosprawnością mówią niewyraźnie. Jeśli nie rozumiesz, co taka osoba mówi, poproś ją o powtórzenie lub zapisanie słów.

Bądź cierpliwy i wyrozumiały

Kierowcy przeklinają (jeden z nich krzyczy: Rozstawi się taki...!) mężczyznę busa do przewozu osób z niepełnosprawnością, który właśnie wysadza z niego starszą kobietę na wózku.

Bądź cierpliwy i wyrozumiały – osoba z niepełnosprawnością potrzebuje niekiedy więcej czasu, aby coś zrobić.

Osoby z dysfunkcją słuchu też chcą zrozumieć

Jak się dogadać z osobą niesłyszącą? – pyta się w myślach pracownik lotniska obsługując pasażerkę.

Do osoby z zaburzeniami słuchu mów w naturalnym tempie, bezpośrednio, nie zakrywaj ust i nie krzycz. Kluczowe informacje zapisz na kartce.

Nie zastawiaj tzw. kopert

Parking przed sklepem. Kobieta na wózku patrzy na swój samochód, zaparkowany na kopercie, tuż obok którego stanęło częściowo na kopercie inne auto. Kobieta pyta się w myślach: Jak ja teraz wsiądę do auta?

Pamiętaj, że miejsca oznaczone kopertą są przeznaczone dla kierowców z niepełnosprawnością. Wymagają oni więcej miejsca przy wsiadaniu do auta i wysiadaniu z niego.

Jak się przywitać z osobą niewidomą

Cześć, jestem Adam – mówi mężczyzna w biurze do drugiego mężczyzny, który jest niewidomy. Dotyka przy tym jego ramienia.

Witając się z osobą niewidomą, dotknij ją lekko w ramię i przedstaw się.

Warto zapytać, czy i jak możesz pomóc

Urząd. Kobieta na wózku nie może dosięgnąć do włącznika światła przed drzwiami toalety. Pyta się w myślach: I znowu do samo... Kiedy to się wreszcie skończy? Stojący obok mężczyzna mówi do niej: Przepraszam, czy mogę Pani jakoś pomóc?

Zapytaj, czy możesz pomóc i w jaki sposób.

Jak poprowadzić osobę niewidomą

Mężczyzna prowadzi ulicą trzymając pod rękę kobietę z białą laską.

Podejdź do osoby niewidomej i zaproponuj pomoc. Podaj swoje ramię i idź pół kroku przed nią.

Pozwól obsłużyć osobę o kulach bez kolejki

Bank. Kolejka do kasy. Obok stoi mężczyzna o kulach. Pracownik banku pyta: Czy zgadzają się państwo, aby obsłużyć tego pana poza kolejnością?

Dla osób poruszających się o kulach stanie jest bardzo uciążliwe.

Używaj zwykłych słów

Hotel. Niewidomy mężczyzna z psem przewodnikiem oddaje klucz. Recepcjonistka zastanawia się: Czy wypada powiedzieć do widzenia?

Zawsze używaj słów i zwrotów, które funkcjonują w codziennym kontakcie – nie bój się powiedzieć osobie niewidomej „do zobaczenia”.

Na pytania dzieci odpowiadaj w sposób naturalny

Dziecko patrzy na osobę na wózku i pyta ojca: Tato, dlaczego ten pan porusza się na wózku? Skrępowany ojciec przykłada palec do ust.

Na pytanie dzieci o niepełnosprawność odpowiadaj w sposób naturalny, np. powiedz, że pan ma chore nogi i nie może chodzić, dlatego porusza się na wózku.

Warto mieć tę książeczkę

Na naszym portalu znajdziesz książeczkę „Savoir-vivre wobec osób z niepełnosprawnością” w wersji PDF do druku.

Jeśli potrzebujesz papierowej wersji książeczki, prosimy o kontakt: ul. Andersa 13, 00-159 Warszawa, tel.: 22 530 65 70, e-mail: integracja@integracja.org

Opowiedz nam swoją historię!

Wszystkie rysunki przedstawiają sceny, które wydarzyły się naprawdę. A może Ty również pamiętasz sytuację – czyjąś wpadkę, popełnione faux pas – która nadawałaby się do takiej książeczki na temat savoir-vivre’u wobec osób z niepełnosprawnością? Napisz nam o tym w komentarzu pod artykułem!

Komentarz

  • pomoc
    paciaj
    11.02.2016, 13:12
    od zawsze mam problemy z chodem, jednak nie na tyle poważne, żebym musiała chodzić o kulach - po prostu troszkę utykam, idę powoli i zdarza mi się przewrócić, czy potknąć. Zdarza się to rzadko, ale niektórzy próbują mi pomagać przy wstawaniu, jak uda mi się wywalić. Problem jest taki, że najczęściej łapią mnie pod ramiona i próbują unosić, co kompletnie psuje cały mój proces wstawania. Moje nogi są na tyle słabe, że żeby wstać, muszę dźwigać się na rękach, a kiedy ktoś mi te możliwość odbiera, kończę wisząc trzymana pod pachami jak szmaciana lalka. Najgorsze jest to, że ludzie wtedy kompletnie nie potrafią zrozumieć co robią źle, mówienie im, żeby puścili nie działa, najczęściej jestem zmuszona krzyczeć, co kończy się wielkim przerażeniem u osoby pomagającej, która najczęściej ucieka zanim zdążę jej wyjśnić co się właśnie stało i czemu w ten sposób. Miło że ktoś faktycznie chce czasem chce pomóc, tylko właśnie wkracza tu kwestia niezrozumienia i czasem wręcz ignorancji. Ile razy słyszałam, że pewnie jestem kolokwialnie mówiąc "na bani", zćpana, albo jakaś debilka... Prawda, nie codziennie widzi się wywracającą się kobietę, która potem jeszcze nie może wstać i to z pomocą. Ale tego typu komentarze czy nieudolne próby pomocy, są po prostu wynikiem niedoinformowania albo braku chęci zrozumienia.

Dodaj odpowiedź na komentarz

Uwaga, komentarz pojawi się na liście dopiero po uzyskaniu akceptacji moderatora | regulamin
Prawy panel

Wspierają nas