RPO pyta, co z opiekunem po śmierci podopiecznego

Dr Adam Bodnar, Rzecznik Praw Obywatelskich (RPO), domaga się zmian w ustawie o świadczeniach przedemerytalnych, które dawałyby prawo do takiego świadczenia opiekunowi osoby z niepełnosprawnością po utracie świadczeń opiekuńczych, które pobierał on za życia podopiecznego.

RPO w wystąpieniu do ministra pracy i polityki społecznej zwrócił uwagę, że obecnie opiekun osoby z niepełnosprawnością, uprawniony do takich świadczeń, jak świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy, zasiłek dla opiekuna, po śmierci podopiecznego nie ma prawa do świadczenia przedemerytalnego.

Według niego osoby takie winny zyskać takie prawo, podobnie jak mają prawo do zasiłku dla bezrobotnych, co zostało wprowadzone nowelizacją ustawy o świadczeniach rodzinnych z 2 września 2015 r.

Co gwarantuje Konstytucja?

„W ocenie Rzecznika niezbędne wydaje się rozszerzenie zakresu tego wsparcia. Dotyczy to szczególnie osób, których powrót na rynek pracy po kilkudziesięciu latach wykluczenia zawodowego i utracie świadczeń opiekuńczych z przyczyn od opiekuna niezależnych, jest poważnie utrudniony, a często wręcz niemożliwy. W ocenie Rzecznika rolą ustawodawcy jest podjęcie starań mających na celu zapewnienie takim osobom warunków przystosowania się do nowej sytuacji i wprowadzenie, poza uprawnieniem do zasiłku dla bezrobotnych, mechanizmu ochronnego w postaci uprawnienia do świadczenia przedemerytalnego” – czytamy w piśmie RPO z 22 października 2015 r. do ówczesnego ministra pracy i polityki społecznej, Władysława Kosiniaka-Kamysza.

Dr Adam Bodnar zwraca uwagę, że świadczenie przedemerytalne jest szczególną kategorią świadczeń socjalnych, który gwarantuje art. 32 Konstytucji RP.

„Nie bez znaczenia jest także społeczna doniosłość opieki rodzinnej nad osobami niepełnosprawnymi, a przy niedostatkach w obszarze opieki instytucjonalnej rola opiekunów jest nie do przecenienia. Świadczenia opiekuńcze są subsydiarną formą pomocy rodzinie, a dobrowolność rezygnacji z pracy zarobkowej wskazuje na to, że instytucja ta jest wyrazem realizacji zasady pomocniczości państwa. W sytuacji zatem śmierci podopiecznego pomoc ta powinna być kontynuowana w postaci zasiłku dla bezrobotnych oraz świadczenia przedemerytalnego” – pisze Rzecznik.