Ubezwłasnowolnienie – kiedy i jakie dokumenty?

Mój syn z zespołem Downa skończył 17 lat i ma stopień niepełnosprawności znaczny. Kiedy mogę starać się o jego ubezwłasnowolnienie? Chcę to załatwić przed 18. rokiem życia, żeby móc chodzić z nim do lekarza. Jakie dokumenty muszę złożyć?

Szanowna Pani,

Wniosek o ubezwłasnowolnienie może zgłosić:

1. małżonek osoby, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie;
2. jej krewni w linii prostej oraz rodzeństwo;
3. jej przedstawiciel ustawowy.

Krewni osoby, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie, nie mogą zgłaszać tego wniosku, jeżeli osoba ta ma przedstawiciela ustawowego.

Ograniczoną zdolność do czynności prawnych mają osoby małoletnie, które ukończyły 13 lat.

Wniosek o ubezwłasnowolnienie częściowe można zgłosić już na rok przed dojściem do pełnoletności osoby, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie. Nie ma przeszkód, aby złożyła Pani wniosek o ubezwłasnowolnienie syna.

Wniosek powinien zawierać:

• Wskazanie zakresu ubezwłasnowolnienia (częściowe czy całkowite).
• Wyczerpujące uzasadnienie wniosku ze wskazaniem przyczyn jego złożenia; zalecane byłoby podanie informacji, w jakich placówkach leczył się bądź leczy podopieczny i jaka jest jego sytuacja majątkowa.
• Wyjaśnienie stanu cywilnego osoby, która ma być ubezwłasnowolniona, i złożenie odpisu skróconego aktu urodzenia uczestnika.
• Wyjaśnienie stosunku wnioskodawcy wobec uczestnika poprzez złożenie odpowiedniego odpisu aktu stanu cywilnego. Jeśli wnioskodawca jest ojcem uczestnika, wystarczy odpis skróconego aktu urodzenia; jeśli wnioskodawczyni jest matką uczestnika i po zawarciu związku małżeńskiego zmieniła nazwisko, to zamiast swego odpisu skróconego aktu urodzenia należy złożyć odpis skrócony aktu małżeństwa wnioskodawczyni; jeżeli wnioskodawczyni jest siostrą uczestnika i na skutek zawarcia małżeństwa zmieniła nazwisko, to również zamiast swego aktu urodzenia należy złożyć odpis skrócony aktu małżeństwa wnioskodawczyni.
• Należy wskazać kandydata na kuratora, podając jego dane personalne, adres zamieszkania oraz numer i serię dokumentu tożsamości. Kurator ustanawiany jest w celu ochrony praw uczestnika postępowania w toku postępowania o ubezwłasnowolnienie (kandydatem na kuratora powinien być przede wszystkim małżonek, krewni osoby, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie). Kandydat na kuratora nie może być stroną postępowania o ubezwłasnowolnienie. Zalecane jest załączenie wraz z wnioskiem wyrażonej na piśmie zgody takiej osoby o podjęciu się pełnienia tej funkcji.
• We wniosku należy zaznaczyć, czy stan zdrowia uczestnika umożliwia mu osobiste stawienie się w sądzie celem wysłuchania.
• Wskazane jest podanie numeru telefonu wnioskodawcy, celem ułatwienia kontaktu z biegłym.
• Do wniosku należy dołączyć w oryginale wspomniane wyżej akty stanu cywilnego, wykazujące pokrewieństwo oraz aktualne zaświadczenie od lekarza psychiatry, psychologa lub neurologa z rozpoznaniem choroby.

Z poważaniem,

Ewa Szymczuk, doradca socjalny w Centrum Integracja w Warszawie