Nowy Świat - Plac Zamkowy

Trasa 3

Muzeum Wojska Polskiego 

Al. Jerozolimskie 3, Warszawa Tel.: (0*22) 629 52 71

Czynne: śr.-niedz.:10-17 (ostatnie wejście: 15:30); piątek - wstęp wolny
Historia: Muzeum utworzone zostało w 1919 r., dekretem Marszałka J. Piłsudskiego, wtedy Wodza Naczelnego. W obecnym budynku jest od 1933 r.
Zwiedzanie: Dla osób niepełnosprawnych dostępna jest tylko zewnętrzna ekspozycja broni ciężkiej: działa, armaty, czołgi oraz pojazdy i samoloty wojskowe. Muzeum dysponuje największą w Polsce kolekcją militariów, ukazującą tysiącletnie dzieje oręża polskiego. Prezentowane są różnorodne rynsztunki, mundury wszystkich formacji, akcesoria, mapy, kolekcje broni, sztandary, odznaczenia, fotografie itp.
Okolica/Dojazd: Nawierzchnia: piaszczysta, podobnie jak przy Muzeum Narodowym.
Autobusy nr: 111, 117, 158,303,517,521, E-5 przyst. "Muzeum Narodowe". Odległość od przystanku: 300 m.
Tramwaje nr: 7, 8, 9, 12,22,24,25,44 przyst. "Muzeum Narodowe". Odległość: 450 m.

Obok Muzeum Wojska Polskiego znajduje się Muzeum Narodowe. Na poznanie jego zbiorów należy przeznaczyć ok. 2.3 godz. Perspektywę Al. Jerozolimskich w stronę Wisły zamyka architektura mostu im. ks. J. Poniatowskiego, wybudowanego w latach 1904.1913 (1206 m długości).

Muzeum Narodowe 

Al. Jerozolimskie 3, Warszawa
Tel.: (0*22) 621 10 31 - centrala;
629 30 93 - informacja
http://www.mnw.art.pl

Czynne: wt., śr., pt.: 10-16, czw.: 12-17, sob., niedz.: 10.17
Historia: lata powstawania: 1862, 1916,1927-1938
Powyższe daty pokazują początek i losy obiektu. Najpierw było to Muzeum Sztuk Pięknych przy ul. Wierzbowej, potem jako Muzeum Narodowe usytuowano je przy ul. Podwale, a w okresie międzywojennym przeniesiono do obecnego budynku. Na stałe udostępniane są cenne polskie i obce obrazy, a ponadto organizowane są głośne wystawy, jak "Impresjoniści"w2001 r.
Bilety: Wstęp płatny.
Zwiedzanie: Przy wejściu znajduje się punkt informacyjny oraz plan muzeum z zaznaczonymi galeriami, windami i toaletami dla osób niepełnosprawnych. Wystawy stałe: Galeria Sztuki Starożytnej i Starożytnego Egiptu, Galeria Faras im. prof. K. Michałowskiego, Galeria Sztuki Średniowiecznej im. Prymasa St. Wyszyńskiego, Galeria Sztuki Polskiej, Gabinet Miniatur, Galeria Sztuki Polskiej XX w., Galeria Malarstwa Polskiego, Galeria Malarstwa Niemieckiego, Flamandzkiego i Holenderskiego XV-XVII w., Galeria Malarstwa Włoskiego i francuskiego, Gabinet Sreber im. L. Kronenberga, Galeria Polskiej Sztuki Zdobniczej, Galeria Europejskiej Sztuki Zdobniczej.
Wejście: Główne - winda przyschodowa - trzeba poprosić strażnika przy wejściu o udostępnienie. Winda bywa zawodna, a ponadto dość długi jest czas wjazdu ( Tel. do działu technicznego: 621-10-32 wew. 212). Możliwość wezwania osoby do pomocy. Drzwi o szerokości: 150 cm.
Wnętrze: Korytarze i drzwi szerokie - min. 100 cm (możliwość zawrócenia w szerszych miejscach). Można dotrzeć do każdej galerii, tam gdzie jest kilka schodków, znajduje się podnośnik. W muzeum - windy, głębokość: 120 cm, szerokości: 120 cm; drzwi automatyczne.
Okolica/Dojazd:
Autobusy nr: 111, 117, 158,303,517,521, E-5 przyst. "Muzeum Narodowe". Odległość od przystanku: 150 m.
Tramwaje nr: 7, 8, 9, 12,22,24,25,44 przyst. "Muzeum Narodowe". Odległość: 300 m.
Oznaczone miejsca dla niepełnosprawnych przed bramą główną muzeum. Można też wjechać za bramę pod samo wejście. Przy muzeum parking dla autobusów.
Toaleta: Kilka toalet przystosowanych dla osób niepełnosprawnych. Najbliższa - przy holu głównym, naprzeciwko szatni. Szerokość drzwi: 80 cm.

Wracając z muzeów w kierunku ronda de Gaulle'a i ul. Nowy Świat, mijamy stojący po lewej stronie gmach Centrum Bankowo-Finansowego i siedzibę warszawskiej Giełdy Papierów Wartościowych (był to Dom Partii zbudowany w latach 1848-1951 ze składek klasy robotniczej; do 1990 r. urzędował w nim Komitet Centralny PZPR). Przechodzimy na drugą stronę Alej (uwaga: niekiedy krawężniki!) i idziemy ul. Nowy Świat w kierunku Starego Miasta (po drodze dostępny Empik, ul. Nowy Świat 15/17). Zwracamy uwagę na usytuowany po parzystej stronie, w głębi, pałac Branickich (m.in. siedzibę Konfederacji Polski Niepodległej). Tuż przy ulicy, w dawnej oficynie pałacu, od 1851 r. znajduje się apteka z zabytkowym wyposażeniem - unikatowy wystrój wart jest zobaczenia.
Ulica Nowy Świat dąży do charakteru eleganckiego deptaka, ale niestety, mimo zakazu wjazdu dla prywatnych pojazdów, ruch jest duży, jeżdżą taksówki, samochody uprzywilejowane i autobusy (ponad 10 linii!) jezdnia jest wąska, szerokie chodniki w zasadzie umożliwiają wygodne przejście. Zdarzają się pojedyncze stopnie, choć po ostatnim remoncie nawierzchnia jest niemal równa (płyty chodnikowe i kostka).
Na urok i wielkomiejskość Nowego Światu wpływają odbudowane w "zabytkowym stylu" kamienice, stylowe, ukwiecone ( latarnie, klomby, eleganckie markowe butiki, firmowe drogerie, galerie, kawiarnie i restauracje, latem przy wielu lokalach są ogródki. Brak barier architektonicznych zachęca do korzystania z oferty gastronomicznej.
Zimą wszystkie okna wystawowe urzekają świątecznymi dekoracjami, a wiele firm dekoruje wzdłuż ulicy choinki, by rywalizowały o tytuł najpiękniejszej.
Na ścianach kamienic widnieją tablice przypominające adresy niegdyś mieszkających tu znanych Polaków. Są też charakterystyczne tablice i obeliski z napisem: "miejsca uświęcone krwią Polaków poległych za wolność ojczyzny". Podobnie jak wiele innych miejsc w Warszawie, upamiętniają walki i egzekucje z okresu II wojny.
Idziemy parzystą stroną ulicy, co umożliwia wejście w krótką przecznicę - ul. Foksal, zawdzięczającą swą nazwę XVIII - wiecznemu ogrodowi zabaw publicznych. Stąd puszczano pierwsze w Warszawie balony. W 1789 r. sławny pionier powietrznych lotów, F.F. Blanchard, przeleciał stąd do Białołęki w 49 minut. W XIX w. wzniesiono przy ul. Foksal kilka kamienic i pałaców. Najefektowniejsze z nich to: zamykający ulicę pałac Zamoyskich, obecnie siedziba Stowarzyszenia Architektów RP, i pałac Przeździeckich - obecnie Klub Dyplomatyczny. Przy przecznicy Foksal, ul. Gałczyńskiego, jest Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych (Tel.: (0*22) 826 12 61 wew. 107 - sekretariat).
Na Nowym Świecie i w jego przecznicach są lokale przyjazne niepełnosprawnym np. "Chianti" (ul. Foksal) - doskonale przeszkolona obsługa pomoże pokonać aż 7 schodów do wejścia.
Z Nowego Światu warto wejść w ul. Chmielną (w PRL-u noszącą nazwę: ul. Rutkowskiego). Przyjeżdżały tu elegantki z Warszawy i okolic do najlepiej zaopatrzonych, modnych butików). Obecna Chmielna straciła swoją handlową wyjątkowość i wiele sklepów zamyka się, choć ulica jest deptakiem, prowadzącym do Galerii Centrum.
Dochodząc do kolejnej przecznicy Nowego Światu, ul. Wareckiej, możemy na chwilę udać się w uroczy zaułek - ul. Kubusia Puchatka. Warto też wejść w przeciwległą przecznicę - ul. Ordynacką (po parzystej stronie Nowego Światu). Doprowadzi ona do usytuowanego na bardzo wysokim tarasie, kryjącym lochy, Zamku Gnińskich-Ostrogskich z siedzibą Towarzystwa im. F. Chopina i Muzeum F. Chopina. Obiekt jest trudno dostępny - jedyna droga do głównego wejścia wiedzie po licznych schodach. Zamek malowniczo i imponująco wygląda zwłaszcza od strony wąwozu ul. Tamka.

Zamek Gnińskich - Ostrogskich - Towarzystwo im. Fryderyka Chopina 

ul. Okólnik 1, Warszawa
Tel.: (0*22) 826 67 31- Międzynarodowa Fundacja im. F. Chopina; 826 59 35 - (centrala) Muzeum;
827 25 80; 827 54 71 do 3 - Towarzystwo im. F. Chopina http://www.chopin.pl

Czynne: pon.-ś.r, pt.-sob.: 10-14, czw.: 12-18; dni świąteczne - nieczynne
Historia: Rok powstania: 1685
Zamek zbudowany w latach: 1681-1685 wg projektu Tylmana z Gamern na miejscu dawnej posiadłości Ostrogskich z XVI w. Nazwa obiektu jest myląca, gdyż fundatorem i właścicielem barokowego pałacu był J. Gniński, który postawił go na masywnym bastionie zamku J. Ostrogskiego.
W Zamku ma siedzibę Towarzystwo im. F. Chopina i Muzeum F. Chopina. Towarzystwo organizuje m.in. Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. F. Chopina. Ten najstarszy z konkursów pianistycznych na świecie, zainicjował wybitny pianista i pedagog prof. J. Żurawlew, w 1927 r. Odbywa się co 5 lat. Towarzystwo organizuje też inne imprezy, jak: Ogólnopolski Konkurs Pianistyczny im. F. Chopina i recitale chopinowskie.
Ekspozycje stałe: Chopin w kraju i na obczyźnie (pamiątki po kompozytorze, listy, autografy, fortepian), Gabinet prof. J. Żurawlewa.
Bilety: Wstęp płatny.
Zwiedzanie: Obiekt trudno dostępny ze względu na schody.

Wracamy do ul. Nowy Świat i za najbliższym skrzyżowaniem z ul. Świętokrzyską, dochodzimy po parzystej stronie Nowego Światu do pałacu Staszica, siedziby Polskiej Akademii Nauk.

Legenda mówi o złotej kaczce, pływającej przy ul. Tamka, strzegącej skarbów. Szansę na jej odczarowanie miał szewczyk ze Starego Miasta. Musiał przez jedną tylko noc przehulać 1000 dukatów, wydać je wyłącznie na siebie. Już niemal mu się udało, choć suma była trudna do spożytkowania, ale na
koniec upojnej nocy dał żebrakowi jałmużnę. Nie dotrzymał więc warunków umowy i pogrzebał szansę uwolnienia z zaklęć pięknej księżniczki. Przekonał się ponadto, że łatwe pieniądze szczęścia nie dają.
Wg Artura Oppmana

Pałac Staszica - Polska Akademia Nauk i Towarzystwo Naukowe Warszawskie 

ul. Nowy Świat 72,00-330 Warszawa Tel.: (0*22) 657-28-41

Historia: lata powstania: 1820-1823
Jest to pałac klasycystyczny zbudowany wg projektu A. Corazziego, współfundowany przez St. Staszica dla Towarzystwa Królewskiego Przyjaciół Nauk (rozwiązanego wkrótce przez cara). W końcu XIX w. w pałacu działało rosyjskie gimnazjum, a salę posiedzeń przebudowano na cerkiew w stylu bizantyjsko-ruskim. Pałac wrócił do swego pierwotnego wyglądu dopiero po odzyskaniu niepodległości. Zniszczony w czasie II wojny światowej został odbudowany wg projektu Biegańskiego, w pierwotnym, klasycystycznym stylu.
Obecnie mieści się tu siedziba Polskiej Akademii Nauk i Towarzystwo Naukowe Warszawskie.
Towarzystwo Naukowe Warszawskie (na parterze) organizuje czasowe wystawy otwarte (nie są zaplanowane z góry można się o nich dowiedzieć telefonicznie, z prasy lub "Informatora Kulturalnego Stolicy" - IKS).
Bilety: Wstęp wolny.
Wejście: Główne - I stopień, od strony pomnika M. Kopernika. Warto zadzwonić dzień wcześniej (657-28-26), aby pracownik otworzył drugie skrzydło ciężkich, wysokich drzwi. Drzwi o szerokości: 65 cm. W budynku winda; drzwi automatyczne o szerokości: 80 cm, głębokości: 80 cm.

Naprzeciw pałacu Staszica, po drugiej stronie ul. Nowy Świat wznosi się dawny pałac Zamoyskich (nr 69) - świadek historycznych zdarzeń. Z jego okien dokonano zamachu na namiestnika carskiego F.F. Berga, a w odwecie wojsko splądrowało wnętrza, wyrzucając przez okna wyposażenie, m.in. fortepian należący niegdyś do F. Chopina. Stało się to inspiracją dla C. K. Norwida, by stworzyć apoteozę kompozytora i jego muzyki. Powstał przejmujący wiersz "Fortepian Szopena", kończący się wymownie: "jękły głuche kamienie/ideał sięgnął bruku".
Przed pałacem Staszica stoi słynny pomnik M. Kopernika.

Pomnik Mikołaja Kopernika 

ul. Nowy Świat/Krakowskie Przedmieście, Warszawa 

Historia: Rok powstania: 1830
Wzniesiony z inicjatywy St. Staszica pomnik dłuta Duńczyka B. Thorvaldsena przedstawia M. Kopernika, siedzącego na granitowym cokole, w rzymskiej todze, z modelem układu słonecznego i z cyrklem w rękach. Pomnik został uszkodzony w czasie powstania warszawskiego i wywieziony z Warszawy. Po wojnie został odnaleziony w Nysie na Dolnym Śląsku i ustawiony ponownie na zachowanym cokole. Istnieją jeszcze dwa pomniki wg tego samego modelu, w Montrealu i w Chicago.
Przy pomniku Kopernika zaczyna się ul. Krakowskie Przedmieście. Nazwa wiąże się z dawną drogą na południe, do Krakowa, rozpoczynającą się od Zamku Królewskiego i prowadzącą przez niegdysiejszą Bramę Krakowską. Po nieparzystej stronie ulicy stoi kościół św. Krzyża, z charakterystyczną figurą Chrystusa. W 2002 r. został podniesiony do godności bazyliki mniejszej.

W 1942 r. po zdjęciu przez harcerza z Szarych Szeregów, Aleksandra Dawidowskiego "Alka", niemieckich tablic z pomnika M. Kopernika, władze okupacyjne usunęły pomnik Jana Kilińskiego i schowano go w podziemiach Muzeum Narodowego. Miejsce zostało jednak wykryte i na murach muzeum ukazał się napis: "Ludu Warszawy jam tu! Kiliński Jan".
Na murach miasta pojawiła się też inna informacja: "W odwet za zniszczenie pomnika Kilińskiego zarządzam przedłużenie zimy o 6 tygodni - Mikołaj Kopernik, astronom" i zima 1942 r. rzeczywiście była wyjątkowo długa.

Kościół Świętego Krzyża 

ul. Krakowskie Przedmieście 3, Warszawa
Tel. parafii: (0*22) 826 89 10

Czynne: w dni powsz. 10-16, w niedz. i święta między mszami
Historia: lata powstania: 1679-1696
Kościół zbudowany wg projektu J. Belottiego, zniszczony podczas powstania warszawskiego, odbudowano w latach 1946-1953 w pierwotnym stylu barokowym, z XVIII-wieczną fasadą, zaprojektowaną m.in. przez J.J. Fontanów. Z oryginalnego bogatego wyposażenia zachowała się m.in. ażurowa kuta ambona z 1696 r. i barokowa marmurowa chrzcielnica. Ołtarz główny jest wierną kopią zniszczonego ołtarza barokowego z 1699 r.
Charakterystycznym symbolem tego kościoła jest stojąca na frontonie schodów figura Chrystusa dźwigającego krzyż, a pod nią krzepiący cytat: sursum corda (w górę serca). Wewnątrz kościoła znajdują się epitafia Władysława Reymonta i Fryderyka Chopina w miejscach, gdzie złożono ich serca, a ponadto epitafia Józefa Ignacego Kraszewskiego i Bolesława Prusa, tablice upamiętniające Juliusza Słowackiego i gen. Władysława Sikorskiego, a takie żołnierzy AK i ich 14-dniową walkę.
W okresie sesji egzaminacyjnych oblegany jest, zwłaszcza przez studentów pobliskich uczelni, ołtarz św. Tadeusza Judy, patrona spraw beznadziejnych.
W niedziele z kościoła św. Krzyża transmitowana jest w I Programie Polskiego Radia msza o godz. 9:00.
Wejście: Do wejścia prowadzą wysokie kamienne schody, ale od ul.Traugutta, z tyłu kościoła, jest podjazd dla osób na wózkach.

Za kościołem św. Krzyża, w późnobarokowym pałacu Czapskich-Krasińskich, ma siedzibę Akademia Sztuk Pięknych (ASP). Wewnątrz udostępniany jest mały salonik, niegdyś mieszkającej tu rodziny Chopinów.

Pałac Czapskich - Krasińskich - Akademia Sztuk Pięknych 

ul. Krakowskie Przedmieście 5, Warszawa Tel.: (0*22) 826 62 51
http://www.asp.waw.pl

Historia: lata powstania: 1713-1718
Pałac ma długą i barwną historię, miał wielu właścicieli, wielokrotnie zlecających przebudowy wnętrz najsłynniejszym architektom. Gdy zrekonstruowano go po zniszczeniach wojennych - przywrócono wygląd z XVIII w., zachowując elementy barokowe i klasycystyczne. Oficyny pałacowe zostały po wojnie gruntownie przebudowane i obecnie znajdują się w nich różne pracownie m.in. wydziału malarstwa i grafiki. Uczą tu wybitni artyści jak: J. Stanny, A. Styka, M. Wasilewski, L. Majewski.
W lewej oficynie pałacu znajduje się salonik, w którym mieszkała rodzina Chopinów - można zobaczyć fortepian, meble z tamtych czasów i fotografie, (czynny: pon.-pt.: 10-14, ale trudno dostępny - II piętro bez windy). Inni słynni lokatorzy tego pałacu to: St. Małachowski, Z. Vogel, Z. Krasiński.
Na dziedzińcu przed pałacem stoi kopia dzieła Verrocchia, pomnik B. Colleoniego, kondotiera weneckiego - dar Szczecina dla Warszawy.
W czerwcu, w budynkach ASP na poszczególnych wydziałach organizowane są doroczne wystawy osiągnięć artystycznych studentów, a czasami na dziedzińcu prezentowane są prace dyplomowe.

Naprzeciwko uczelni artystycznej, po parzystej stronie ul. Krakowskie Przedmieście, można przez kutą żelazną bramę z dwugłowym orłem na szczycie wejść na teren Uniwersytetu Warszawskiego (UW), by poczuć atmosferę tej największej w Polsce uczelni i podziwiać zespół zabytkowych pałaców, w których mieści się kilka wydziałów i Rektorat.
Bezpośrednie przejście przez Krakowskie Przedmieście na wysokości uczelni ASP i UW - podziemne. Trzeba się cofnąć lub pójść do przodu, do najbliższych pasów.

Do ASP przylega księgarnia naukowa im. B. Prusa. Mniej więcej w tym miejscu usytuował pisarz akcję "Lalki", najsłynniejszej powieści o Warszawie. Przy wejściu w bramę za księgarnią znajduje się tablica poświęcona subiektowi Stanisława Wokulskiego - Ignacemu Rzeckiemu.
Akcja powieści "Lalka" w większości toczy się na Trakcie Królewskim: w Łazienkach, Al. Ujazdowskich, sklepach, teatrach i piwiarni przy Krakowskim Przedmieściu.

Uniwersytet Warszawski 

ul. Krakowskie Przedmieście 26/28, Warszawa
Tel. (0*22) 552 00 00 - centrala
http://www.uw.edu.pl

Historia: Rok powstania: 1816
Do powstania Uniwersytetu Warszawskiego (UW) przyczynili się głównie: St. K. Potocki i St. Staszic. Uniwersytet został zamknięty po powstaniu listopadowym, potem była tu Akademia Duchowna, Szkoła Sztuk Pięknych, liceum warszawskie (później Gimnazjum Realne), Akademia Medyko-Chirurgiczna. W 1862 r. Uniwersytet znowu zaczął pracować jako Szkoła Główna, do której uczęszczali wybitni polscy pozytywiści. Ponownie rozwiązano go po powstaniu styczniowym i utworzono Uniwersytet Carski z rosyjskim językiem wykładowym. Od 1915 r. zaczął działać ponownie i po I wojnie był centrum życia intelektualnego. Większość obiektów należących do UW została zniszczona w czasie II wojny światowej, ale ok. 4 tys. młodych ludzi i ok. 300 wykładowców zaangażowało się w naukę na tajnych kompletach, w różnych punktach miasta. Po II wojnie uczelnię odbudowano i zrekonstruowano, starając się zachować pierwotny charakter.
Studenci UW wpisali się też w najnowszą historię Polski, organizując wiece i strajki studenckie (w 1968 r., w 1989 r.)

Zwiedzanie: Do Uniwersytetu Warszawskiego należą pałace i obiekty z XVIII i XIX w. - oglądamy je kolejno:

1. Pałac Tyszkiewiczów (ul. Krakowskie Przedmieście 32) - tzw. przyuliczny, zbudowany w latach 1186-1792 wg proj. J.Ch. Kamsetzera. Cztery figury Atlantów podtrzymują kamienny balkon, a lwy - attykę, panoplia i herb Potockich, właścicieli pałacu w latach 1840-1932.
2. Pałac Uruskich-Czetwertyńskich (ul. Krakowskie Przedmieście 30) zbudowany w 1844 r. wg proj. A. Gołońskiego, na miejscu pałacu Poniatowskich. Od strony dziedzińca Uniwersytetu jest tablica upamiętniająca wybór St. A. Poniatowskiego na króla Polski.
3. Brama UW z 1900 r. neobarokowa wg proj. St. Szyllera. Nad wejściem godło uczelni: otoczony gwiazdami orzeł w koronie, trzymający w szponach gałązki: oliwną i laurową. W niszach ustawiono posągi: w prawej Wiktorii, w lewej - Uranii.
4. Budynek starej Biblioteki Uniwersyteckiej BUW (na dużym dziedzińcu UW), zbudowany w latach: 1891-1899 wg projektu St. Szyllera i A. Jabłońskiego. (Obecnie Biblioteka Uniwersytecka ma nowy gmach przy ul. Dobrej, dostępny, z centrum rekreacji i lokalami; dostępne toalety.)
5. Pałac Kazimierzowski - najważniejszy i najstarszy z obiektów Uniwersytetu, zbudowany w 1634 r. jako letnia rezydencja królewska (ulubiona przez króla Jana Kazimierza). W latach 1765-1795 mieściła się tu Szkoła Rycerska (Korpus Kadetów) - pierwsza w Polsce świecka szkoła, założona przez króla Stanisława Augusta, którą ukończyli m.in. T. Kościuszko i J.U. Niemcewicz. Obecnie w Pałacu mieści się Rektorat UW i Muzeum Historii UW (czynne: pon., wt., pl.: 10-14, śr.:13-17)

Wejście: Wejścia do wielu obiektów dostępne - poziom zerowy.
Gastronomia: Pałac Kazimierzowski - bar - I stopień.
Toaleta: W budynku Biblioteki - dostępna.
Uwagi: Warto wejść na teren UW, oglądać zabytkowe budynki i poobserwować styl życia współczesnych studentów. W budynkach mieści się kilka wydziałów m.in. polonistyka, prawo, historia; nie oferują one wewnątrz wiele do zwiedzania. Na uczelni działa Pełnomocnik Rektora dla Studentów Niepełnosprawnych (Audytorium Maximum, pok. nr 6, czynne pon.-pt.: 8-16, Tel.: 551-02-77). Na uczelni sukcesywnie likwidowane są bariery architektoniczne.

Za bramą Uniwersytetu i należącymi też do niego pałacami Uruskich-Czetwertyńskich i Tyszkiewiczów, po tej samej stronie ulicy, stoi kościół i klasztor ss. wizytek, niezniszczony podczas wojny, z ocalałym cennym wnętrzem.

Podobno w pałacu Tyszkiewiczów, w zamurowanym tajemnym przejściu pomiędzy parterem a 2 piętrem, mieszka duch Aleksandra Potockiego ( bohatera warszawskich anegdot końca XIX w.).

Kościół św. Józefa i klasztor ss. Wizytek 

ul. Krakowskie Przedmieście 34, Warszawa

Historia: Rok powstania: 1725-1763
Jest to późnobarokowy kościół, którego kolumnowa fasada z bogatą dekoracją rzeźbiarską, licznymi rzeźbami, płaskorzeźbami i herbami jest jednym z najpiękniejszych przykładów polskiego późnego baroku i rokoka. Wyposażenie wnętrza pochodzi z XVII-XIX w. Kościół ma jedną nawę i 6 kaplic.
Warto zwrócić uwagę na elementy rokokowe: rzeźby i ambonę w kształcie łodzi z połowy XVIII w., wykonane przez J. J. Plerscha. Kształt ambony nawiązuje do symboliki Kościoła i do Ewangelii. Wybitnym przykładem rzemiosła artystycznego jest tabernakulum - dwukondygnacyjne, wykonane ze srebra i hebanu, dzieło XVII-wiecznej sztuki francuskiej, ufundowane przez królową Marię Ludwikę, która sprowadziła wizytki z Francji w 1650 r. i była fundatorką pierwszego kościoła. Cenne są także obrazy ze scenami z życia świętych, portrety fundatorek kościoła i epitafia.
Kościół ocalał w czasie II wojny światowej. Na tyłach klasztoru jest wspaniały, niedostępny dla zwiedzających, ogród.

W tym kościele na organach grywał Fryderyk Chopin, a niezapomniane kazania głosił ksiądz - poeta Jan Twardowski, który mieszka w klasztorze ss. wizytek. W zakrystii dostępne są tomiki utworów poety.
Wejście: I stopień, szerokość drzwi: 80 cm.
Przed kościołem ss. Wizytek stoi pomnik Prymasa Tysiąclecia, kardynała Stefana Wyszyńskiego, dłuta A. Renesa, odsłonięty w 1987 r. Dochodzimy do stojących naprzeciwko siebie dwóch ekskluzywnych warszawskich hoteli: Po parzystej stronie ulicy - wspaniale odnowionego secesyjnego hotelu Bristol, a po nieparzystej - czekającego na odświeżenie, choć wciąż imponującego - Hotelu Europejskiego. Odchodząca w prawo, przed Bristolem, stroma ul. Karowa doprowadzi po około 1000 m. do nowego gmachu wspomnianej już Biblioteki Uniwersyteckiej przy ul. Dobrej, której największą atrakcją jest pełna dostępność ( zbiorów, lokali, toalet, sklepów, sal rekreacyjnych).

Hotel le Royal Meridien Bristol 

ul. Krakowskie Przedmieście 42/44, Warszawa
Tel.: (0*22) 625 25 25
www.lemeridien-bristol.com

Historia: Hotel zbudowany w latach 1899-1901, wg proj. W. Marconiego, jurora rozpisanego wówczas konkursu, choć wcześniej nagrodę zdobył inny architekt. Hotel jest neorenesansowy, ale ma secesyjną dekorację wnętrz. Przez pewien czas był współwłasnością I.J. Paderewskiego, należącego do finansującego budowę konsorcjum. Był i jest to jeden z najbardziej ekskluzywnych hoteli w Polsce. Słynął z balów, rautów i przyjęć. Przed wojną mieszkał i malował tu W. Kossak (płacąc swymi obrazami), śpiewał J. Kiepura (na balkonie dla tysięcy warszawiaków), przyjęcia urządzał J. Piłsudski. Po wojnie hotel był prowadzony przez sieć Orbis, słynął z restauracji, dancingów i wystaw. W latach 80, był przez kilka lat nieczynny, a po remoncie został otwarty ponownie w 1993 r. przez M. Thatcher (byłą brytyjską premier). Tutaj królowa Elżbieta II podjęła obiadem swych gości; w hotelu mieszkali m.in. Jacques Chirac, Jose Carreras i Tina Turner.
Wejście: I stopień. Winda przy wejściu. Możliwość wezwania osoby do pomocy.
Dojazd: Możliwość podjechania pod samo wejście i zaparkowania w niewielkiej odległości od wejścia i przy ul. Karowej. Gastronomia: W hotelu znajdują się dwie restauracje "Marconi" i "Malinowa" oraz "Cafe Bristol" - I stopień.

Hotel Europejski 

ul. Krakowskie Przedmieście 13, Warszawa
Tel.: (0*22) 826-50-51

Historia: Rok powstania: 1855-1877
Hotel zbudowano etapami, wg proj. H. Marconiego. Miał wielu właścicieli. Był miejscem spotkań śmietanki towarzyskiej Warszawy przed I wojną światową, a w dwudziestoleciu międzywojennym m.in. profesorów Uniwersytetu i dziennikarzy "Kuriera Warszawskiego", w słynnej wówczas kawiarni Loursa (obecnie "Conti" - dostępna). Po zniszczeniach wojennych obiekt odbudowano i stał się bardzo nowoczesnym hotelem sieci Orbis w Warszawie lat 60. Nie zmieniono elewacji, jedynie nowocześnie urządzono wnętrza.
Hotel przylega do pl. Piłsudskiego, niedaleko wejścia głównego do hotelu stoi pomnik Marszałka, wspartego na szabli i patrzącego w stronę Grobu Nieznanego Żołnierza i Ogrodu Saskiego.
Gastronomia: Od ul. Krakowskie Przedmieście wejście do kawiarni, ("Conti", słynącej z ciast i kawy - poziom zerowy. W hotelu restauracja i bar - I stopień, latem ogródek od strony Grobu Nieznanego Żołnierza.
Wejście: Główne do hotelu - I stopień

Za hotelem Bristol znajduje się siedziba prezydenta RP w klasycystycznym pałacu Radziwiłłowskim (inaczej Namiestnikowskim), na którego dziedzińcu stoi konny pomnik ks. Józefa Poniatowskiego, wykonany z brązu i przeniesiony w 1965 r. z Łazienek. Od ul. Krakowskie Przedmieście - cztery kamienne lwy z XIX w.

Pałac Radziwiłłowski 

ul. Krakowskie Przedmieście 46/50, Warszawa
Tel. w sprawie zwiedzania: (0*22) 695 13 23

Historia: lata powstania: 1643-1645
Pałac, zbudowany dla hetmana St. Koniecpolskiego, był własnością rodzin Koniecpolskich, Lubomirskich, Radziwiłłów. W 1818 r. został zakupiony przez władze Królestwa Kongresowego na siedzibę namiestnika, gen. J. Zajączka. Pałac był wielokrotnie przebudowywany, ale w czasie II wojny światowej nie został zniszczony.
Po wojnie urzędowało tu Prezydium Rady Ministrów, a od 1993 r. pałac jest siedzibą prezydenta III RP (najpierw Lecha Wałęsy, od 1995 r. Aleksandra Kwaśniewskiego).
W Pałacu Radziwiłłowskim podpisano w 1955 r. Układ Warszawski, w 1970 r. - układ o normalizacji stosunków z Niemcami, a w 1989 r. toczyły się tu obrady "okrągłego stołu". Inne nazwy obiektu - pałac Namiestnikowski albo Prezydencki.

Pomnik ks. Józefa Poniatowskiego 

Krakowskie Przedmieście, Warszawa

Historia: Rok powstania: 1830-1832
Pomnik dłuta Duńczyka, B. Thorwaldsena, zamówiony w 1817 r., a ukończony w 1832 r. Uznany za bohatera narodowego książę, uczestnik insurekcji kościuszkowskiej, głównodowodzący armią Księstwa Warszawskiego, nawet marszałek Francji w armii Napoleona, przedstawiony został w rzymskiej tunice. Pomnik stanął najpierw w twierdzy Modlin, ponieważ car zabronił postawić go w Warszawie. Został wywieziony przez gen. I. Paskiewicza do Homla, wrócił do Polski, na plac Saski w 1922 r., a potem ustawiony został w Łazienkach.
Pomnik został całkowicie zniszczony w czasie II wojny światowej. Obecny - stanowi odlany z brązu na podstawie modelu dar mieszkańców Kopenhagi dla Warszawy.

Pomink księcia Józefa Poniatowskiego uchodzi za jeden z bardziej udanych "konnych" pomników w Warszawie. Anegdota głosi, że warszawiaków zadziwiało tylko usytuowanie pomnika, "bo kto widział, żeby koń zadem do żłobu stał?".

Zwracamy teraz uwagę na obiekt za hotelem Europejskim. Jest to pałac Potockich (obecnie siedziba Ministerstwa Kultury) z kordegardą, w której mieści się galeria sztuki współczesnej.

Pałac Potockich ( Ministerstwo Kultury) 

Krakowskie Przedmieście 15, Warszawa
Tel.: (0*22) 620 02 31

Historia: Wiek XVII
Jest to barokowy pałac, oddzielony od ulicy dziedzińcem z kutymi bramami i kordegardą pomiędzy nimi, w której działa galeria, W tympanonie głównego korpusu pałacu umieszczony jest herb Potockich, do których pałac należał od końca XVIII w, Pałac powstał w miejscu drewnianego dworu zniszczonego w czasie potopu szwedzkiego, Był kilkakrotnie przebudowywany,
Na słynnym balu tańczył tu Napoleon z panią Walewską, W XIX w. wzniesiono na dziedzińcu pawilon, ufundowany przez jednego z warszawskich wydawców, Organizowano w nim specjalne wystawy, m.in, malarstwa Jana Matejki. Dzięki temu pokazano warszawiakom m.in. : "Bitwę pod Grunwaldem" i "Hołd Pruski",
Pałac został odbudowany po spaleniu w czasie powstania warszawskiego, Obecnie jest siedzibą Ministerstwa Kultury,

Po parzystej stronie ul. Krakowskie Przedmieście, wchodzimy na plac, od którego odchodzi krótkie rozwidlenie: przy wąskiej i niżej położonej uliczce stoi kościół seminaryjny pod podwójnym wezwaniem: Wniebowzięcia NMP i św. Józefa Oblubieńca (przy nim ma siedzibę Wyższe Seminarium Duchowne),

Kościół Wniebowzięcia NMP i św. Józefa Oblubieńca 

ul. Krakowskie Przedmieście 52/54,
Warszawa Tel.: (0*22) 826 01 49

Historia: Rok powstania: 1661-1682
Jest to barokowy kościół z późnobarokową fasadą (1761-1783) z kolumnami i dzwonnicami, a ponadto zwieńczony ogromną kulą, dzieło E, Schroegera. Nad portalem znajduje się tablica erekcyjna, a nad nią kartusz z herbem Radziwiłłów (współfundatorów kościoła), Kościół ma jedną nawę wokół,  której znajdują się barokowe ołtarze. Ołtarz główny i dwa ołtarze w ramionach transeptu, wg projektu Tylmana z Gameren, powstał w 1682 r. W głębi lewej nawy warto zwrócić uwagę na kaplicę, zbudowaną w 1862 r. wg projektu H, Marconiego, z figurą Pana Jezusa w grobie, dłuta O. Sosnowskiego,
Podczas ostatniej wojny uniknęła wywiezienia do Rzeszy kompozycja figuralna w nawie głównej przy przejściu w transept - "Zaślubiny NMP" z początku XVIII w, Jej twórcą jest J.J. Plersch, Kościół ocalał od zniszczeń wojennych, W latach 1945-1952 pełnił funkcję prokatedry, w czasie odbudowy zniszczonej całkowicie w czasie wojny, katedry św. Jana, Tu odbyli swoje ingresy, późniejsi prymasowie Polski: A, Hlond i St. Wyszyński. W kościele odbywają się rekolekcje dla nauczycieli i wychowawców,
Warto zwrócić uwagę na obraz Matki Bożej Różańcowej, darowany królowi Janowi III przez papieża Innocentego XI Po konserwacji w latach 1973-1975 i usunięciu późniejszych przemalowań, obraz ten okazał się ikoną, najprawdopodobniej XV-wieczną,
Wejście: Poziom zerowy, Drzwi o szerokości: 200 cm,
Przed kościołem parking z miejscami dla osób niepełnosprawnych.

Przecznicą uliczki, przy której stoi kościół (ok. 100 m), dojdziemy na Mariensztat, wzorcowe osiedle mieszkaniowe przodowników pracy z 1949 r., o którym opowiada jeden z pierwszych powojennych filmów, "Przygoda na Mariensztacie". Ulica Bednarska biegnie dość strono w dół, w stronę Wisły, jest brukowana, ma wąskie chodniki. Dochodzi do Mariensztackiego Rynku.
Przy ul. Krakowskie Przedmieście nie sposób ominąć pomnika Adama Mickiewicza, stojącego przed tzw. starą Dziekanką (w sąsiedztwie socrealistycznej - nowej), a naprzeciw pałacu Wesslów. W pałacu mieści się Prokuratura Generalna.

Z kulą u szczytu fasady kościoła wiąże się porównanie: "okrągła jak karmelicka bania", używane kiedyś szczególnie wobec otyłych warszawianek.

Pomnik Adama Mickiewicza 

ul. Krakowskie Przedmieście, Warszawa

Historia: Rok powstania: 1898
Pomnik wzniesiony w 100. rocznicę urodzin poety, wg projektu C. Godebskiego, ze społecznych składek. Komitetowi budowy przewodniczyli: M. Radziwiłł i H. Sienkiewicz. Pomnik wystawiono w czasie zaborów - Rosjanie wyrazili zgodę na jego wystawienie, o ile pomnik wieszcza okaże się mniejszy niż pomnik namiestnika, I. Paskiewicza. Postać wieszcza okazała się mniejsza, lecz stanęła na bardzo wysokim cokole. Nie pozwolono natomiast na przemówienie H. Sienkiewiczowi, więc uroczystość odsłonięcia pomnika była tłumną, ale milczącą manifestacją.
Skwer otacza bogato zdobiona, ręcznie kuta, balustrada (dar robotników) oraz stylowe latarnie.
Pomnik został zniszczony w czasie wojny, ale zrekonstruowano go w 1950 r. Skwer z pomnikiem Mickiewicza był celem manifestacji w marcu 1968 r., zorganizowanej w proteście wobec zdjęcia z afisza "Dziadów" w Teatrze Narodowym, reżyserowanych przez K. Dejmka.

Dziekanka
ul. Krakowskie Przedmieście 56, Warszawa
Tel.: (0*22) 816 65 27

Historia: lata powstania: 1770-1784
Tak zwana Stara Dziekanka jest to wysoki, ciemnoróżowy budynek z imponującą wielką niszą we frontowej ścianie, niegdyś ułatwiającą manewrowanie pojazdami. Nazwa budynku pochodzi od jego pierwotnego przeznaczenia dworu dziekana kapituły warszawskiej. Około 1830 r. doszło do przebudowy budynku na zajazd.
Po wojnie powstał tu ośrodek życia studenckiego. Obok Starej Dziekanki mieści się tzw. Nowa Dziekanka z domem akademickim dla studentów szkół artystycznych.
Latem dziedziniec z drewnianymi gankami tętni życiem (dostępny) - jest kawiarnia, dyskoteka i odbywają się przedstawienia (festiwal Teatrów Ogródkowych) i koncerty.

Idąc dalej, wzdłuż ul. Krakowskie Przedmieście, mijamy po parzystej stronie skwer Hoovera. Latem działają tu ogródki restauracyjne, a na estradzie odbywają się koncerty. Na krańcu skweru zwraca uwagę zabytkowa, niezniszczona figura Matki Bożej Passawskiej, dedykowana m.in. królowi Janowi III Sobieskiemu. Za nią - zaskakujący samotny nagrobek. Jak głosi klepsydra, spoczywa tu żołnierz AK, pseudonim "Żubr", zamordowany w 1944 r.

Figura Matki Boskiej Passawskiej 

ul. Krakowskie Przedmieście, Warszawa

Historia: Rok powstania: 1683
Wzniesiona i ufundowana przez spolonizowanego Włocha, J.S. Belottiego barokowa figura była wotum dziękczynnym za uratowanie jego rodziny od zarazy. Dedykowana została królowi Janowi III Sobieskiemu w hołdzie za zwycięstwo pod Wiedniem. Figura jako jedna z niewielu ocalała w czasie wojny. Stoi na pierwotnym miejscu, wybranym i sprytnie zdobytym przez fundatora.
Posąg oświetlają stylizowane XIX-wieczne latarnie.

Dochodzimy do siedziby "Caritas" i Domu Polonii, a następnie do akademickiego kościoła św. Anny (te obiekty rozdziela kolumnada dawnego budynku Resursy, pod której arkadami zwykle rozstawiane są stoiska z biżuterią, pocztówkami, książkami i wyrobami rękodzieła ludowego). Po prawo, w kompleksie budynków, aż do kościoła św. Anny mają swoje siedziby organizacje charytatywne, więc nieprzypadkowo łączy je łacińska maksyma na fasadzie: Res sacra miser (biedny rzeczą świętą). Pomiędzy nimi działa też kaplica "Res sacra miser" (2 stopnie), w której odbywają się nabożeństwa w języku niemieckim i litewskim (2 stopnie).

Caritas
ul. Krakowskie Przedmieście 62, Warszawa

Historia: XVII w.
Ten klasycystyczny budynek ma dwa ryzality zwieńczone attykowymi szczytami. Pomiędzy nimi znajduje się rzeźba pelikana - chrześcijańskiego symbolu ofiarności i poświęcenia.
Towarzystwo powstało z chrześcijańskiego miłosierdzia i potrzeby czasów - w XVIII w. w Warszawie pleniła się bieda, żebractwo i bezdomność.
Powstałemu w 1814 r. Towarzystwu Dobroczynności przyznano prezentowaną siedzibę w 1819 r., przebudowaną przez A. Corazziego. Wejście: Wejście główne: 3 stopnie. Drzwi o szerokości 90 cm.
Gastronomia: W "Domu Polonii" - restauracja - 3 stopnie.
Toaleta: Na parterze, trudno dostępna. Szerokość drzwi: 85 cm.

Przez budynek "Caritasu" można dostać się na dziedziniec dawnego pałacu Kazanowskich, jednej z niegdysiejszych wspaniałych rezydencji, zniszczonej przez Szwedów. Na murze ogrodu klasztornego ss. karmelitanek widnieje tablica upamiętniająca Onufrego Zagłobę z Trylogii I H. Sienkiewicza.
Napis głosi: "Tu u stóp pałacu Kazanowskich walczył z małpami pan Zagłoba".

Akademicki Kościół św. Anny

ul. Krakowskie Przedmieście 68, Warszawa
Tel.: (0*22) 826 89 91

Historia: Rok powstania: 1454
Kościół zbudowany w stylu gotyckim z fundacji księżnej Anny Mazowieckiej. Zniszczony przez Szwedow w 1656 r., odbudowany został w stylu barokowym, a w 1788 r. otrzymał klasycystyczną fasadę. W XIX w. uległ dalszym. Przeobrażeniom. Tuż przed wojną w 1939 r. architekt J. Lukasik dokonał regotyzacji części przezbiterialnej kościoła.
W czasie II wojny światowej kościół uległ poważnym zniszczeniom.
W 1928 r. nadano kościołowi św. Anny rangę kościoła akademickiego, którą ma do dziś. W okresie okupacji był jednym z ośrodków działalności niepodległościowej, przetrwała w nim tradycja budowania grobów wielkanocnych w duchu patriotycznym.
Wnękę frontonu kościoła zdobią wykonane przez F. Pincka rzeźby czterech ewangelistów, podobno portretujące uczestników obiadów czwartkowych. Warto zwrócić uwagę na lewą nawę z kaplicą loretańską. W kaplicy, dobudowanej do części prezbiterialnej w 1620 r.,znajduje się sanktuarium bł. Ładysława z Gielniowa, beatyfikowanego w 1753 r. Relikwie zakonnika mieszczą się w ołtarzu z figurami dłuta J.J. Plerscha z XVIII w.
Prześwit w barokowym ołtarzu ukazuje obraz św. Anny z XVII w.
Ponadto w części prezbiterialnej - piękne portale i kropielnica w marmurze dębnickim z herbem Wazów, kryształowe sklepienia w krużgankach, intarsjowane konfesjonały z XVIII w.
Wejście: Do nawy głównej - 1 stopień. Drzwi wahadłowe o szerokości: 90 cm.

Na terenie przykościelnym, pod arkadami stoi barokowa rzeźba Matki Boskiej (najstarszy warszawski pomnik, 1643 r.); w renowacji. Przykościelna dzwonnica jest punktem widokowym - przy niej "Pizzeria pod wieżą" - poziom zerowy. Tuż obok przebiega granica z pl. Zamkowym i kończy się Trakt Królewski. W lewo odchodzi ul. Miodowa (tędy dojdziemy do ul. Koziej z unikatowym w skali światowej Muzeum Karykatury.

Błogosławiony Ładysław z Gieniowa ('4401505), bernardyn, autor pierwszych pieśni religijnych w jęz. polskim, patron Warszawy ( jego wstawiennictwo chroniło miasto przed zarazą). Relikwie umieszczone są po lewej stronie kościoła. Podobno widziano go kiedyś w Wielki Piątek unoszącego się, lewitującego podczas kazania, nad amboną.

Muzeum Karykatury 

ul. Kozia II, Warszawa
Tel.: (0*22) 827 88 95
Czynne: wt.-niedz.: 12-18; w czwartki - wstęp wolny

Historia: Muzeum założone w 1978 r. z inicjatywy rysownika E. Lipińskiego mieści się w Śniadalni przy dawnym pałacu Prymasowskim, przy ul. Senatorskiej. Udostępniane są 2 sale wystawowe - jedna znajduje się na parterze (do pokonania 2 stopnie), druga - w podziemiach: schody, brak windy. Organizowane są tu często zmieniane wystawy czasowe, prezentowane rysunki, pisma z całego świata, karykatury, portrety - zakupione lub darowane.
Wejście: Główne - 3 stopnie. Szerokość drzwi: 100 cm.