Prawnik radzi: dowożenie do szkoły

Gmina ma obowiązek zapewnić uczniom z niepełnosprawnością bezpłatny transport i opiekę w czasie przewozu do najbliższej szkoły podstawowej i gimnazjum, które mogą zrealizować kształcenie w formie wybranej przez rodziców. Tyle zapisy ustawy. Rodzice wielokrotnie zgłaszali problemy z dowozem dzieci z niepełnosprawnością, więc MEN doprecyzował definicję „najbliższej szkoły”, określając, że to placówka prowadząca kształcenie w formie wybranej przez rodziców i mogąca zrealizować zalecenia z orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego.

W praktyce interpretacja ta oznacza, że gmina nie może odmówić dowozu do placówki np. integracyjnej, argumentując, że bliżej jest szkoła ogólnodostępna, a orzeczenie dziecka wskazuje na możliwość pobierania edukacji także w takiej szkole. Rodzic powinien wtedy udowodnić, że najbliższa szkoła nie zrealizuje zaleceń z orzeczenia. Organ prowadzący może odmówić zapewnienia dowozu i opieki np. do wybranej przez rodziców placówki specjalnej/integracyjnej, jeżeli w bliższej odległości od miejsca zamieszkania znajduje się inna szkoła specjalna/integracyjna/z oddziałami integracyjnymi, gotowa przyjąć dziecko i realizować wsparcie zapisane w orzeczeniu.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 7 września 1991 roku o systemie oświaty (Dz.U. z 2004 r., Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.) w art. 17 ust. 3a nakłada na gminy obowiązek:

1. zapewnienia uczniom niepełnosprawnym, których kształcenie i wychowanie odbywa się na podstawie art. 71b bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu do najbliższej szkoły podstawowej i gimnazjum, a uczniom z niepełnosprawnością ruchową, upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym - także do najbliższej szkoły ponadgimnazjalnej, nie dłużej jednak niż do ukończenia 21. roku życia;
2. zapewnienia dzieciom i młodzieży, o których mowa w art. 16 ust. 7, a także dzieciom i młodzieży z upośledzeniem umysłowym ze sprzężonymi niepełnosprawnościami bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu do ośrodka umożliwiającego tym dzieciom i młodzieży realizację obowiązku szkolnego i obowiązku nauki, nie dłużej jednak niż do ukończenia 25. roku życia;
3. zwrot kosztów przejazdu ucznia, o którym mowa w pkt 1 i 2, oraz jego opiekuna do szkoły lub ośrodka, wymienionych w pkt 1 i 2, na zasadach określonych w umowie zawartej między wójtem, burmistrzem, prezydentem miasta i rodzicami, opiekunami lub opiekunami prawnymi, jeżeli dowożenie i opiekę zapewniają rodzice, opiekunowie lub opiekunowie prawni.

Skutek uporu gminy

Resort edukacji informował, że zgodnie z przepisami kształceniem specjalnym obejmuje się m.in. dzieci i młodzież z niepełnosprawnością, wymagających stosowania specjalnej organizacji nauki i metod pracy, na podstawie orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego wydanego ze względu na niepełnosprawność. „Gmina ma obowiązek zapewnić temu uczniowi bezpłatny transport i opiekę w czasie przewozu do najbliższej szkoły. Przez najbliższą szkołę rozumie się szkołę zapewniającą uczniowi realizację zaleceń zawartych w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego, położoną najbliżej jego miejsca zamieszkania. Nie wyklucza to również, że najbliższą szkołą w tym rozumieniu będzie szkoła znajdująca się na terenie innej gminy, powiatu lub województwa”.

I być może to jest argument dla Pani. Może Pani wykazywać, że jeśli gmina będzie się upierać przy swoim stanowisku, może się okazać, że placówką najlepiej spełniającą warunki kształcenia Pani syna będzie szkoła z innego powiatu lub województwa. Więc upór gminy może spowodować zwiększenie wydatków w porównaniu ze stanem obecnym.