Transkrypcja podcastu „50 tysięcy na kształcenie! BGK pomoże zdobyć kompetencje potrzebne na rynku pracy”

Mateusz Różański: Dzień dobry z tej strony Mateusz Różański. Przed nami kolejna rozmowa o tym, jak Bank Gospodarstwa Krajowego wspiera rozwój naszego kraju, ale też przedsiębiorczych Polaków. Kolejnym rozwiązaniem zaproponowanym przez bank jest Pożyczka na kształcenie, o której opowie nam ekspert BGK.

Damian Wesołowski: Dzień dobry Państwu, dzień dobry Panu, Damian Wesołowski, główny ekspert do spraw wdrażania instrumentów pośrednich.

Pan odpowiada za taką nowość, novum, coś, czego wcześniej nie było, czyli Pożyczka na kształcenie. Jakby Pan powiedział, skąd w ogóle pomysł, żeby dawać ludziom pieniądze na to, żeby się kształcili? Czy to jest coś takiego jak ten słynny amerykański kredyt studencki?

No, nie do końca. Nie do końca, powiem o tym w dalszej kolejności. Same studia są wyłączone bowiem z możliwości finansowania tym instrumentem. Studia pierwszego, drugiego, trzeciego stopnia oraz jednolite magisterskie. Ale o tym jeszcze opowiemy. Natomiast tutaj bardziej chodzi o wspieranie kształcenia się przez całe życie, czyli podejmowanie szkoleń, kształceń, kursów bez względu na wiek. I tutaj są dwa czynniki wprowadzenia tego instrumentu: pierwszy to badania, z których korzystaliśmy, pokazywały zapotrzebowanie rynku na taki produkt. Częstokroć ludzie szukali właśnie formy dokształcania, podnoszenia swoich kwalifikacji. Barierą były finanse i jakby to jest ten pierwszy czynnik i odpowiedź: będziemy pomagać w finansowaniu takiego produktu.

Druga rzecz to też nie do końca, że takiego produktu nie było, bo był w poprzedniej perspektywie finansowej pilotaż, nie przez BGK prowadzony tylko przez inny podmiot. Natomiast wyniki tego pilotażu pokazały, jak duże jest zapotrzebowanie rynku. I wprowadzenie tego do oferty już takiej powszechnej, jest wynikiem tych badań ewaluacyjnych z pilotażu. Taką ciekawostkę mogę powiedzieć, że środki uruchamiane były relatywnie niskie w porównaniu do puli, jaka jest dostępna tutaj w naszym produkcie, natomiast środki, transze, które były uruchamiane na poszczególne etapy wsparcia, czasami rozchodziły się w ciągu kilkunastu sekund.

250 ml zł! Ta kwota robi wrażenie, tylko kto będzie mógł z niej skorzystać? Kto będzie mógł po te pieniądze sięgnąć? Dla kogo pomyślana jest ta pożyczka?

Spektrum ostatecznych odbiorców jest bardzo szerokie. Są to wszystkie osoby pełnoletnie. Warunkiem jest zamieszkanie na terytorium Polski. Ważne jest też to, że obcokrajowcy mieszkający na terytorium kraju mogą również ubiegać się o takie wsparcie w ramach pożyczki na kształcenie. Pełnoletność jest tym kryterium podmiotowym, umożliwiającym ubieganie się o wsparcie.

To w takim razie, na jakie kształcenie będzie te pieniądze można otrzymać? Wspomniał Pan o obcokrajowcach. Jak np. ktoś, kto przyjechał z jakiegoś innego kraju i chce się nauczyć polskiego, dostanie pieniądze? Czy np. to będzie tylko dla ludzi, którzy chcą skończyć, nie wiem, kurs programowania czy kurs makijażu?

Również. Bardzo szerokie jest spektrum przedmiotowe wsparcia. Pożyczka może dotyczyć dowolnego obszaru wiedzy, umiejętności i nie ma żadnych formalnych ograniczeń co do przedmiotu tego kształcenia. Jedynym obostrzeniem, co nadmieniłem, powiedziałem na początku, to to, że pożyczka nie może finansować studiów pierwszego, drugiego i trzeciego stopnia oraz jednolitych studiów magisterskich. To jest takie obostrzenie w ramach tego produktu.

Czyli wszystkie kursy, wszystkie dokształcania...

Dokładnie, nie ma tutaj żadnych wyłączeń.

... I prawo jazdy, i angielski...

Wszystko, co służy podnoszeniu kompetencji, nabywaniu kwalifikacji, wszystko to jest możliwe do sfinansowania ze środków pożyczki.

No dobrze, tylko w takim razie, skoro rozdzielacie tak szeroko, to muszą być jakieś warunki brzegowe, żeby ktoś otrzymał taką pożyczkę, to co trzeba spełniać, jakie kryteria oprócz tych, o których Pan wcześniej powiedział?

No właśnie, oprócz tych. Na pewno musi być zdolność do spłaty, bo to jest wsparcie zwrotne, nie dotacja, czyli osoba, która otrzyma taką pożyczkę, musi ją później spłacać. Także zdolność do spłaty to jest taki warunek badany przez partnerów finansujących. Oni bezpośrednio będą sprawdzać takiego wnioskodawcę, który stanie się pożyczkobiorcą pod kątem zdolności do spłaty. To, co powiedziałem wcześniej: to osoba pełnoletnia oczywiście i zamieszkała na terytorium Polski. Nie może być finansowane szkolenie już opłacone. Nie występuje też refinansowanie, czyli powiedzmy ktoś sobie opłacił, już skorzystał, ukończył dane szkolenie. Ta pożyczka nie może refundować tych kosztów, ale może być finansowana nieopłacona część kursu, szkolenia czy tej formy kształcenia.

To jak będzie wyglądała w praktyce ta możliwość dzielenia? Czy np. część kursu prawa jazdy będę mógł sobie sfinansować, kiedy już część mam opłaconą? Jak to będzie? Może Pan podać jakiś przykład?

Tak. Znaczy, tutaj bym bardziej odniósł się np. do płatności ratalnych albo np. przypadku studiów podyplomowych do opłacenia kolejnych semestrów. Czyli te opłacone już semestry, nie podlegają finansowaniu ze środków pożyczki. Natomiast te przyszłe już jak najbardziej.

A czyli tak, no to warto też nadmienić, że powiedział Pan o tym, że studia nie, ale studia podyplomowe już tak, to warto zawsze o takie szczegóły dopytać.

Tak, to jedynym wyłączeniem to są studia pierwszego, drugiego, trzeciego stopnia i jednolite studia magisterskie, to jest to wyłączenie przedmiotowe z możliwości finansowania.

Dobrze, ale warunki to także oprocentowanie, czas spłaty... Jak to wygląda?

Zgadza się. Kwota. Przede wszystkim kwota to jest łącznie 50 000 zł. Ważne jest, że te 50 000 zł jest przeznaczone na pożyczkobiorcę, który może wykorzystać tę kwotę na kilka form kursów, szkoleń, studiów podyplomowych. Powiedzmy 5 × po 10 000 zł. Trzyletnia pożyczka, czyli 36 miesięcy spłaty, sześciomiesięczny okres karencji w spłacie kapitału, brak oprocentowania. W tym przypadku pożyczkobiorca spłaca tylko i wyłącznie pożyczony kapitał, 0% oprocentowania, nie występują odsetki, ważne są też umorzenia.

O! To jest ważne.

Tak, to tutaj umorzenia są dwojakiego rodzaju. Mamy umorzenie związane z samą formą szkolenia i to jest do 35% pożyczonego kapitału. Czyli, pożyczam 10 000 i jeżeli spełnię warunki, z tych umorzeń 3,5 tysiąca nie muszę oddawać. Druga rzecz to w ramach tego produktu, to jest novum, możemy finansować tzw. mechanizm racjonalnych usprawnień. Na to są przeznaczone dodatkowe środki –15 000 zł w ramach każdej pożyczki i te koszty, o ile wystąpią, zostaną przyznane. Ten mechanizm zostanie zastosowany całkowicie w 100% są umarzane. Także część umorzenia – jest związana ze szkoleniem, część umorzenia drugiego, związana z mechanizmem racjonalnych usprawnień. O tym może jeszcze powiem, bo to chyba ważne jest w kontekście.

Ważne jest też żeby Pan powiedział, jakie są warunki tych umorzeń, czyli np. co trzeba zrobić, żeby te umorzenia otrzymać?

Jasne. No, to może te pierwsze umorzenia związane ze szkoleniem. Trzy przypadki: umorzenie 10% nastąpi po ukończeniu szkolenia, kursu, studiów, przedstawi dokument potwierdzający pozytywny wynik tego szkolenia i na dzień dobry 10%. Musi wnioskować o umorzenie, ale to praktycznie ukończenie gwarantuje umorzenie 10% kapitału. I jeżeli to zostanie spełnione, czyli kurs, szkolenie, studia podyplomowe zostaną ukończone, to pożyczkobiorca może ubiegać się o kolejne umorzenia i tutaj jest to dodatkowe 10% jeżeli szkolenie, forma kształcenia dotyczyła pewnych obszarów, ważnych obszarów, uznanych za ważne i to są 4 obszary związane z zieloną gospodarką. To jest takie odniesienie do Europejskiego Zielonego Ładu, czyli takie szkolenia związane z dokształcaniem w zakresie zielonej energii, efektywności energetycznej, to jakby ten obszar, a drugi to cyfrowa gospodarka, czyli jakby formy kształcenia związane z dostosowaniem cyfrowym, z przeciwdziałaniem wykluczeniu cyfrowemu, nabywaniu kompetencji cyfrowych, to jest druga rzecz, trzecia to są szkolenia tzw. srebrnej bądź senioralnej gospodarki. Czwartą formą możliwości uzyskania tego umorzenia, to jest obszar dostępności i uniwersalnego projektowania czyli dostosowanie architektoniczne, dostosowanie cyfrowe, transportowe. Te obszary również będą mogły uzyskać dodatkowe ... Kształcenie, pożyczka w ramach tych obszarów również będzie mogła uzyskać dodatkowe 10%. Czyli łącznie mamy 20%. Występuje jeszcze 15%, łącznie to będzie 35 i te 15% można uzyskać, jeżeli pożyczkobiorca jest w trudnej sytuacji materialnej i jest to badane na podstawie wartości przychodów za poprzedni rok podatkowy na podstawie zeznania rocznego takiego pożyczkobiorcy, który wykaże, że te przychody były niższe od dwunastokrotności kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Te dane są publikowane przez Główny Urząd Statystyczny. I teraz może ten mechanizm racjonalnych usprawnień. Tutaj więcej opowiemy, bo jest to novum w naszych projektach wdrażanych, w naszym obszarze występuje to pierwszy raz. Jest to dodatkowa kwota finansowania przeznaczona na mechanizm racjonalnych usprawnień. Kierowany do osób z niepełnosprawnościami, które żeby zrealizować cel podstawowy, czyli szkolenie, kurs studia, potrzebują pewnych dodatkowych działań dostosowawczych. I wtedy nie pobiera się tych kosztów z samej kwoty na kształcenie, tylko właśnie jest to 15 000 zł. Ważne, że 15 000 zł w ramach każdej pożyczki. Czyli to w praktyce może wyglądać tak, że jeżeli pożyczkobiorca, osoba z niepełnosprawnością będzie chciała zrealizować powiedzmy trzy kursy, szkolenia bądź studia w wysokości 15 000 zł, to w ramach każdej łącznie otrzyma 45 000 zł. To w ramach każdej tej pożyczki na kształcenie otrzyma również maksymalnie 15 000 zł na koszty dostosowawcze, jak powiedziałem wcześniej, całkowicie umarzalne. Może też warto powiedzieć, bo jakby katalog kosztów związanych z racjonalnymi usprawnieniami nie jest wyczerpany, nie jest zamknięty.

No właśnie o to chciałem zapytać, czy macie jakiś katalog, np. tłumacz języka migowego.

Wszystko, co jest potrzebne, właśnie wszystko, co jest potrzebne takiej osobie z niepełnosprawnością do zrealizowania celu szkoleniowego, to jest katalog otwarty. Każdorazowo jest to badane na etapie wniosku o pożyczkę. Również partner finansujący będzie się tym zajmował, natomiast ja mogę podać pewne przykłady. Tutaj np. wynajęcie specjalistycznego transportu, na dostosowanie architektoniczne budynków, w tym budowa tymczasowych podjazdów, montaż platform albo oznakowanie budynków dla osób niewidomych czy słabowidzących. Również sfinansowanie infrastruktury komputerowej tutaj poprzez wynajęcie lub zakup programów powiększających, mówiących czy kamer do kontaktu z osobą posługującą się językiem migowym, no jakby spektrum jest bardzo szerokie tych możliwości sfinansowania.

Widzę, że program jest zaplanowany z myślą o takiej zmieniającej się rzeczywistości. Gdy wymieniał Pan te obszary związane np. z zieloną energią czy ekonomią senioralną, srebrną, to są te obszary, gdzie bardzo prawdopodobne, że będziemy mieli ogromne zapotrzebowanie na specjalistów, zwłaszcza jeśli np. chodzi o kwestie termomodernizacji czy rozwijania alternatywnych źródeł energii. No, a polskie uniwersytety, polskie uczelnie jeszcze chyba nie kształcą w takim stopniu takich ekspertów i że wiele z tych dziedzin będzie wymagało jednak kształcenia, poza tym mainstreamowym systemem uczelniano-uniwersyteckim. Ale jak myślę o wszystkich pożyczkach, wszystkich dofinansowaniach, ta pożyczka, jeśli zsumujemy te wszystkie możliwe umorzenia, jest pewną formą dofinansowania kształcenia.

Wychodzimy naprzeciw. No właśnie, to, co Pan powiedział, to zapotrzebowanie będzie też naszym zdaniem rosło i forma umorzenia, czyli: oddaję mniej, niż pożyczyłem. Jeżeli skorzystam, jeżeli spełnię te warunki, jest dodatkowym zachęcaniem. To, że jest niskie oprocentowanie, najniższe z możliwych, bo zerowe, to jest jakby jedna rzecz, ale to, że oddam mniej, niż pożyczyłem, no to jest dodatkowy plus. I tutaj staramy się wyjść naprzeciw, jakby w ramach tych obszarów. I to, co Pan powiedział, to jedna rzecz, ale też bardzo ważna rzecz, że to umorzenie związane z kosztami mechanizmu racjonalnych usprawnień dla osób z niepełnosprawnościami. Tak, żeby one mogły również pełnoprawnie korzystać z tej formy kształcenia, o ile wybiorą taką formę kształcenia, która potrzebuje pewnych dodatkowych kosztów, takich jak transport czy alfabet Braille'a, tłumaczenie czy asysta dodatkowej osoby, to może generować pewne koszty. My zapewniamy tutaj finansowanie na te koszty, a następnie całkowicie, w 100% są one umarzane.

To przejdźmy do czegoś, co wiąże się z każdą tego typu pożyczką czy dofinansowaniem, czyli weryfikacja. Czyli będzie taki jakiś mechanizm weryfikowania właściwego wydania tych pieniędzy? Czy np. osoba, która otrzymała pieniądze na kurs, nie wydała ich niezgodnie z tym, co deklarowała, albo ten kurs nie dotyczył tego, czego miało dotyczyć, no sytuacji różnych w życiu mamy wiele.

Pan powiedział osoba, która otrzymała środki. W tym produkcie wygląda to tak, że praktycznie pożyczkobiorca nie widzi przekazywanych środków. Partner finansujący wypłaca należną kwotę podmiotowi szkolącemu. W ten sposób. Więc tutaj ten przepływ finansowy nie jest taki dość standardowy, że pożyczkobiorca otrzymuje, pożyczkobiorca później wydaje. Tutaj już wiemy, jakie szkolenie, na co przeznaczone środki, kiedy się odbędzie, jaki jest podmiot szkolący, następnie partner finansujący przekazuje środki do prowadzącego szkolenie, kurs czy studia podyplomowe. Natomiast oczywiście są to też środki publiczne, środki nasze i tutaj przewidujemy, jak w każdym projekcie również formę weryfikacji. Jakby dodatkowo jest możliwość prowadzenia kontroli, na pewno kontrolę na dokumentach, czyli weryfikacja dyplomu, potwierdzenie ukończenia, formy kształcenia, również jest możliwa kontrola na miejscu. Przewidujemy, że jest to możliwe. Jesteśmy do tego zobligowani. Dbałość o środki publiczne obliguje nas do prowadzenia takich działań, czy możliwości, czy udostępnienia sobie możliwości prowadzenia takich działań kontrolnych.

No i celem banku nie jest wspieranie czyjegoś miłego spędzania czasu, ale naturalnie rozwoju polskiej gospodarki.

Efektywne wykorzystanie środków zgodnie z przeznaczeniem, na które zostało udzielone, prawda?

Zawsze lepiej, żebyśmy to my tutaj mieli wykształconych specjalistów, np. z nowych, zielonych technologii czy z dostępności cyfrowej. Niż musieli ich sprowadzać z innych krajów i płacić im dodatkowe pieniądze?

Dokładnie. Podnoszenie swoich kompetencji zawsze w cenie.

I zawsze się opłaca, bo wykształcone społeczeństwo, dobrze przygotowane do nowych wyzwań, a te stoją przed nami, to społeczeństwo, które potrafi tym wyzwaniu sprostać. No, to skoro już mamy obraz tych pożyczek, to warto zapytać teraz jaki je uzyskać? Jak dostać te pieniądze? Do kogo się zgłosić? Gdzie napisać wniosek? Z kim porozmawiać? Gdzie formularz? Gdzie dokumenty?

Jest to forma wsparcia, pośrednia poprzez partnerów finansujących wybieranych w trybie konkurencyjnym przez nasz bank. Informacje znajdują się na naszej stronie www. Jest zakładka, Pożyczka na kształcenie. Tam również jest dostępna lista partnerów finansujących, do których należy się zgłosić. Taka oferta jest również na stronach internetowych partnerów finansujących. I cały proces od momentu aplikowania, złożenia wniosku jest już prowadzony przez wybranego partnera finansującego. Czyli on ma za zadanie przyjąć, skompletować dokumenty, pomóc w wypełnieniu takiego wniosku, a na następnie przeprowadzić weryfikację, ocenę, zdolności i m.in. zdolności do spłaty. Też kontakty z podmiotem szkolącym, który będzie prowadził dane studia czy kursy. To już będzie po stronie partnera finansującego i pożyczkobiorca przede wszystkim będzie się kontaktował z partnerami finansującymi. Oczywiście my również jesteśmy dostępni. Jak najbardziej udzielamy informacji nie tylko poprzez stronę www, ale też naszą infolinię, gdzie można zadawać pytania dodatkowe i my chętnie tutaj będziemy pomagać.

To warto powiedzieć, skąd pochodzą właśnie te pieniądze na ten instrument?

Jest to miks, miks środków europejskich i krajowych. Jak na początku powiedziałem, prawie 250 milionów z tego, co dobrze pamiętam, to około 200 milionów pochodzi ze środków europejskich, blisko 50 milionów jest zapewniane przez budżet państwa. Natomiast z punktu widzenia pożyczkobiorcy nie ma to znaczenia, montaż finansowy to jest bardziej tutaj, po naszej stronie, też nawet po stronie partnera finansującego nie jest ważne. On otrzymuje środki od nas i przekazuje z celem udostępniania na pożyczki, na kształcenie. Czyli ten montaż finansowy jest tylko tutaj, na naszym poziomie i poziomie wyższym dysponenta środków.

To ja życzę, żeby te 16 tys. udzielonych pożyczek przełożyło się na wielu świetnych specjalistów od zielonej energii, wielu świetnych programistów pracujących ze sztuczną inteligencją, asystentów, pracowników zajmujących się osobami w wieku senioralnym, i wiele osób z niepełnosprawnością, które dzięki temu wsparciu wejdą na otwarty rynek pracy. Bardzo dziękuję za owocną rozmowę i życzę wielu sukcesów.

Też sobie tego życzymy, żeby realizować te cele, o których Pan powiedział. I będziemy je realizować. Również bardzo dziękuję za rozmowę i do usłyszenia.

A ja zachęcam wszystkich naszych słuchaczy do tego, by wchodzili na stronę Banku Gospodarstwa Krajowego i szukali tam formy wsparcia, która pomoże im w rozwoju, który jest przecież celem BGK.

Materiał dofinansowany przez Unię Europejską.