Szukamy rozwiązań - prawnik odpowiada

Zachęcamy do dzielenia się wątpliwościami i opisywania problemów dnia codziennego: opieki, pracy, orzeczeń, ulg i uprawnień oraz wszelkich innych spraw i sytuacji.

Praca w systemie 24/48

Jerzy K: Po wielu staraniach i licznych sprawdzianach otrzymałem superpracę w międzynarodowej korporacji. Pierwsze pół roku było dla mnie wspaniałe. miałem swobodę działania i możliwości wykazania się. ale pojawił się problem, ponieważ pracodawca zmienił zasady zatrudnienia i pomimo obecnego w moim orzeczeniu umiarkowanego stopnia niepełnosprawności zaproponował pracę w systemie 24 na 48 godz. (tj. doba w pracy od 6.00 do 6.00 i 48 godz. wolnego). czy to jest zgodne z literą prawa wobec osoby niepełnosprawnej?

Anita Siemaszko, prawnik: Przepisy Ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 573, w art. 15 stanowią, że czas pracy osoby niepełnosprawnej nie może przekraczać 8 godzin na dobę i 40 godzin tygodniowo, a czas pracy osoby niepełnosprawnej zaliczonej do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności nie może przekraczać 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo. Osoba niepełnosprawna nie może być zatrudniona w porze nocnej i w godzinach nadliczbowych.

Od tych reguł są dwa wyjątki (zawarte w art. 16).

Przepisów art. 15 nie stosuje się:

1) do osób zatrudnionych przy pilnowaniu oraz

2) gdy, na wniosek osoby zatrudnionej, lekarz przeprowadzający badania profilaktyczne pracowników lub w razie jego braku lekarz sprawujący opiekę nad tą osobą wyrazi na to zgodę. Jeżeli więc wnioskował Pan o to i ma Pan określoną zgodę lekarza na niestosowanie szczególnych regulacji dotyczących czasu pracy osób niepełnosprawnych, to pracodawca może stosować wobec Pana takie zasady dotyczące czasu pracy, tak jak w przypadku pracowników pełnosprawnych. Podobnie, jeśli pracuje Pan przy pilnowaniu, pracodawca może stosować wobec Pana ogólne zasady dotyczące czasu pracy, tak jak w przypadku pracowników pełnosprawnych. Podstawa prawna: Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 573, art. 15, art. 16.

Ulgi na podróż

Rodzina R.: Po wielu staraniach i pokonaniu licznych trudności możemy wyjechać na turnus z naszymi bliźniakami, które mają orzeczoną niepełnosprawność. to typowy turnus rehabilitacyjny nad morzem (astma, autyzm i inne), ale jest to wyjazd prywatny. Problem mamy z PKP. nie mogę się dowiedzieć, jakie zniżki mogę uzyskać na taką podróż. nie mogę otrzymać jasnej informacji, otrzymuję różne. Podsumowując: jadą 4 osoby: dwoje dzieci i rodzice jako opiekunowie. Turnus został wykupiony z pominięciem NFZ. Z jakich ulg w komunikacji publicznej możemy skorzystać? 

Anita Siemaszko, prawnik: Nie wiem, niestety, w jakim wieku są Państwa dzieci, więc powołam się bezpośrednio na przepisy. Art. 2 ust. 5 Ustawy dnia 20 czerwca 1992 r. o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego mówi, że do ulgi 78 proc. przy przejazdach środkami publicznego transportu zbiorowego kolejowego i autobusowego uprawnione są następujące osoby:

1) dzieci i młodzież dotknięte inwalidztwem lub niepełnosprawne – na podstawie biletów jednorazowych lub miesięcznych imiennych;

2) jedno z rodziców lub opiekun dzieci i młodzieży dotkniętych inwalidztwem lub niepełnosprawnych – na podstawie biletów jednorazowych. Uprawnienie to obejmuje wyłącznie przejazd z miejsca zamieszkania lub miejsca pobytu do przedszkola, szkoły, szkoły wyższej, placówki opiekuńczo-wychowawczej, placówki oświatowo-wychowawczej, specjalnego ośrodka szkolno-wychowawczego, specjalnego ośrodka wychowawczego, ośrodka umożliwiającego dzieciom i młodzieży spełnianie obowiązku szkolnego i obowiązku nauki, ośrodka rehabilitacyjno-wychowawczego, domu pomocy społecznej, ośrodka wsparcia, zakładu opieki zdrowotnej, poradni psychologiczno-pedagogicznej, w tym poradni specjalistycznej, a także na turnus rehabilitacyjny – i z powrotem.

Dokument będący podstawą udzielenia ulgi to: dla dzieci i młodzieży uczęszczających do przedszkola, szkoły, szkoły wyższej albo ośrodka lub placówki o charakterze oświatowym: a) legitymacja przedszkolna dla dziecka niepełnosprawnego, b) legitymacja szkolna dla uczniów dotkniętych inwalidztwem lub niepełnosprawnych lub c) legitymacja szkolna albo studencka wraz z jednym z dokumentów wymienionych w pkt 2; 2) dla dzieci i młodzieży nieuczęszczających do przedszkola, szkoły, szkoły wyższej albo ośrodka lub placówki o charakterze oświatowym: a) legitymacja osoby niepełnosprawnej, która nie ukończyła 16. roku życia, wystawiona przez uprawniony organ, b) legitymacja osoby niepełnosprawnej, wystawiona przez uprawniony organ, c) orzeczenie lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) albo wypis z treści orzeczenia lekarza orzecznika ZUS, stwierdzające częściową niezdolność do pracy, całkowitą niezdolność do pracy albo całkowitą niezdolność do pracy i niezdolność do samodzielnej egzystencji, albo niezdolność do samodzielnej egzystencji, d) orzeczenie komisji lekarskiej ZUS stwierdzające częściową niezdolność do pracy, całkowitą niezdolność do pracy albo całkowitą niezdolność do pracy i niezdolność do samodzielnej egzystencji, albo niezdolność do samodzielnej egzystencji; 3) przy przejazdach do i z jednostek udzielających świadczeń zdrowotnych albo pomocy społecznej bądź organizujących turnusy rehabilitacyjne, wraz z jednym z dokumentów wskazanych w pkt 1 i 2, wymagane jest zaświadczenie (zawiadomienie, skierowanie) określające odpowiednio:

a) termin i miejsce badania, leczenia, konsultacji, zajęć rehabilitacyjnych, zajęć terapeutycznych albo pobytu w ośrodku wsparcia, domu pomocy społecznej lub na turnusie rehabilitacyjnym;

b) potwierdzenie stawienia się na badania, konsultację, zajęcia rehabilitacyjne, zajęcia terapeutyczne. 

Reasumując: jeśli mają Państwo informację, zaświadczenie, potwierdzenie stawienia się na badania, konsultację, zajęcia rehabilitacyjne, zajęcia terapeutyczne, turnus rehabilitacyjny (nie tylko z NFZ), dzieci i Państwo pojadą nad morze z 78-procentową zniżką każdy.

Skazane na siebie

Marta H.: Poszłam do opieki społecznej w sprawie mojej blisko 100-letniej mamy, którą się opiekuję, od kiedy zaczęła tracić zdrowie, mimo że sama jestem niepełnosprawna. Okazało się, że nasze emerytury o kilkanaście złotych przekraczają kryterium dochodowe. Jedno, co mi się udało otrzymać, – godzinę pomocy opiekunki, za którą muszę płacić, a gdy przychodzi ta godzina, to nie wiem, co zrobić, aby pozałatwiać najpilniejsze sprawy. nie mogę na nikogo liczyć i zaczęłam myśleć o samobójstwie. Jestem uwiązana 24 godziny na dobę. muszę mamę umyć, nakarmić, podać leki i być na każde wezwanie. do tego mieszkamy na wsi. muszę zadbać o dom, o jego ogrzewanie. Jesteśmy skazane na siebie tylko dlatego, że nie „łapiemy się” finansowo na jakąkolwiek pomoc... nawet nie wiem, o co zapytać, może chciałam jedynie, aby ktoś wysłuchał opowieści o mojej niedoli. 

Anita Siemaszko, prawnik: W trudnej sytuacji, w której Pani się znajduje, warto byłoby zadbać o orzeczenie o niepełnosprawności dla Pani mamy. Wówczas mogłaby Pani ubiegać się o tzw. opiekę wytchnieniową. Program kierowany jest do członków rodzin lub opiekunów sprawujących opiekę nad dziećmi z orzeczeniem o niepełnosprawności, a także nad osobami dorosłymi ze znacznym stopniem niepełnosprawności. Bezpłatna opieka wytchnieniowa ma za zadanie odciążenie członków rodzin lub opiekunów osób niepełnosprawnych poprzez wsparcie ich w codziennych obowiązkach lub zapewnienie czasowego zastępstwa. Dzięki temu osoby zaangażowane na co dzień w sprawowanie opieki dysponują czasem, który mogą przeznaczyć na odpoczynek i regenerację, jak również załatwienie niezbędnych spraw. Niestety, tegoroczna edycja właśnie się kończy. Być może Pani gmina korzysta z programu „Opieka 75+”. Jest adresowany do gmin miejskich, wiejskich, miejsko-wiejskich do 60 tys. mieszkańców, które realizują usługi opiekuńcze samodzielnie. Gminy, które przystępują do realizacji programu, uzyskują finansowe wsparcie w realizacji usług opiekuńczych, w tym specjalistycznych usług opiekuńczych, dla osób w wieku 75 lat i więcej, do 50 proc. przewidywanych kosztów realizacji zadania. W opisanej sytuacji powinna Pani zabiegać pisemnie o zwiększenie godzin usług opiekuńczych i zmniejszenie odpłatności. Gmina nie zyska, jeśli ten obecnie obowiązujący kruchy stan się posypie – warto to uświadomić urzędnikom.

Artykuł pochodzi z numeru 6/2022 magazynu „Integracja”.

Zobacz, jak możesz otrzymać magazyn Integracja.

Sprawdź, jakie tematy poruszaliśmy w poprzednich numerach.