Szukamy rozwiązań - prawnik odpowiada

Zachęcamy do dzielenia się wątpliwościami i opisywania problemów dnia codziennego: opieki, pracy, orzeczeń, ulg i uprawnień oraz wszelkich innych spraw i sytuacji.

Sprzedaż obrazów

Paweł H: Jestem niepełnosprawnym malarzem obrazów, od 5 lat też członkiem grupy plastycznej. Spotykamy się raz w tygodniu i malujemy pod opieką instruktora, który jest wykładowcą na uczelni artystycznej w naszym mieście. Zostałem wytypowany na wystawę indywidualną, gdzie będę mógł sprzedawać swoje dzieła. Bardzo się stresuję, ponieważ nie wiem, jakie muszę podjąć działania, co i kiedy zgłosić do urzędu skarbowego, jakie są ulgi czy zwolnienia dla osoby niepełnosprawnej. 

Anita Siemaszko, prawnik: Odpowiadam w dużym uproszczeniu, bo sprawy podatkowe, niestety, do łatwych nie należą. Jeżeli na wystawie Pana obraz zostanie zakupiony przez instytucję (np. galerię), to ta instytucja bierze na siebie rozliczanie kwestii podatkowych. Jeśli sprzeda Pan obraz osobie prywatnej, to przychód, który Pan uzyska, np. 1000 zł, będzie musiał Pan wykazać w zeznaniu rocznym PIT-36 w rubryce Prawa autorskie i inne prawa, o których mówi art. 18, w terminie do końca kwietnia 2023 r. Uwaga! Może Pan korzystać z odliczenia kosztów przychodów 50 proc.

Jak to powinno wyglądać? Uzyskane ze sprzedaży 1000 zł to przychód, 500 zł to 50-procentowe koszty uzyskania przychodu. 1000 zł – 500 zł = dochód w kwocie 500 zł. Inaczej mówiąc, zapłaci Pan podatek od 500 zł dochodu. Jeśli cały Pana dochód za 2022 r. nie przekroczy 120 tys. zł, to zapłaci Pan 12 proc. podatku, czyli w tej sytuacji 60 zł. Jeśli z kolei Pańskie dochody w 2022 r. będą niskie i wraz z dochodem ze sprzedaży obrazów nie przekroczą 30 tys. zł, to nie zapłaci Pan podatku w ogóle. Niepełnosprawność nie ma w tej sytuacji znaczenia, występuje Pan jako artysta. Gdyby Pan miał pytania, to może Pan skorzystać z infolinii podatkowej: 22 330 03 30.

Umowa wydawnicza

Andrzej K: Ratujcie mnie, bo nie mam zielonego pojęcia o takich sprawach. Jestem osobą z ciężką niepełnosprawnością i opisałem swoje życie, aby „dać kopa” tym, którzy zaczynają życie z niepełnosprawnością. Wydawnictwo przyjęło moją książkę z entuzjazmem i przygotowało umowę. Tylko jak taką umowę czytać? Na co zwracać uwagę, czego szukać? Co powinno w niej być, a jeśli nie ma, to co robić? Zastanawiam się, czy nie wynająć prawnika, aby ze mną poszedł na podpisanie umowy.

Anita Siemaszko, prawnik: W pewnym uproszczeniu: umowa wydawnicza może zostać skonstruowana na dwa sposoby:

• autor dokonuje przeniesienia praw autorskich do dzieła na wydawnictwo, czyli sprzedaje dzieło. W tej sytuacji autor otrzyma jednorazową zapłatę od wydawnictwa. W przyszłości natomiast nie będzie już miał prawa do dodatkowych honorariów, nawet jeśli wydawca zdecyduje się na dodruk;
• autor zezwala na odpłatne korzystanie ze swojego utworu przez określony czas, tj. chce zawrzeć umowę licencji. Wówczas, jeśli autor udzieli licencji, będzie miał prawo do honorarium przez określony czas, przy jednoczesnym pozostaniu właścicielem dzieła. Po upływie czasu licencji prawa do korzystania z utworu wracają do autora, chyba że strony umowy zdecydują się ją przedłużyć. Licencja może mieć charakter wyłączny (wówczas autor pozwala korzystać z utworu tylko jednemu podmiotowi) oraz niewyłączny (wtedy autor może pozwolić na korzystanie z utworu nieograniczonej liczbie podmiotów w tym samym czasie).

Zasiłek a śmierć podopiecznego

Aniela D: Byłam opiekunem osoby niepełnosprawnej i z tego tytułu pobierałam specjalny zasiłek opiekuńczy. Od września ustało prawo do zasiłku z powodu śmierci tej osoby. Mój stan zdrowia jest bardzo zły i otrzymałam od lekarza zwolnienie L4. Czy mogę starać się o płatność z tytułu zwolnienia i od kogo? 

Anita Siemaszko, prawnik: Z Pani listu nie wynika, ile ma Pani lat, jaki staż pracy, ile czasu opiekowała się Pani osobą z niepełnosprawnością. Mogą wystąpić dwie sytuacje:

1. BEZROBOCIE

Osoby pobierające specjalny zasiłek opiekuńczy lub zasiłek dla opiekuna nieprzerwanie co najmniej 365 dni mają po śmierci podopiecznego prawo do zasiłku dla bezrobotnych. Okres pobierania zasiłku wynosi 365 dni – dla osób bezrobotnych powyżej 50. roku życia oraz posiadających jednocześnie co najmniej 20-letni okres uprawniający do zasiłku.

Powinna się Pani wówczas zarejestrować w urzędzie pracy jako bezrobotna, a w przypadku choroby wziąć zwolnienie lekarskie wystawione na urząd pracy (NIP urzędu pracy można znaleźć na jego stronie). O zwolnieniu należy poinformować urząd w ciągu 2 dni, a w ciągu 7 dni dostarczyć druk do urzędu – jeśli nie jest to zwolnienie elektroniczne. Kolejnego dnia po zakończonym zwolnieniu należy zgłosić się do urzędu pracy w celu potwierdzenia zdolności i gotowości do podjęcia zatrudnienia.

Jeśli zwolnienie jest długotrwałe, należy liczyć się z utratą statusu osoby bezrobotnej. Urząd pracy ma prawo wyrejestrować bezrobotnego, który pozostaje niezdolny do pracy wskutek choroby lub przebywania w zakładzie lecznictwa odwykowego przez nieprzerwany okres 90 dni. Przerwy krótsze niż 30 dni nie wpływają na liczenie 90-dniowego okresu od nowa.

2. ŚWIADCZENIE PRZEDEMERYTALNE

Być może spełnia Pani przesłanki, by pobierać świadczenie przedemerytalne. Ustawa z dnia 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych mówi w Art. 2., że prawo do świadczenia przedemerytalnego przysługuje osobie, która: zarejestrowała się we właściwym powiatowym urzędzie pracy w ciągu 60 dni od dnia ustania prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego, pobieranego nieprzerwanie przez okres co najmniej 365 dni, jeżeli utrata prawa do nich była spowodowana śmiercią osoby, nad którą opieka była sprawowana, i do dnia, w którym ustało prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, ukończyła co najmniej 55 lat (kobieta) oraz 60 lat (mężczyzna) i osiągnęła okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn.

Proszę więc zarejestrować się w urzędzie pracy, zapewne tam też uzyska Pani więcej informacji. Podstawa prawna: Ustawa o z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 690; Ustawa z dnia 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych, t.j. Dz.U. 2021 poz. 1867. 

Artykuł pochodzi z numeru 5/2022 magazynu „Integracja”.

Zobacz, jak możesz otrzymać magazyn Integracja.

Sprawdź, jakie tematy poruszaliśmy w poprzednich numerach.