Niepełnosprawni na otwartym rynku pracy

W jaki sposób kształtować politykę zatrudniania, aby zachęcić niepełnosprawnych do podejmowania pracy, a pracodawców do zatrudniania osób niepełnosprawnych?

Odpowiedzi na to pytanie dostarcza raport przygotowany przez Instytut Badań Strukturalnych na zlecenie Międzynarodowej Organizacji Pracy, który 24 września został zaprezentowany podczas konferencji „Promocja zatrudnienia osób niepełnosprawnych na otwartym rynku”. W trakcie spotkania pokazano również film dokumentalny wyprodukowany przez Mistrzowską Szkołę Reżyserii Filmowej Andrzeja Wajdy dot. zatrudniania osób niepełnosprawnych.

- Osoby niepełnosprawne stanowią 10% populacji w wieku produkcyjnym w Polsce - grupę o najniższym wskaźniku zatrudnienia od połowy lat 90-tych. Dlatego raport Instytutu Badań Strategicznych wskazuje główne kierunki, w jakich powinniśmy podążać, aby stworzyć kompleksową strategię obejmującą zarówno rehabilitację społeczną, zasady przyznawania zasiłków jak również politykę zatrudnienia, która zmieniłaby tę sytuację, umożliwiając lepszą integrację społeczną i zawodową osób niepełnosprawnych – mówi Piotr Pawłowski, prezes Stowarzyszenia Przyjaciół Integracji.

Raport „Promocja zatrudnienia osób niepełnosprawnych na otwartym rynku pracy. Proponowane kierunki polityki w Polsce” skierowany jest do osób odpowiedzialnych za kwestie zatrudnienia osób niepełnosprawnych w Polsce i przedstawia główne elementy, które powinny zostać uwzględnione przy usuwaniu barier dla osób wchodzących na rynek pracy. Autorzy raportu uważają, że powinno dojść do:

- zmian w polityce świadczeń, zmierzających do usunięcia czynników zniechęcających do podejmowania pracy;
- zapewnienia pełnego dostępu do powszechnej edukacji na wszystkich poziomach, ze szczególnym naciskiem na edukację ustawiczną;
rozwinięcia usług doradztwa zawodowego i wsparcia, które zapewniają wszechstronne i indywidualne podejście do osób niepełnosprawnych, obejmując wszystkie obszary życia społecznego i zawodowego; włączając takie elementy jak 
- doradztwo finansowe, doradztwo zdrowotne, szkolenie w zakresie ubiegania się o pracę;
- rozwijania programów rehabilitacji zawodowej;
- zapewnienia pełnego dostępu osób niepełnosprawnych do programów integracji na rynku pracy, szczególnie finansowanych z Europejskiego Funduszu Społecznego, oraz monitorowania osiąganych wyników.

Uczestnicy konferencji mogli także obejrzeć film dokumentalny pt. „Sprawni w pracy” przedstawiający historie osób niepełnosprawnych zatrudnionych na otwartym rynku pracy.

- Film „Sprawni w pracy” pokazuje, że osoby niepełnosprawne są nie tylko bardzo efektywnymi pracownikami, lecz także w niektórych rodzajach pracy sprawdzają się znacznie lepiej niż osoby pełnosprawne, a ponadto doceniają pracę, którą udało im się zdobyć i dokładają wszelkich starań, by wykonywać ją jak najlepiej. Dla niepełnosprawnych w pracy, ich niepełnosprawność po prostu przestaje się liczyć – komentuje Annie Rice z Międzynarodowej Organizacji Pracy.

W konferencji udział wzięli Annie Rice (Międzynarodowa Organizacja Pracy), poseł Sławomir Piechota – Wiceprzewodniczący Komisji Ustawodawczej Sejmu, Jacek Męcina z PKPP – Lewiatan, Agnieszka Chłoń-Domińczak - współautorka raportu, przedstawiciele Mistrzowskiej Szkoły Reżyserii Filmowej Andrzeja Wajdy oraz Prezes Stowarzyszenia Przyjaciół Integracji - Piotr Pawłowski. W drugiej części konferencji, w nawiązaniu do raportu i filmu, dyskutowano nt. kierunków polityki dot. niepełnosprawności. W panelu dyskusyjnym udział wzięli m.in. Marian Leszczyński – Prezes PFRON, Paweł Wypych – Prezes ZUS, Alina Wojtowicz - Pomierna (Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Osόb Niepełnosprawnych), oraz Wiesława Taranowska (OPZZ).

Zarówno raport „Promocja zatrudnienia osób niepełnosprawnych na otwartym rynku pracy. Proponowane kierunki polityki w Polsce” jak i film „Sprawni w pracy” będą dystrybuowane przez Międzynarodową Organizację Pracy i Stowarzyszenie Przyjaciół Integracji wśród pracodawców otwartego rynku pracy.

*****

Międzynarodowa Organizacja Pracy - MOP (ang. International Labour Organization - ILO, fr. Organisation Internationale du Travail - OIT) organizacja zajmująca się problemami pracowniczymi - ograniczaniem pracy dzieci (szczególnie w niebezpiecznych branżach), ochroną praw pracowników, polepszaniem warunków do pracy i życia, tworzeniem miejsc pracy i szkoleń.

Została utworzona 28 czerwca 1919 r. na paryskiej konferencji pokojowej jako autonomiczna organizacja stowarzyszona z Ligą Narodów. Po drugiej wojnie światowej stała się organizacją afiliowaną przy ONZ. Siedziba tej organizacji znajduje się w Genewie. W 1969 roku otrzymała pokojową Nagrodę Nobla.

Międzynarodowa Organizacja Pracy działa na rzecz zapewnienia godziwej pracy wszystkim pracownikom, ale szczególną uwagę poświęca osobom niepełnosprawnym. W okresie ostatnich pięćdziesięciu lat, MOP zrealizowała szereg inicjatyw i programów na rzecz osób niepełnosprawnych, z których najważniejszym jest Konwencja nr 159 dotycząca rehabilitacji zawodowej i zatrudnienia osób niepełnosprawnych, przyjęta w 1983 r. i ratyfikowana przez Polskę w  2004 r.

Konwencja opiera się na zasadzie równych szans i jednakowego traktowania i zakłada wspieranie niepełnosprawnych i zwiększanie możliwości ich zatrudniania wszędzie gdzie jest to możliwe i uzasadnione.

W ramach programu „Strategie i Narzędzia w Zwalczaniu Wykluczenia Społecznego i Ubóstwa w Europie Środkowowschodniej”, we współpracy ze Stowarzyszeniem Przyjaciół Integracji, realizowano finansowany przez Rząd Francji projekt „Promocja Integracji Społecznej Osób Niepełnosprawnych Poprzez Poprawę Możliwości Zatrudnienia w Polsce”.

Celem projektu jest promowanie dobrych praktyk zarządzania i gospodarowania w celu rozwoju możliwości podjęcia pracy przez osoby niepełnosprawne i pogłębienia świadomości nowego podejścia do problemów zatrudnienia. W ramach projektu powstały prezentowany podczas konferencji raport oraz film.