Czy wierzyciel może zająć rentę lub emeryturę w całości? Ekspert odpowiada

Czy emeryt lub rencista, który ma długi musi obawiać się, że wierzyciel zabierze mu całe świadczenie? Czy istnieją mechanizmy broniące przed utratą jedynego źródła utrzymania? Na te pytania odpowiada Krzysztof Witkowski, radca prawny w Wydziale Klienta Rynku Bankowo-Kapitałowego w Biurze Rzecznika Finansowego.

W tej chwili łączne zadłużenie wszystkich emerytów w Polsce wynosi 6 miliardów złotych. Nie ma wśród nich takich, których comiesięczne raty znacznie przekraczają ich szczupłe możliwości finansowe. Czy jednak oznacza to, że całe ich świadczenie zostanie zajęte?

Tylko 25 procent świadczenia

 - Przede wszystkim, zajęcia nie dokonuje wierzyciel, lecz organ egzekucyjny, którym w przypadku braku spłaty należności wynikających z umowy pożyczki będzie komornik sądowy. Komornik działa na podstawie wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego – tłumaczy Krzysztof Witkowski. – Wierzyciel do wniosku egzekucyjnego musi dołączyć odpis prawomocnego wyroku sądu, opatrzony klauzulą wykonalności – dodaje.

Jak wyjaśnia radca prawny, komornik nie jest władny zająć renty oraz emerytury w całości. Zgodnie bowiem z treścią art. 140 ust. 1 pkt 3 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, co do zasady z emerytury lub renty na poczet postępowania egzekucyjnego i spłaty wierzytelności komornik może maksymalnie potrącić kwotę stanowiącą równowartość 25% wysokości emerytury lub renty.

Przykładowo: jeśli dana osoba pobiera kwotę 4000 zł netto emerytury, to komornik może dokonać egzekucji do kwoty 1000 zł miesięcznie, która musi posłużyć na pokrycie kosztów egzekucji oraz zaspokojenia roszczeń wierzyciela.

Nie więcej niż 825 złotych

 - Dodatkowo, zgodnie z art. 141 ust. 1 pkt 2 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, kwotą wolną od egzekucji i potrąceń jest 825 zł, przy uwzględnieniu kosztów oraz opłat egzekucyjnych. Oznacza to, że jeśli dana osoba pobiera emeryturę w minimalnej wysokości, to kwotą wolną od egzekucji, której komornik nie będzie mógł pobrać z jej comiesięcznego świadczenia jest właśnie kwota 825 złotych – tłumaczy przedstawiciel Biura Rzecznika Finansowego.

Opisuje to na przykładzie: Emerytura minimalna wynosi 1200 zł brutto. Netto, po odprowadzeniu podatków i składek, jest to kwota 1028 zł. Uwzględniając kwotę wolną od zajęcia, wynoszącą 825 zł, komornik może maksymalnie potrącić kwotę 203 zł, która musi posłużyć na pokrycie kosztów egzekucji oraz zaspokojenia roszczeń wierzyciela. Oznacza to także, że w razie egzekucji z majątku osoby pobierającej emeryturę lub rentę w minimalnej wysokości, kwota możliwa do wyegzekwowania przez komornika będzie więc mniejsza niż równowartość 25% pobieranego świadczenia.